czerwiec 2014 – Strona 2

Sąd apelacyjny wydaje decyzję w sprawie “dozwolonego użytku”

10 czerwca 2014 r. Sąd Apelacyjny Drugiego Okręgu (południowy Nowy Jork) wydał wyrok, przychylając się do argumentów HathiTrust i odrzucając apel kilku organizacji autorskich, w tym m.in. amerykańskego Authors Guild i szwedzkiego Sveriges Författarförbund. W podsumowaniu wyroku czytamy:

“…utrzymujemy, że doktryna “dozwolonego użytku” pozwala pozwanym na stworzenie bazy danych umożliwiającej przeszukiwanie pełnotekstowe dzieł objętych prawami autorskimi i na dostarczenie tych dzieł w formatach dostępnych dla osób niepełnosprawnych.”

Czytaj dalej „Sąd apelacyjny wydaje decyzję w sprawie “dozwolonego użytku””

POLSKA: „Powszechna Deklaracja Archiwów w doświadczeniach archiwów państwowych”- konferencja w NDAP

Z okazji Międzynarodowego Dnia Archiwów w siedzibie Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych w Warszawie odbyła się konferencja: „Powszechna Deklaracja Archiwów w doświadczeniach archiwów państwowych”. Wybór powszechnej deklaracji jako tematu konferencji, w dniu obchodzonym jako święto archiwów w wielu już państwach swiata, nie był przypadkowy. Przyjęty przez Zgromadzenie Ogólne Międzynarodowej Rady Archiwów w Oslo, we wrześniu 2010 r., dokument, jest rodzajem manifestu ideowego całej międzynarodowej społeczności archiwalnej. Deklaracja mówi czym są archiwa, jaką rolę odgrywają w społeczeństwie i jakie stawiają sobie cele oraz co jest im niezbędne do ich realizacji.
Powszechna deklaracja archiwów została opublikowana w wielu językach. Tekst dostępny jest na stronie internetowej MRA, tekst polski natomiast opublikowało Stowarzyszenie Archiwistów Polskich. Pod opublikowanym na stronie MRA tekstem deklaracji każdy archiwista może się podpisać. Ten symboliczny gest jest ważny, ponieważ zawierania nie tylko credo ideowe archiwistów, ale także oczekiwania wobec rządów państw i decydentów, od których postawy wobec archiwów zależy realizacja celów deklaracji. Archiwa bowiem, będąc „depozytariuszem rozstrzygnięć, działań i pamięci” są równocześnie gwarantem demokracji i rządów prawa, a poprzez własną archiwów aktywność intelektualną i aktywność ich użytkowników, wnoszą olbrzymi wkład w budowanie świadomości obywatelskiej.

Czytaj dalej „POLSKA: „Powszechna Deklaracja Archiwów w doświadczeniach archiwów państwowych”- konferencja w NDAP”

POLSKA: Nowe Archiwum Państwowe w Zielonej Górze

10 czerwca 2014 r. uroczyście otwarto nowe i nowoczesne – co nie zawsze jest jednoznaczne – Archiwum Państwowe w Zielonej Górze. Relacje z tej uroczystości ukazały się w wielu mediach, także elektronicznych, nie ma więc potrzeby opowiadania po raz kolejny o nowoczesnych, funkcjonalnych pracowniach (konserwacji, digitalizacji, opracowania, udostępniania materiałów archiwalnych) i magazynach, przygotowanych na przejęcie w sumie ok. 11 km bieżących akt. Kto pamięta warunki pracy i przechowywania akt, jakie były możliwe do zapewnienia w pałacu w Starym Kisielinie, czuł się zbudowany faktem, że – jako kolejni – przesympatyczni pracownicy zielonogórskiego Archiwum doczekali się tak imponującego obiektu, współtworzącego – w sąsiedztwie Uniwersytetu Zielonogórskiego – intelektualne centrum miasta.
Nasuwa się również refleksja, że tak naprawdę ocenić i docenić obecną siedzibę Archiwum Państwowego w Zielonej Górze i jej walory mogą „koledzy po fachu”, na co dzień zmagający się z ograniczeniami i niedogodnościami siedzib archiwów państwowych, które były jedynie adaptowane z różnym powodzeniem na potrzeby archiwalne, a nie od początku do końca do potrzeb tych stworzone i dostosowane.

E.Łaborewicz
AP Wrocław/O Legnica

MRA: Międzynarodowy Dzień Archiwów ’14 na Litwie

W 2014 roku Międzynarodowy Dzień Archiwów w archiwach Litwy obchodzony jest w dniach 9-10 czerwca. „Otwarte drzwi” i liczne atrakcje zapowiada wiele instytucji archiwalnych: wystawy omateriałów archiwalnych i wystawy wirtualne o różnorodnej tematyce, w zależności od specyfiki zbiorów, zwiedzanie na co dzień niedostępnych magazynów i pracowni. M.in. Litewskie Państwowe Archiwum Historyczne w Wilnie (Lietuvos valstybės istorijos archyvas) w dniu 10 czerwca (godz. 11 i 15) proponuje zwiedzanie wystawy „Wielkie Księstwo Litewskie – genealogia szlachty”, a Litewskie Archiwum Specjalne w Wilnie (Lietuvos ypatingasis archyvas, przechowujące dokumentację z lat 1940-1991 – z okresu b. Litewskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej) – wystawę przygotowaną dla uczczenia 65. rocznicy masowych sowieckich deportacji z terenu Litwy, Łotwy i Estonii (z marca 1949 r.), dziewięć lat wcześniej anektowanych przez ZSRR.

Więcej:Lietuvos Vyriausiojo Archyvarto Tarnyba

oprac. E. Łaborewicz

AP Wrocław/O Legnica

SŁOWACJA: Wystawa o rzemiośle w Narodowym Archiwum w Bratysławie

Tegoroczny Międzynarodowy Dzień Archiwów bratysławskie Narodowe Archiwum Słowacji (mieszczące się przy Drotárskiej ceste 42) urządza Dzień Otwartych Drzwi, poświęcony tym razem tradycyjnemu rzemiosłu. Wszystkie związane z tym wydarzenia przewidziano w ciągu dwóch dni 10 i 12 czerwca 2014 roku.
Dnia 10 czerwca w sami ekspozycyjnej Archiwum Narodowego, o godz. 15:30 nastapi uroczyste otwarcie wystawy, której tytuł można oddać jako „Rzemiosło – to się opłaca…”. W oryginale jest to przysłowie brzmiące: „Remeslo má zlaté dno…” (dosłownie „rzemiosło ma złote dno”), co w tradycji polskiej oddaje się przez powiedzenie: „rzemiosło ma skromny początek, ale złoty koniec”. Jednym słowem każdy, kto ma w rękach dobry fach, może być pewien swojego dobrobytu w przyszłości.
Na wystawie przedstawiony zostanie rozwój organizacji rzemieślniczych począwszy od utworzenia gildii, poprzez pierwsze manufaktury (m.in. fajansu i kamionki z Holic i Bratysławy), aż do wykształcenia się fabryk znanych współcześnie. Bardzo interesujące są projekty mebli i dzieł sztuki znanego architekta Dušana Jurkoviča (1868-1947) uważanego za twórcę nowoczesnej architektury słowackiej, który posiadał pewne związki z Polską, pracując m.in. w Krakowie podczas I wojny światowej i projektując tu cmentarze wojenne w dla zachodniej Galicji. Archiwalia uzupełniają trójwymiarowe wytwory rzemieślnicze.

Czytaj dalej „SŁOWACJA: Wystawa o rzemiośle w Narodowym Archiwum w Bratysławie”

MRA: Międzynarodowy Dzień Archiwów- apel rady

Międzynarodowa Rada Archiwów zaapelowała do międzynarodowej wspólnoty archiwistów o nadesłanie zdjęcia obiektu archiwalnego z wiązanego z miejscem pracy archiwisty. Przesłane materiały zostaną umieszczone na specjalnie przygotowanej stronie internetowej. Pomysł realizowany jest przez Sekcją Archiwów Miejskich, Lokalnych i Terytorialnych (SLMT – ICA) Międzynarodowej Rady Archiwów.

Prócz tego należy przesłać opis obiektu oraz rozpowszechnić informację o przedsięwzięciu w swoim środowisku archiwalnym. Projektem kieruje Pani Langelaar z Rotterdamu.

Zgodnie z pomysłem strona zostanie uruchomiona w dniu święta, 9 czerwca.

Jest dostępna pod adresem: http://www.internationalarchivesday.org

Oprac. Adam Baniecki

AP Lubań

CZECHY: Międzynarodowy Dzień Archiwów – specjalna strona internetowa

W obchody Międzynarodowego Dnia Archiwów (MDA), ustanowionego przez Międzynarodową Radę Archiwalną w 2007 r. z okazji 60 rocznicy powstania tego gremium – powołanego, przypomnijmy, 9 czerwca 1948 r. – czeskie archiwa włączyły się znacznie wcześniej niż polskie, bo już w 2009 r. i od razu na skalę masową. Nic dziwnego zatem, że nasi południowi sąsiedzi zdążyli wytworzyć już pewne stałe praktyki oraz narzędzia dotyczące tego święta. Jednym z nich jest specjalna strona internetowa.Zadania zgromadzenia w jednym miejscu wszystkich informacji dotyczących akcji, organizowanych przez czeskie archiwa i instytucje pokrewne, w ramach Międzynarodowego Dnia Archiwów, podjęło się Stowarzyszenie Czeskich Archiwistów (Česká archivní společnost – w skrócie ČAS), które w tym celu założyło specjalną stronę internetową, zwaną „Dzień archiwów” (Mezinárodní den archivů) Można tam dowiedzieć się o wszystkich poczynaniach podjętych w tym roku, ale i w latach poprzednich, przez czeskie archiwa w ramach MDA.

Czytaj dalej „CZECHY: Międzynarodowy Dzień Archiwów – specjalna strona internetowa”

NIEMCY: Odnaleziono brakujące ogniwo historii Bremy

To był ważny dla miasta dzień. 14 maja tego roku, po 70 latach do miasta powrócił aż zza oceanu, odnaleziony tam zwój praw i reguł hanzeatyckiego miasta Bremy z końca XV wieku. Burmistrz Bremy Jens Böhrnsen i dyrektor tamtejszego Staatsarchiv dr Konrad Elmshäuser 26 maja, w salach starego ratusza, zaprezentowali odnaleziony po latach dokument tzw. Kundige Rolle. Władze miasta zamierzają wystawić dokument dla publiczności 7 lipca tego roku, w związku z 10 –letnim jubileuszem wpisania na listę dziedzictwa światowego UNESCO, ratusza miejskiego i posągu rycerza Rolanda z rynku bremeńskiego. To doprawdy niezwykły dokument, zarówno ze względu na jego formę i treść, a także ze względu na jego pogmatwane dzieje.
Kundige Rolle ma formę zwoju pergaminowego o długości 7 metrów i szerokości 15 cm. złożonego z 14 zszytych ze sobą arkuszy, na których spisano 225 artykułów praw i zwyczajów obowiązujący na terenie Bremy od 1489 do 1513 roku.
Wolne Miasto Hanzeatyckie Brema ma za sobą długą historię prawodawstwa i orzecznictwa. Od 1303 zaczęto systematycznie spisywać prawa i regulacje wzajemnych stosunków między mieszkańcami miasta w księdze prawa miejskiego. Od końca XV wieku spisy praw prowadzone były na formie pergaminowego zwoju, aż do 1513 roku. Dokument został opublikowany po raz pierwszy w 1771 i 1834 roku. Zwój zawiera 225 artykułów.

Czytaj dalej „NIEMCY: Odnaleziono brakujące ogniwo historii Bremy”

CZECHY: Międzynarodowy Dzień Archiwów w kinie

Narodowe Archiwum Filmowe (Národní filmový archiv) w Pradze, jak przystało na instytucję gromadzącą „ruchome obrazy”, tegoroczne obchody Międzynarodowego Dnia Archiwalnego postanowiło urządzić w kinie, a konkretnie w praskim kinoteatrze „Ponrepo” przy Bartolomějskiej 11, do którego zaprasza w niedzielę – 8 czerwca 2014 r. w godz. 15:00-22:00.

Bogaty program uroczystości rozpocznie pokaz przygotowany specjalnie dla dzieci. Będzie to projekcja animowanego filmu z 1986 r., produkcji czechosłowacko-zachodnioniemieckiej pt. „Velká sýrová loupež” (Wielka kradzież sera), w reżyserii Václava Bedřicha, ukazującego przygody trzech myszy żyjących w kinie, które postanawiają obrabować sąsiedni sklep z serem. Projekcję poprowadzą weseli moderatorzy. Po filmie odbędą się warsztaty tematyczne dla dzieci.

Czytaj dalej „CZECHY: Międzynarodowy Dzień Archiwów w kinie”

CZECHY: Sąd Najwyższy chce ograniczyć dostęp do akt komunistycznych organów bezpieczeństwa

Sąd Najwyższy opowiada się za zmianami w ustawie o archiwach. Zwrócił się do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie nieważności punktu, który pozwala naukowcom na uzyskanie informacji o materiałach archiwalnych sądów, prokuratur i komunistycznych służb bezpieczeństwa. Historycy odbierają to jako próbę zamknięcia im ust.
Według Sądu Najwyższego spornym jest punkt 11 paragrafu 37 ustawy o archiwach. Daje on badaczom swobodny dostęp do danych znajdujących się w aktach komunistycznych powszechnych oraz wojskowych sądów i prokuratury, służb bezpieczeństwa, jak również archiwaliów powstałych w skutek działalności niemieckiej administracji okupacyjnej lat 1938-1945. Jeżeli punkt jedenasty ustawy zniknie, naukowcy będą musieli prosić o pozwolenie wszystkie żyjące osoby, do których odnoszą się dokumenty.
„My w Post Bellum staniemy się ślepi. Dziennikarze i dokumentaliści zajmujący się losami każdego przed 1989 r., szczególnie, jeśli będzie to dotykać czegokolwiek choćby tylko trochę niewygodnego, żadnej zgody nie dostaną”, skomentował całą sytuację Mikuláš Kroupa dyrektor Post Bellum – powstałej w 2001 r. organizacji czeskich dziennikarzy i historyków, zajmujących się zbieraniem i opracowywaniem relacji świadków ważnych wydarzeń z XX w.
Czytaj dalej „CZECHY: Sąd Najwyższy chce ograniczyć dostęp do akt komunistycznych organów bezpieczeństwa”