Tegoroczne „Europejskich Dni Dziedzictwa” – największy w Europie społeczny projekt edukacyjny – zorganizowane zostały już po raz 23 (po raz pierwszy ogłosiła je Rada Europejska w 1991 r.), tym razem pod wspólnym hasłem „Utracone dziedzictwo”. Ideą tego programu jest promowanie regionalnego dziedzictwa kulturowego, a także przypominanie o wspólnych korzeniach państw europejskich opartych na kulturze. Archiwa polskie nieczęsto włączają się do tej akcji, podobnie jest w archiwach czeskich, ale zdarzają się tam w tym względzie ciekawe inicjatywy, jak wystawa w Berounie.
Beroun to niezbyt wielkie – niecałe 20 tys. mieszkańców – miasto w środkowych Czechach. Wiele powstających tu inicjatyw rodzi się tu w miejscowym Powiatowym Archiwum Państwowym, będącym Oddziałem Okręgowego Archiwum Państwowego w Pradze. Tym razem, w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa, archiwiści postanowili przygotować wystawę pt. „Pod sztandarem Sokoła” (Pod sokolským praporem). Zorganizowano ją także w ramach obchodów 750-lecia najstarszej pisemnej wzmianki o tym grodzie, ale również w 150 rocznicę utworzenia tutaj Klubu Gimnastycznego „Sokół”, jednego z najstarszych klubów sportowych w mieście. Organizacja to powstała wkrótce po powstaniu „Sokoła” w Pradze.
Jej działalność odgrywała w tutejszym społeczeństwie zawsze pierwszoplanową rolę, nie tylko jako klub sportowym co przede wszystkim stowarzyszenie patriotyczne. Po roku 1947 działalność „Sokoła” została w Czechach zakazana, ale od kilkunastu lat organizacja ta odradza się.
Przygotowana wystawa archiwalna prezentuje najciekawsze materiały dotyczące miejscowego „Sokoła”, a przechowywane wyłącznie w Powiatowym Archiwum Państwowym w Beroun. Są one niezwykle cenne także dla dziejów tutejszej społeczności, gdyż jej działalność bardzo głęboko wpływa na kulturalne i polityczne życie miasta i jego okolicy, zrzeszając znaczną część – zwłaszcza młodych mieszkańców, ale i kształtując jej postawy życiowe, a tym samym dalszą karierę zawodową i polityczną. Wszystkie dokumenty pochodzą z bardzo dobrze zachowanego zespołu „Sokoła”. Wystawa, prezentowana w dniach 12-23 września 2015 r. w pomieszczeniach Archiwum Państwowego, cieszyła się sporym zainteresowaniem.
Więcej:
SOkA Beroun zve na výstavu s názvem Pod sokolským praporem
Státní oblastní archiv v Praze
DENÍK.cz, Dny evropského dědictví otevírají brány památek
oprac. Ivo Łaborewicz
AP Oddział Jelenia Góra