Do połowy stycznia w Instytucie Kulturalnym miasta Zlin w Czechach, przy ul. Osvoboditelu 3778, prezentowana będzie niezwykle interesująca wystawa pt. „Przemiany Zlina na mapach i planach” (Proměny Zlína na mapách a plánech), zorganizowana przez Powiatowe Archiwum Państwowe w Zlinie na Morawach (Moravský zemský archiv v Brně, Státní okresní archiv Zlín) przy współpracy z Instytutem Historii Czeskiej Akademii Nauk oraz miastem Zlin.
Wystawa powstała w ramach przygotowań do opracowania „Atlasu Historycznego miasta Zlin”, który zostanie opublikowany na początku 2016 roku. Atlas zawierać będzie mapy i stare plany Zlína – często dotąd niepublikowane, pochodzące z różnych zbiorów archiwalnych. Znajdą się wśród nich plany przestrzenne i regulacyjne, ale także stare fotografie i zdjęcia lotnicze. Dla potrzeb wystawy niektóre z tych unikatowych dokumentów zostały powiększone i zaprezentowane na dużych panelach.
Do początku XX wieku w aktach Zlina zachowały się tylko trzy wyobrażenia kartograficzne całego miasta i kilka fotografii. Jednak dzięki działalności urzędów państwowych można dziś ten ubogi stan posiadania poszerzyć o trzy mapy katastralne z XIX wieku oraz kilka opracowań powstałych w ramach kartografii wojskowej. Ta mała ilość map wynika też z faktu, iż do końca XX wieku rozwój miasta przebiegał bardzo powoli. Z drugiej strony zachowane dane z XVIII i XIX wieku, odnoszące się do oszacowania, stały się podstawą do przedstawienia jego obrazu w XIV wieku.
Dla pierwszej połowy XX wieku zachowało się już bardzo dużo map i planów, obrazujących fascynującą historię transformacji małego miasteczka w prężny ośrodek przemysłowy. Prezentowana dokumentacja kartograficzna z tego okresu umożliwia spojrzenie na ten rozwój w bardzo szerokim kontekście. Jednak wystawa nie ogranicza się do zaprezentowania map z lat 20. i 30. XX wieku, ale ukazuje obraz transformacji miasta aż do czasów współczesnych. Część map, stanowiących rekonstrukcje różne procesów historycznych, to z kolei dzieło kilkunastu historyków, archeologów, archiwistów, kartografów i geoinformatyków, uczestniczących w tworzeniu Atlasu Historycznego Czech, których wyniki badań zostały „przetłumaczone” na język, kartografii. Wystawa dokumentuje jednocześnie życie codzienne tego dość niezwykłego miasta, które na początku XX wieku zostało gruntownie przebudowane i rozbudowane dzięki ulokowaniu tu fabryki obuwia Bata. Mówi się wręcz o „złotej erze Baty”.
Więcej: Alternativa ukáže dějiny Zlína na mapách (Oficjalna Striona Miasta Zlin)
Vernisáž výstavy Zlín na mapách a plánech (Státní okresní archiv Zlín)
Proměny Zlína na mapách a plánech (Městské informační a turistické středisko ve Zlíně)
Lahůdka pro pravé Zlíňany. Město na mapách a plánech (zlin.cz)
oprac. Ivo Łaborewicz
AP Oddział Jelenia Góra