październik 2014

Niemcy: Ratowanie akt z powodzi w Karlsruhe. Ćwiczenia w Archiwum Miejskim – na wszelki wypadek….

Pożar Biblioteki Anny Amalii w Weimarze i katastrofa budowlana Archiwum Miejskiego w Kolonii odcisnęły się głębokim piętnem w świadomości społeczeństwa niemieckiego, a ich skutki są w dalszym ciągu dalekie od rozwiązania. Te dwie największe katastrofy, które dotknęły w ostatnich latach w Niemczech archiwa i biblioteki, uzmysławiają znaczenie środków zapobiegawczych i natychmiastowej reakcji na zaistniałe wypadki podejmowane na miejscu zdarzenia. Aby być przygotowanym na tego typu i inne niespodziewane okoliczności, członkowie Związku Reagowania Kryzysowego w Karlsrue (Notfallverbunds Karlsruhe) 10 października 2014 odbyli pierwsze wspólne ćwiczenia w Archiwum Miejskie Karlsruh (Stadtarchiv Karlsruhe) w zakresie ratowania i udzielania pierwszej pomocy w przypadku wystąpienia powodzi w archiwach i bibliotekach.

Powołany w 2011 roku Notfallverbunds Karlsruhe skupia w swoich szeregach zróżnicowane instytucje kultury i nauki zarówno archiwalne jak również biblioteczne, muzealne i instytucje naukowe, a mianowicie: Generallandesarchiv Karlsruhe, Badische Landesbibliothek, Stadtarchiv Karlsruhe, Archiv des Landkreises Karlsruhe, Landeskirchliche Archiv Karlsruhe, Karlsruher Institut für Technologie mit Bibliothek und Archiv, Südwestdeutsche Archiv für Architektur und Ingenieurbau, Scheffelarchiv im Museum für Literatur am Oberrhein, Staatliche Kunsthalle Karlsruhe oraz Badische Landesmuseum.

Czytaj dalej „Niemcy: Ratowanie akt z powodzi w Karlsruhe. Ćwiczenia w Archiwum Miejskim – na wszelki wypadek….”

SZWAJCARIA: Dwa wieki historii kantonu Zurych dostępna online

Staatsarchiv Zürich udostępniło w tym roku część wyników kilkuletniej pracy nad projektem realizującym publikację online najważniejszych dla kantonu źródeł historycznych. Propozycja archiwum w Zurychu wykracza poza prostą publikację skanów na stronach internetowych. Projekt zatytułowany „Transkrypcja i digitalizacja protokołów i uchwał rządu kantonu od 1803 do 1995 roku” uruchomiony został w 2009 roku przy wykorzystaniu środków z funduszu loteryjnego kantonu Zurych. Zakłada on, że do 2016 roku wykonanych zostanie w postaci scanów wraz z ich transkrypcją, około 200 000 stron dokumentów rękopiśmiennych z XIX wieku oraz ok. 300 000 stron dokumentów z XX wieku. Transkrypcji rękopiśmiennych tekstów, które również Szwajcarom sprawiają trudności w ich odczytaniu, dokonuje kilkunastoosobowy zespół studentów i współpracowników archiwum. Protokoły z XX wieku- ok. 300 000 stron, które były sporządzane maszynowo, transkrybowane będą za pomocą OCR, co znacznie przyśpieszy prace, a następnie systematycznie wraz z upływem okresów ochronnych publikowane będą oline. Obecnie udostępnionych zostało ok. 100 000 stron skanów wraz z ich transkrypcją z lat 1803-1856.

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Dwa wieki historii kantonu Zurych dostępna online”

POLSKA: Sprawozdanie z VIII Zjazdu Uczestników i Sympatyków iFAR (Internetowego Forum Archiwalnego), Warszawa, siedziba NAC, 9-10 października 2014 r.

W dniach 9-10 października w Warszawie odbył się VIII Zjazd iFAR – Uczestników i Sympatyków Internetowego Forum Archiwalnego. Wydarzenie miało dwie części. Pierwszego dnia przewidziano część konferencyjną oraz towarzyską, natomiast dzień drugi to warsztaty z systemów ZoSIA i eDok oraz zwiedzanie Narodowego Archiwum Cyfrowego.
Czwartkowe obrady otworzył dyrektor Narodowego Archiwum Cyfrowego, Wojciech Woźniak.
Następnie jako pierwsza referentka głos zabrała Hanna Staszewska (AP Poznań), która przedstawiła prezentację pt. „Od archiwariusza do archiwisty cyfrowego, czyli kim jesteśmy i dokąd zmierzamy?” Nawiązała do dyskusji terminologicznych, jakie toczono w latach 20. XX w. kiedy to polska archiwistyka znajdowała się „w stanie płynnym” i nawet termin „archiwista” nie był pewny. Proponowany wtedy przez niektórych „archiwariusz” jako bardziej godny i dostojny został odrzucony w artykule w „Archeionie” z 1928 r. przez językoznawcę, A. Kryńskiego, który fachowo dowiódł, że „archiwista” jest zgodny z polską tradycją językową i poprawny. Po wielu latach, w 2007 r., w czasie I Toruńskich Konfrontacji Archiwalnych prof. W. Chorążyczewski zaproponował termin „archiwistyk” na określenie archiwisty nie-praktyka, zajmującego się naukowo dziedziną archiwalną, a w 2009 r. pojawił się „archiwozof”, uprawiający archiwozofię (antropologię archiwistyki?) i traktujący archiwum jako fenomen kultury. Od kilku lat przebija się do naszej świadomości termin „archiwista cyfrowy”, który wymaga jeszcze badań i refleksji oraz zdefiniowania zakresu kompetencji i wymogów.

Czytaj dalej „POLSKA: Sprawozdanie z VIII Zjazdu Uczestników i Sympatyków iFAR (Internetowego Forum Archiwalnego), Warszawa, siedziba NAC, 9-10 października 2014 r.”

POLSKA: Konferencja naukowa „Z problematyki archiwów prywatnych i rodzinnych”

Konferencja naukowa „Z problematyki archiwów prywatnych i rodzinnych”
Poznań, 3 października 2014 r.

Konferencję zorganizowali: Zakład Archiwistyki Instytutu Historii UAM oraz Archiwum Państwowe w Poznaniu.
W konferencji uczestniczyli archiwiści m. in. z Poznania, Szczecina, Gdańska, Leszna, Kalisza, pracownicy UMK i UMCS, archiwum PAN, przedstawiciele Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych oraz środowiska genealogów.
Po przywitaniu zebranych przez prof. I. Mamczak-Gadkowską i prof. P. Matusika rozpoczęto obrady.
Jako pierwszy referat wygłosił dr hab. R. Galuba (UAM): „Archiwa i archiwalia prywatne w polskim prawie archiwalnym”, w którym przedstawił najważniejsze założenia dekretu o archiwach z roku 1919 i 1951 oraz ustawy archiwalnej z 1983 r. Dekret z 1919 r. nie przewidywał nacjonalizacji zasobów archiwalnych z archiwów niepaństwowych i wprowadzał instytucję archiwistów objazdowych, którzy mieli m.in. ratować zabytki archiwalne. Dekret z 1951 r. wprowadził pojęcie państwowego zasobu archiwalnego, a ustawa z 1983 r. pojęcie narodowego zasobu archiwalnego. Nadzór Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych nad narodowym zasobem R. Galuba ocenił jako iluzoryczny, gdyż istotną część zasobu wyodrębniono spod tego nadzoru (np. archiwa MSZ, MSW, MON), zlikwidowano także obowiązek prowadzenia centralnego rejestru zasobu. Dlatego ocena wartości informacyjnej dokumentacji nie może zależeć od statusu państwowy/niepaństwowy, gdyż w wielu podmiotach wytwarzana jest dokumentacja o trwałej wartości historycznej.
Anna Belka (NDAP) w prezentacji „Archiwa rodzinne w polityce Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych” omówiła projekty i inicjatywy, prowadzone przez NDAP oraz archiwa: konkursy, sieć punktów konsultacyjnych, wykłady i warsztaty oraz specjalną zakładkę na stronie internetowej NDAP.

Czytaj dalej „POLSKA: Konferencja naukowa „Z problematyki archiwów prywatnych i rodzinnych””

Crowdsourcing

Crowdsourcing jest relatywnie nowym pomysłem, polegającym na powierzeniu jakiegoś zadania, tradycyjnie wykonywanego przez pracowników organizacji, grupie osób czy społeczności (crowd = tłum) poza tą organizacją. Różnica w stosunku do techniki outsourcing polega na tym, że zadanie powierzone jest nieznanej grupie jako publiczny apel, a nie jakiemuś konkretnemu ciału. Crowdsourcing, dzięki technologii Web. 2.0, uważany jest za narzędzie z dużymi perspektywami tak w przypadku komercyjnych organizacji jak i non-profit, jakimi są biblioteki i archiwa. Najbardziej znanym przykładem wykorzystania techniki crowdsourcing jest Wikipedia, czyli cyfrowa, powszechnie dostępna encyklopedia, tworzona przez internetowych wolontariuszy. Projekt ten w bardzo krótkim czasie i przy minimalnym koszcie doprowadził do powstania blisko 4 milionów artykułów w przypadku anlogjęzycznej wersji!

Czytaj dalej „Crowdsourcing”

CZECHY: Wystawa fotografii w archiwum w Karwinie

Czeskie archiwa państwowe, nie tylko te w mniejszych ośrodkach, pełnią niejednokrotnie rolę placówek kulturalnych o działalności znacznie wykraczającej poza tradycyjną rolę zbiornic historycznych dokumentów. Przykładem tego typu działań jest najnowsza wystawa prezentowana w Powiatowym Archiwum Państwowym w Karwinie (Státní okresní archiv Karviná), podległym Archiwum Krajowemu w Opawie (Zemski archiv v Opavě). Zaprezentowano na niej bowiem współczesne fotografie autorstwa Pavla Jakubca.

Czytaj dalej „CZECHY: Wystawa fotografii w archiwum w Karwinie”

CZECHY: Konferencja o rewolucji przemysłowej na Morawach i Śląsku

Na koniec października 2014 roku czeskie środowisko naukowe przygotowuje bardzo ciekawą międzynarodową konferencję naukową, poświęconą dziejom przemysłu i techniki na Morawach i Śląsku od końca XVIII wieku do 1918 roku (K historii průmyslu, exaktních věd a techniky na Moravě a ve Slezsku III. Od konce 18. století do roku 1918). Jest to jak widać już trzecia konferencja z cyklu, obejmująca tę tematykę przemysłową. Jej organizatorem jest Muzeum Techniki w Brnie (Technické Muzeum v Brně), współpracujące z Uniwersytetem im. Masaryka w Brnie (Masarykova univerzita v Brně) oraz czeskim Towarzystwem Historii Nauki i Techniki (Společnost pro dějiny věd a techniky).
Konferencja odbędzie się w sali odczytowej Muzeum Technicznego w Brenie (4 piętro), Purkyňova 105, Brno – Královo Pole. Chętni uczestnicy mogą się kontaktować z: Mgr. Radek Slabotínský, Ph.D., Technické muzeum v Brně, Purkyňova 105, 612 00 Brno – Královo Pole; mail slabotinsky@technicalmuseum.cz Zgłoszenia referatów przyjmowane są do 15 października, zaś zgłoszenia od uczestników „biernych” do 22 października.
Celem konferencji będzie przede wszystkim:
1.   Przybliżenie i objaśnienie przyczyn gruntownych zmian w strukturze gospodarki na Morawach i Śląsku od końca 18 wieku do 1918 roku;
2.   Przedstawienie rozwoju poszczególnych gałęzi produkcji i rozwoju regionów, ze wskazaniem na ich odrębność;
3.   Inspirowanie badaczy regionalnych, jak i kandydatów na historyków (studentów), do zajęcia się tą tematyką.

Czytaj dalej „CZECHY: Konferencja o rewolucji przemysłowej na Morawach i Śląsku”

MRA: Nowe grupy eksperckie Międzynarodowej Rady Archiwów

Pośród 12 grup eksperckich pracujących aktualnie dla Międzynarodowej Rady Archiwów dwie: „Grupa ekspercka do spraw opisu archiwalnego”- EGAD (przewodniczący: Daniel Pitti z Institute for Advanced Technologies, University of Charlottesville) oraz „Grupa ekspercka archiwów cyfrowych”- (DREG) (przewodnicząca Nancy Y. McGovern z U.S. National Archives) opublikowały na łamach najnowszego informatora MRA Flash (nr 28) informacje na temat swojej pracy.
Grupa ekspercka zajmująca się opisem archiwalnym (Expert Group on Archival Description – EGAD) powstała w końcu 2012 r. otrzymała za zadanie opracować model konceptualny opisu archiwalnego godzący ze sobą i integrujący istniejące obecnie 4 normy archiwalne: ISAD(G), ISAAR(CPF), ISDF i ISDIAH. Celem jest stworzenie modelu, który będzie wynikiem konsensusu archiwistów z całego świata, tak zbudowanym, aby cała społeczność archiwistów mogła w pełni korzystać z możliwości oferowanych przez szybko rozwijające się technologie komunikacji oraz w pełni wykorzystywać niesione przez nie możliwości pracy zespołowej. W trakcie spotkania grupy w Brukseli w 2013 r. uzgodniono fundamenty na których powinien się opierać opis archiwalny: zasada proweniencji, zasada poszanowania zespołu i respekt dla porządku oryginalnego. Te trzy są powszechnie przyjmowane w świecie za podstawy archiwistyki. Zgodzono się także, że podstawowym wyróżnikiem opisu archiwalnego jest opis dokumentów w ich kontekście i że taki opis jest konsekwencją przyjęcia podstawowych zasad archiwistyki. Postanowiono przygotować dwa dokumenty. Pierwszy dostarczy formalnych narzędzi dla uchwycenia związków opisu archiwalnego z opisem spuścizny kulturowej w relacjach z archiwaliami.. Drugi dokument będzie modelem koncepcyjnym archiwum ukazującym w jaki sposób archiwalia powinny być opisywane.

Czytaj dalej „MRA: Nowe grupy eksperckie Międzynarodowej Rady Archiwów”