AUSTRALIA: SPK – Stowarzyszenie Polskich Kombatantów w Australii.

Za początek powstania organizacji uważa się datę 2 lipca 1950 roku, zwołano wówczas zebranie byłych żołnierzy, którego celem było zapoczątkowanie działań zmierzających do powołania organizacji (inicjatywa B. Korpowskiego). Zebranie założycielskie odbyło się 12 sierpnia 1950 roku w sydneyskiej Warringham Hall – I Zjazd Stowarzyszenia Polskich Kombatantów w Australii. Za założycieli Oddziału Stowarzyszenia uważa się wszystkich uczestników tego Zjazdu: J. Adamski, B. Augustynowicz, T. Bańkowski, S. Borowiak, Cz. Borsak, S. Charyński, M. Czudowski, J. Jędrzejczak, J. Dunin-Karwicki, H. Kopeć, B. Korpowski, A. Korthals, J. Korthals, Z. Kubiak, K. Merka, E. Miller, T. Połeć, W. Wziątek, J. Zarański

SPK w Australii było częścią ogólnoświatowej Federacji, której główna siedziba znajdowała się w Londynie, obecnie jest samodzielnym Stowarzyszeniem. Członkowie SPK zorganizowani są w, Kołach, które znajdują się w głównych australijskich miastach. Koła podlegają Zarządowi Krajowemu (ZK), którego siedziba znajduje się obecnie w Brisbane (Queensland). Funkcję prezesa ZK pełni Jan Tkaczyk, wiceprezesem jest dr Włodzimierz Wnuk, koordynator polskojęzycznego radia etnicznego 3ZZZ.

W 2019 roku rozpoczęto porządkowanie oraz inwentaryzację dokumentacji SPK, która przechowywana jest w Brisbane, siedzibie Zarządu Krajowego i Koła Nr 8 oraz w Melbourne, Polish Museum and Archives Inc. (MAPA).
Poza siedzibą MAPA znajduje się jeszcze dokumentacja Kół z Geelong, Launceston, Hobart, Sydney oraz Perth.

Dokumentacja SPK przechowana w MAPA liczy ok. 14 mb, w Brisbane – Koło Nr 5 i Koło Nr 8 oraz Zarząd Krajowy, 8 mb. Łącznie są to 22 mb. Przechowywane w pudłach archiwalnych oraz segregatorach i poszytych. Najstarsze dokumenty, w tym Protokół założycielski Stowarzyszenia pochodzą z 1950 roku, najmłodsze sięgają do 2017 roku. Językiem dokumentacji jest język polski i język angielski. Większość dokumentacji to rozsyp (korespondencja).

Porządkowanie dokumentacji oparto o Statut SPK z 2005 roku – The Constitution of the Polish Ex-Servicemen’s Association Branch Australia Incorporated No A 00025.
Ze względu na miejsca przechowania dokumentacji utworzono 3 oddzielne zespoły archiwalne, które w toku dalszego porządkowania, po zebraniu całości dokumentacji w Polish Muesum and Archives Inc. należy scalić. Ewidencja liczy 443 ja, 2325 rekordów zapisanych w pliku elektronicznym, co stanowi ponad 11 mb akt.

Tekst i zdjęcia
Barbara Grzybek
AP Wrocław O/Bolesławiec

Źródła: Michał Filek, O. Rajmund L. Koperski OP, Stowarzyszanie Polskich Kombatantów w Australii (1950-1992), Australia 1992
www.polish-spk-foundation.org.au