W dniu 24 października 2015 w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie odbył się I Kongres Archiwów Społecznych. Kongres został zorganizowany przez Ośrodek KARTA we współpracy z Muzeum POLIN, w ramach projektu „Stabilizacja archiwistyki społecznej w Polsce”. Uczestniczyło w nim około 200 osób. Wśród nich byli m.in. przedstawiciele Kancelarii Senatu RP, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych, państwowych i samorządowych instytucji kultury, instytucji naukowych oraz przedstawiciele organizacji pozarządowych zajmujących się archiwistyką społeczną.
Było to pierwsze wydarzenie integrujące ogólnopolskie środowisko archiwistów społecznych, dające również możliwość dyskusji z przedstawicielami instytucji państwowych. Na kongresie przedstawiono m.in.: bezpłatny program do opracowywania zbiorów – Otwarty System Archiwizacji (OSA) opracowany przez Ośrodek KARTA; założenia nowego sposobu finansowania organizacji pożytku publicznego realizujących zadania w zakresie ewidencjonowania, przechowywania, opracowania, udostępniania lub zabezpieczania materiałów archiwalnych tworzących niepaństwowy ewidencjonowany zasób archiwalny oraz koncepcje integracji środowiska archiwów społecznych i wspierania go przez sieć ekspertów. Przyjęto Kartę Zasad Archiwów Społecznych, jak również zaprezentowano ideę Dnia Darczyńcy Pamięci. Wypowiedziom panelistów towarzyszyły pytania publiczności dotyczące zakresu działalności archiwów społecznych. W trakcie obrad na temat archiwistyki społecznej i jej roli w rozwoju kultury i społeczeństwa obywatelskiego w Polsce wypowiedzieli się przedstawiciele świata nauki.
Kongresowi towarzyszyły prezentacje działalności i zbiorów 11 archiwów społecznych, takich jak: Fundacja Ważka, Muzyka Odnaleziona, Fundacja Kultury i Dziedzictwa Ormian Polskich, Fundacja Kossakowskiego, Fundacja Aby nikt nie zginął, Fundacja Pogranicze, Łódzkie Stowarzyszenie Inicjatyw Miejskich Topografie, Fundacja Generał Elżbiety Zawackiej Archiwum i Muzeum Pomorskie Armii Krajowej oraz Wojskowej Służby Polek, Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania NAD BZURĄ, Fundacja TRES oraz Instytut Historii Głuchych „Surdus Historicus”.
Bartosz Nowożycki
NDAP