W dniu 12 sierpnia 2015 r. Międzynarodowa Rada Archiwów opublikowała deklarację na temat, wspieranego przez organizację, oprogramowania ICA-AtoM. W części pierwszej dokumentu przypomniano, że ICA-AtoM jest projektem rozwijanym od 2005 r., którego celem było dostarczenie powszechnie dostępnego oprogramowania, pozwalającego na publikację pomocy archiwalnych on-line w zgodzie z wypracowaną przez środowisko archiwalne metodyką zawartą w międzynarodowych standardach archiwalnych. Najpierw były to ISAD(G) i ISAAR(CPF), a później także ISDIAH i ISDF. Rozwijane oprogramowanie, w swoich założeniach, adresowane było do niedużych i średnich służb archiwalnych.
Od początku projekt wspierany był przez subwencję UNESCO, potem przez Duch Archives School, Archives de France i Archiwa Państwowe Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Prócz tego eksperci MRA nieodpłatnie konsultowali zgodność oprogramowania z międzynarodowymi standardami archiwalnymi. Sam projekt rozwijała kanadyjska firma Artefactual z Vancouver, która stworzyła ICA-AtoM i udostępniła go nieodpłatnie, jako oprogramowanie open source, użytkownikom.
W ciągu ostatnich dwóch lat Artefactual rozwijała oprogramowanie bez zaangażowania MRA. Rada jednakże, czuje się odpowiedzialna wobec setek obecnych użytkowników, za jego rozwój. Obecnie funkcjonuje kilka wersji ICA-AtoM, co w praktyce stwarza dyskomfortowi sytuację dla jego użytkowników. Z tego powodu MRA i Artefactual poszukują środków na wspólną koordynację działań, których cele jest stały rozwój oprogramowania w długim czasie. Potrzeby użytkowników, korzystających z ICA –Atom, uznano za podstawowe.
Odnosząc się do streszczonej powyżej informacji warto zauważyć, że rzeczywiście na stronie MRA poświeconej ICA-AtoM informacją, poprzedzającą wyżej omówioną, był opublikowany 13 stycznia 2012 r. news o edycji wersji 1.2 oprogramowania. W międzyczasie ilość użytkowników ICA-AtoM rozrosła się do sporej grupy archiwów instytucji o światowym znaczeniu. Swoje archiwa w systemie ICA-AtoM prowadzą między innymi: UNESCO, Bank Światowy, NATO, liczne uniwersytety część archiwów historycznych Kanady, Portugalii, Brazylii, Tajlandii, Korei, Hiszpanii, Szwajcarii.
W Polsce system ICA-AtoM, jako projekt naukowy, realizowany jest z dobrym skutkiem w Archiwum Państwowym we Wrocławiu. Z dobrym skutkiem ponieważ, przetłumaczono interface programu i doprowadzono do „wszycia” tlumaczenia w rozpowszechniany oficjalnie program, na wielu polach udało się system dostosować do specyfiki polskiej archiwistyki nie ingerując w jego strukturę. Obecnie, zdobyte przez wrocławskich archiwistów doświadczenia, pozwalają na realizację wszelkich zadań z zakresu udostępniania własnego zasobu, także zdigitalizowanego, jak i na podejmowanie współpracy z innymi partnerami.
Oficjalna lista użytkowników ICA-AtoM ( wg Artefactual)
oprac. Adam Baniecki
AP Wrocław/O Bolesławiec