luty 2015 – Archnet

BRAZYLIA: Publikacje metodyczne Arquivo Nacional

Brazylijskie Archiwum Państwowe powstało w 1838 r. jako Cesarskie Archiwum Publiczne w Rio De Janeiro. Po upadku cesarstwa w 1891 r., archiwum w 1893 r. zostało przemianowane na Publiczne Archiwum Państwowe (Arquivo Publico Nacional), aby w 1911 r. stać się Archiwum Państwowym (Arquivio Nacional). Długa tradycja sprawiła, że brazylijskie archiwum państwowe wypracowało własną metodykę dostosowaną do potrzeb federacyjnego państwa. W strukturze administracji państwowej Brazylii archiwum państwowe jest częścią Ministerstwa Sprawiedliwości gdzie od 1983 r. jest jego organem autonomicznym. Z punktu widzenia metodyki archiwalnej bardzo ważnym był rok 1994, kiedy utworzono Radę Narodową Archiwów (Conselho Nacional de Arquivos – CONARQ), organ kolegialny, do którego zadań należy między innymi określanie ogólnych standardów i norm kompetencyjnych oraz ogólnych wytycznych dotyczących zasad funkcjonowania Systemu Narodowego Archiwów (Sistema Nacional de Arquivos – SINAR). To właśnie Rada Narodowa Archiwów jest głównym inspiratorem nowoczesnych przemian w brazylijskiej archiwistyce. Rada ma szerokie kompetencje, a między innymi stymulowanie integracji i modernizacji archiwów publicznych i robi to skutecznie. To właśnie ona jest wydawcą całej już serii, utrzymanych na bardzo wysokim poziomie, metodycznych publikacji. Spora ich część jest ogólnodostępna:

Czytaj dalej „BRAZYLIA: Publikacje metodyczne Arquivo Nacional”

Standardy metadanych dla archiwów: płaskie czy hierarchiczne? (Cz. 2)

Część 2

Wszystkie nowoczesne standardy zapisu informacji używają jednego języka zapisu, XML. Jest to język uniwersalny, prosty i łatwy do opanowania, a jednoczesnie ma ogromną moc ekspresji. Adres Instytutu możemy w XML zapisac płasko:

<adres>180 Second Avenue, New York, NY</adres>

albo hierarchicznie:

<galaktyka nazwa=”Droga Mleczna„>
   <gwiazda nazwa=”Sol„>
     <planeta nazwa=”Mars„/>
     <planeta nazwa=”Ziemia„>
       <kontynent nazwa=”Ameryka Północna„>
         <panstwo nazwa=”USA„>
           <stan nazwa=”Nowy Jork„> […] itp.
           </stan>
         </panstwo>
       </kontynent>
     </planeta>
   </gwiazda>
</galaktyka>

EAD jest standardem (wyrażanym w XML) opracowanym dla archiwów i jest bardzo typowym przykładem opisu hierarchicznego. Jest odbiciem typowej organizacji archiwum, gdzie kolekcja (zespół archiwalny, fonds) może byc podzielona na pod-zespoły (subfonds), te z kolei na serie, podserie, grupy, podgrupy itp. Często organizacja taka nie jest sprawą wyboru, gdy na przykłład oryginalny twórca danej kolekcji tak ją właśnie uporządkował. Zasada szacunku dla oryginalnego twórcy kolekcji (respect de fonds) wymaga pozostawienia w miarę możności oryginalnej organizacji.

Czytaj dalej „Standardy metadanych dla archiwów: płaskie czy hierarchiczne? (Cz. 2)”

WŁOCHY: Publikacje Biblioteki Cyfrowej Naczelnej Dyrekcji Archiwów Włoch

Naczelna Dyrekcja Archiwów włoskich (Direzione Generale degli Archivi – DGA) od dłuższego już czasu realizuje niezwykle użyteczny projekt o nazwie Biblioteka Cyfrowa (Biblioteca Digitalne). Projekt nocno został wsparty na facebooku, gdzie na bieżąco podawane są informacje o kolejnych wydawnictwach dostępnych online w bibliotece.
Początkowo zaplanowano udostępnienie przede wszystkim głównego pisma archiwistów włoskich „Rasegna degli archivi di stato”. Udostępniono w całości w formacie pdf roczniki 1941 – 1994. Roczniki młodsze mają natomiast opublikowane spisy treści.
Zdecydowano jednakże rozszerzyć dostępność do publikacji archiwalnych zwłaszcza wydanych przez same archiwa włoskie, aż ilość publikacji zaczęła domagać się systematyzacji celem ułatwienia dostępu użytkownikom.

Czytaj dalej „WŁOCHY: Publikacje Biblioteki Cyfrowej Naczelnej Dyrekcji Archiwów Włoch”

SZWAJCARIA: Carl Durheim w Wikimedia Commons – w policyjnym obiektywie widziane okiem artysty

Była to pierwsza fotograficzna kartoteka policyjna na świecie, która obecnie tworzy unikalny zbiór fotografii policyjnych powstałych w połowie XIX wieku, a więc w okresie, kiedy fotografia była rzadkością i znajdowała się fazie eksperymentalnej. Fotografie nie przypominają tych, jakie znamy obecnie, czyli lewy profil, prawy profil i en face z neutralnym wyrazem twarzy na tle ścianki z miarką. Fotografie te nie są więc typowo policyjne, a i sfotografowani przestępcy nie tacy pospolici.
W połowie XIX stulecia w całej Szwajcarii przeprowadzono operację policyjną polegającą na wyłapywaniu wędrowców i bezdomnych, których następnie rejestrowano i zamykano w więzieniach. W okresie od 1852 do 1853 berneński pionier fotografii Carl Durheim na zlecenie Konfederacji Szwajcarskiej uwiecznił ich podobizny – setki bezdomnych i podróżników wędrowców, wśród których znajdowali się także wędrowni wagabundzi – aktorzy, artyści, cyrkowcy – ludzie wolni z wyboru, nie pasujący do modelu stabilnego społeczeństwa szwajcarskiego. Zbiór tej unikalnej fotografii przechowywany jest w Szwajcarskim Archiwum Federalnym w Bernie i obecnie po digitalizacji ponad 200 fotografii opublikowany został na stronach Wikimedia Commons. Ponadto zbiór dostępny jest również w bazie danych archiwum – Archivdatenbank w systemie scope archiv. W systemie tym wykorzystuje m. in. Records Management dla długoterminowego przechowywania danych przy zastosowaniu międzynarodowych standardów archiwalnych.

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Carl Durheim w Wikimedia Commons – w policyjnym obiektywie widziane okiem artysty”

POLSKA: I Forum Edukatorów Archiwalnych

Zapraszamy na I spotkanie Forum Edukatorów Archiwalnych, które odbędzie się w Toruniu (Collegium Humanisticum UMK, ul. Bojarskiego 1) w dniach 24 – 25 kwietnia 2015 r. Zaproszenie kierujemy do wszystkich zainteresowanych edukacją archiwalną, zwłaszcza do osób, które pracując w różnego typu archiwach zajmują się działalnością edukacyjną, a także osób, dla których zagadnienia edukacji archiwalnej szczególnie są bliskie.

Planowane cele spotkania to:

– Powołanie Forum Edukatorów Archiwalnych, przedstawienie zadań, celów i sposobów pracy Forum,

– Zainicjowanie dyskusji nad kształtem Forum, harmonogramem prac i spotkań, tematyką kolejnych spotkań, działaniami na rzecz integrowania środowiska edukatorów archiwalnych,

– Dyskusja dotycząca edukacji w archiwach,

– Zajęcia warsztatowe poświęcone tematyce lekcji archiwalnej,

– Wymiana doświadczeń – gościnne wizyty w toruńskich archiwach: Archiwum Państwowym w Toruniu, Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej. Archiwum i Muzeum Pomorskim Armii Krajowej oraz Wojskowej Służby Polek.

Czytaj dalej „POLSKA: I Forum Edukatorów Archiwalnych”

UKRAINA: 70. rocznica wyzwolenia niemieckiego hitlerowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz i Międzynarodowy Dzień Pamięci o Holokauście.

Narodowe Muzeum Wielkiej Wojny Ojczyźnianej 1941-1945, Ministerstwo Kultury Ukrainy, Ukraiński Instytut Pamięci Narodowej, Centralne Państwowe Kino- foto- fono- Archiwum Ukrainy im. G. S. Pszenicznego (Центральний державний кінофотофоноархів України ім. Г. С. Пшеничного) zapraszają do odwiedzenia wystawy poświęconej pamięci ukraińskich więźniów największego obozu koncentracyjnego hitlerowskich Niemiec i tych, którzy go wyzwolili, otwartej uroczyście 26 stycznia 2015 r. na terenie kompleksu Narodowego Muzeum Wielkiej Wojny Ojczyźnianej w Kijowie. Auschwitz – jeden z największych obozów zagłady hitlerowskich Niemiec, który utworzono na terytorium okupowanej Polski – stał się dla świata symbolem Holokaustu, ludobójstwa i terroru. Przez obóz mogło przejść co najmniej 1,3 mln osób, z czego 1,1 mln zostało zamordowanych. Oprócz Żydów i Polaków, których – spośród przedstawicieli różnych narodowości – w Auschwitz zginęło najwięcej, były też tysiące innych, w tym Ukraińcy, których przez Auschwitz przeszło około 15 tysięcy osób.

W dniach 17-21 stycznia 1945 roku hitlerowcy zbrodniarze zarządzili ewakuację w głąb Trzeciej Rzeszy ok. 60 tysięcy więźniów, którzy jeszcze byli zdolni do wyjścia. „Marsz śmierci”, do stacji kolejowej w Wodzisławiu Śląskim, pochłonął ok. 15 tysięcy ofiar, zmarłych i zamordowanych.

Jako pierwsi, obozowe bramy, 27 stycznia 1945 roku, otworzyli żołnierze 60 Armii 1 Frontu Ukraińskiego, 100 Lwowskiej Dywizji Strzeleckiej, z batalionu majora Anatolija Szapiro, znajdując około 7 tysięcy ocalałych więźniów.
Eksponaty wystawy pochodzą ze zbiorów Narodowego Muzeum Wielkiej Wojny Ojczyźnianej 1941-1945, a także z Museum Pamięci Narodu Żydowskiego i Holokaustu na Ukrainie (w Dniepropietrowsku).
Wśród eksponatów – obrazy, rysunki i grafiki autorstwa artysty-malarza, żołnierza Armii Czerwonej, Zinowija Tołkaczewa, który jako jeden z pierwszych ujrzał Auschwitz po wyzwoleniu. Wstrząśnięty tym, co zobaczył, stworzył serię rysunków pt. „Auschwitz” i „Kwiaty Oświęcimia”.
Zwiedzający mogą obejrzeć także materiały dokumentalne z wyzwolenia Auschwitz i jego więźniów, jeńców wojennych, członków ukraińskiego ruchu wyzwoleńczego, „Ostarbeiteren”, Żydów z Ukrainy.

Więcej:

Narodowe Muzeum Wielkiej Wojny Ojczyźnianej

Archiwa Ukrainy

Центральний державний кінофотофоноархів України імені Г. С. Пшеничного

oprac. Edyta Łaborewicz
AP Legnica

MRA: Berlińska konferencja Sekcji Parlamentów i Partii Politycznych MRA

Sekcja Parlamentów i Partii Politycznych Międzynarodowej Rady Archiwów (SPP) organizuje w dniach 28 – 30 października 2015 r. w Berlinie konferencję pt.: „Archiwizacja WEBu – Media społeczne – Strategie komunikacji”.
Tematyka konferencji jest znanym w środowiskach archiwistów problemem „archiwum Internetu”. Problem nie jest nowy i, jak dotąd, nie jest jednoznacznie rozwiązany pomimo zajmowania się nim różnych instytucji o charakterze archiwalnym. Strony www są jednym z najszybciej rozwijających się obszarów aktywności społecznej. Technologiczna innowacyjność nie ustępuje szokującemu niekiedy zastosowaniu społecznemu, jak choćby postrzeganie świata jako globalnej wioski. Na płaszczyźnie naukowej instytucje przechowujące wiedzę chcą się nią dzielić. Digitalizują zasoby z którymi starają się dotrzeć do użytkownika. To jest zmiana jakości w relacji archiwum – użytkownik na takie, w których archiwum przestało być instytucja pasywną, czekającą na wizytę badacza. Teraz, dzięki technologii webowej, archiwa chcą wejść do domów.

Dla parlamentów i partii politycznych jest internet ważnym narzędziem komunikowania się ze społeczeństwem. Zachowanie informacji o zawartości stron ma w relacjach społecznych znaczenie podstawowe.
Berlińska konferencja będzie się koncentrowała na następujących zagadnieniach:
– rola archiwów w świecie cyfrowym,
– wyzwania i zmiany w archiwach,
– archiwa w konfrontacji z prawem europejskim,
– role archiwistów i użytkowników,
– w jaki sposób zbiory dokumentów powinny być porządkowane i opisywane aby ułatwić do nich dostęp i jaka jest ich wartość,
– jak badania basujące na Internecie wpływają na zmianę warsztatu historyka i archiwisty,
– historia cyfrowa,
– publikacje cyfrowe,
– rola sieci narodowych i międzynarodowych,
– portale archiwistyk narodowych i międzynarodowych, zawartości i normalizacja.
Chętni do udziału i wygłoszenia referatów powinni przesłać abstrakty po angielsku (maksimum 2500) znaków do 1 marca 2015 r. na adres organizatorów.

Więcej: SPP Conférence, „L’archivage du Web – Médias sociaux – Stratégies de communication”, Berlin, Allemagne, 28-30 octobre 2015

Oprac. Adam Baniecki
AP Wrocław/Oddział Bolesławiec

CZECHY: „Świat na kołach”

W dniach 17-18 kwietnia 2015 r. w Mladej Boleslaw odbędzie się bardzo ciekawa konferencja naukowa pt. „Na kołach w świat” (Po drogach nie tylko Czeskiego Raju i Poizerza). Będzie to już osiemnaste spotkanie z cyklu seminariów naukowych przygotowywanych przez Towarzystwo Czeskiego Raju im. Josefa Pekařa w Turnovie (Pekařova společnost Českého ráje v Turnově) oraz regionalne archiwa państwowe. Konferencja odbędzie się pryz wsparciu Czeskiego Towarzystwa Archiwalnego (České archivní společnosti). Asumptem do tegorocznej tematyki stała się 150 rocznica urodzenia Václava Laurina – pioniera czeskiego kolarstwa oraz automobilizmu, 120 rocznica powstania w Mladej Boleslaw firmy Laurin & Klement oraz 90 rocznicy od jej połączenia z pilzneńskimi zakładami „Škoda”.
Konferencja, której program jest już dostępny w Internecie, swoją tematyką obejmuje bardzo długi okres czasu, bo od średniowiecza aż do połowy XX wieku. W trzech blokach tematycznych wygłoszonych na niej zostanie 28 referatów i komunikatów, poświęconych: drogom i szlakom komunikacyjnym; dziejom firmy Laurin & Klement, w kontekście rozwoju przemysłu samochodowego w Czechach; a wreszcie kolarstwu i automobilizmowi, jako społecznemu fenomenowi.

Czytaj dalej „CZECHY: „Świat na kołach””

CZECHY: książka „O pracy kobiet”

Na czeskim rynku księgarskim ukazała się nowa książka, wydana staraniem Instytutu Masaryka i Archiwum Czeskiej Akademii Nauk, pt. „O pracy kobiet”. Zawiera ona wybór różnorodnych tekstów źródłowych, pochodzących z XIX i XX wieku, ukazujących zmieniający się status, form pracy i zatrudniania kobiet, na różnorodnych płaszczyznach: etycznej, płciowej i klasowej. Zebrane tu materiały pobudzają do dyskusji i refleksji nad pracą kobiet oraz zmieniającym się do niej podejściem, determinowanymi przez płeć, podejście klasowe, religijne, a nawet regionalne. Wybory źródeł dokonały: Marie Bahenská, Libuse Heczková i Dana Musilová, pracownice naukowe archiwum Czeskiej Akademii Nauk i Uniwersytetu Karola w Pradze oraz Uniwersytetu w Hradcu Kralowym, mające już na swoim koncie inne publikacje o podobnej tematyce.
Pełen tytuł popracowania brzmi: „O ženské práci. Dobové (sebe) reflexe a polemiky”, red. Marie Bahenská, Libuše Heczková, Dana Musilová, wyd. Masarykův ústav a Archiv AV ČR, v. v. i., ISBN: 978-80-87782-34-7, cena 260,00 Kč. Książkę można zamówić mailem pod adresem: dedeciusova@mua.cas.cz , lub pod adresem: Pavla Dedeciusová, Masarykův ústav a Archiv AV ČR, v. v. i., Na Florenci 3, 110 00 Praha 1, Czechy.

oprac. Ivo Łaborewicz
AP Oddział w Jeleniej Górze

Więcej: O ženské práci

ČAS