Czescy archiwiści i historycy przygotowują interesującą konferencję naukową zatytułowaną „Spętane kościoły” (Spoutané církve), na którą serdecznie zapraszają jej organizatorzy: Okręgowe Archiwum Państwowe w Pradze (Státní oblastní archiv v Praze), Wydział Filozoficzny i Wydział Teologii Cyryla i Metodego Uniwersytetu Palackiego w Ołomuńcu (Filozoficka fakulta a Cyrilometodějska teologicka fakulta Univerzity Palackého v Olomouci) we współpracy z Arcybiskupstwem w Pradze. Konferencja odbędzie się w Ołomuńcu dniach 10-12 września 2019 r., a patronat nad nią objęli: arcybiskup praski i prymas Czech Jego Eminencja Dominik Duka oraz arcybiskup ołomunieckie i prymas Moraw Jego Eminencja Jan Graubner.
Konferencja odbędzie się z okazji 70-lecia przyjęcia tzw. ustaw kościelnych w Czechosłowacji. To w latach 1949-1950 władze komunistyczne uchwaliły ustawowy zmierzające do totalnego podporządkowania Kościoła państwu, a w rezultacie jego całkowitej likwidacji. Były to cztery tzw. „nowe ustawy kościelne”: nr 217/1949, o utworzeniu Urzędu do spraw Kościoła; nr 218/1949, o zabezpieczeniu gospodarczym Kościoła i związków religijnych przez państwo oraz kontroli państwa nad Kościołem i związkami religijnymi; nr 219/1949 o zabezpieczeniu gospodarczym Kościoła katolickiego przez państwo; nr 268/1949 o nowych zasadach prowadzenia metryk kościelnych. Zgodnie z tą ostatnią państwo skonfiskowało wszystkie księgi metrykalne. W konsekwencji ustawa nr 217 Kościół w Czechosłowacji utracił samodzielność i został kompletnie usunięty poza wszelkie struktury społeczne. Ustawa nr 218, określana przez prawników „twardym wystąpieniem przeciwko Kościołowi”, wprowadziła szczegółową kontrolę wszystkich struktur kościelnych, tworząc z księży urzędników państwowych utrzymywanych z budżetu, nie mogących bez zgody państwa prowadzić jakichkolwiek obowiązków duchownych w parafii. Ustawa 268 dawała pełen wgląd w dokumenty kościelne i prowadziła do zerwania tradycji kościelnej.
Głównym tematem obrad będzie prześledzenie stosunków pomiędzy kościołami i państwem czechosłowackim w latach 1948-1989, ich rodowód, rozwój i konstytuowanie się. Celem organizatorów jest również prześledzenie źródeł i konsekwencji wynikających ze zmieniającego się prawa również po roku 1989.
Program konferencji jest dostępny w Internecie, ale organizatorzy zastrzegają sobie prawo do dokonywania w nim zmian.
Udziału w konferencji można zgłaszać do dnia 31 sierpnia 2019 r. wyłącznie za pomocą formularza zamieszczonego w Internecie. Opłata konferencyjna wynosi 550 koron. Można ją wnieść przelewem na konto bankowe (19-1096330227/0100, v. s. 992103731) lub osobiście na konferencji. Nocleg i wyżywienie uczestnicy zapewniają sobie indywidualnie. Bliższych informacji udziela Beata Kempná pod adresem: beata.kempna@soapraha.cz
Więcej: Státní oblastní archiv v Praze, Konference Spoutané církve 10. – 12. 9. 2019
oprac. Ivo Łaborewicz
AP Wrocław Oddział w Jeleniej Górze