Z okazji siedemdziesiątej rocznicy swojego powstania czeska Filmoteka Narodowa (Národní filmový archiv) przygotowała kilka okolicznościowych projektów, wśród których znalazło się także umieszczenie kilku starych filmów z początków czeskiej kinematografii na stronach internetowych. Projekt ten zrealizowano we współpracy z Międzynarodową Platformą Filmów Dokumentalnych – Doc Alliance Films. Udostępniono dziesięć niemych filmów dokumentalnych, wybranych przez zespół specjalistów, ukazujących życie polityczne i codzienne Czech w pierwszych dwóch dekadach XX wieku. Otwiera ten zbiór unikalny filmy nakręcony 28 październik 1918 roku, ukazujący moment powstania Czechosłowacji. Na taśmie celuloidowej utrwalono euforię tłumu, zdążającego na Plac Wacława, gdzie na posągu wyobrażającym tego świętego wywieszono nową flagę państwową, a ma ona barwy biało-czerwone. Tak pierwotnie wyglądała flaga Czech, zgodnie z tradycją wywodząca się z herbu państwa, gdzie biały lew widnieje na czerwonym tle. Dopiero połączenie ze Słowacją przyniosło modyfikacje barw narodowych, poprzez dodanie niebieskiego trójkąta, wziętego z flagi słowackiej.
Na filmie widać m.in. maszerujących żołnierzy, kobiety w strojach ludowych, uczniów, wielotysięczną ludność Pragi, która usuwa niemieckojęzyczne szyldy i godła monarchii habsburskiej. Żołnierze czescy pobierają karabiny. Utrwalono przysięgę składana nowemu państwu przez czeskich oficerów dnia 8 listopada 1918 r., oraz przemówienia ówczesnych posłów. Pokazano również uroczysty pochód na historyczną Białą Górę. Film kończą obrazy demonstrujące najuważniejsze państwowe budowle, jak również pierwszego prezydenta państwa czechosłowackiego T.G. Masaryka.Nie jest to jednak najstarszy z dostępnych filmów. Można też zapoznać się z obrazem ukazującym życie w Pradze przez I wojną światową, a konkretnie w 1912 roku. Widz może znowu poczuć magię tamtej Pragi, której tramwaje były naturalną częścią Starego Miasta. Inne filmy ukazują regiony turystyczne w pobliży czeskiej stolicy. Znalazł się tu również film z próby przelotu pod mostem, zakończonego tragicznie, a także obraz naukowo-przyrodnicze pt. „Żywot zabitej żaby” i wiele innych. Na końcu oczywiście znalazł się film ukazujący życie sportowe, a konkretnie turniej o „Srebrny Puchar” w piłce nożnej, rozegrany w Pradze w 1914 roku.
Filmy dostępne będą do obejrzenia za darmo do dnia 31 października 2013 roku.
Patrz: Vaše online dokumentární kino
oprac. Ivo Łaborewicz
AP Oddział Jelenia Góra