czerwiec 2013 – Strona 2

Szwedzkie Archiwum Lenne w Stralsundzie w zasobie Archiwum Państwowego w Szczecinie

I. Prawo lenne i kancelaria lenna na Pomorzu

Prawo lenne to część prawa prywatnego rzeczowego, narodziło się we wczesnym średniowieczu (VIII-X wiek) w cesarstwie karolińskim w wyniku wprowadzenia systemu nadań i beneficjów przez monarchów w zamian za określone obowiązki, głównie służbę wojskową konno. Było to prawo zwyczajowe i normowało stosunki między seniorem a wasalem. Wraz z rozbiciem monarchii Karolingów w prawie lennym wystąpiły regionalne zróżnicowania. Ostatecznie wykształciły się dwa systemy longobardzki (Longobardische) i frankoński (Fränkische). Podstawową różnicą była zasada dziedziczenia lenna, w prawie longobardzkim (Longobardisches Recht) – według zasad prawa powszechnego, czyli równego podziału między synów, a frankońskim – primogenitury i niepodzielności majątku .
Ten pierwszy narodził się jako prawo pisane w na przełomie XI i XII wieku w północnych Włoszech będących wówczas częścią cesarstwa. Podstawą kodyfikacji były miejscowe zwyczaje lenne, które zebrano w zbiór „Księgi Lenne” (Lehnbuch). Przepisy te pochodziły przede wszystkim z Lombardii i uzupełniono je również o cesarskie ustawy w sprawach lennych oraz wyroki sądowe. Na początku XIII wieku powstała kolejna redakcja longobardzkiego prawa lennego zwana „Vulgatą”. Redakcja ta stała się częścią nowel Corpus iuris civilis (jako dziesiąty zbiór nowel) i wraz z całym prawem rzymskim recypowana w Niemczech. Tu też prawo lenne znalazło się również w Zwierciadle Saskim (Sachsenpiegel 1220–1235) .

Cały artykuł Patrz: pdf

Paweł Gut

AP Szczecin

Kancelaria i archiwalia pruskie

W dniu święta archiwistów i archiwów, w dniu 9 czerwca, Naukowy Portal Archiwalny ma zaszczyt poinformować o uruchomieniu działu autorskiego poświęconego kancelarii i archiwaliom pruskiej proweniencji. Dział prowadzony będzie autorsko przez wybitnego badacza tych zagadnień dr. Pawła Guta z Archiwum Państwowego w Szczecinie.

Adam Baniecki

Kancelaria i archiwalia pruskie.

Kancelarie i archiwalia śląskiej, pomorskiej, pruskiej proweniencji.
Pruska kancelaria akt spraw i jej spuścizna w archiwach polskich.

Pruska kancelaria akt spraw stanowi pewien synonim, hasło wywoławcze dla dokumentacji archiwalnej, która powstawała nie tylko w okresie XIX i XX wieku na ziemiach północnych i zachodnich państwa polskiego, a które w tym czasie stanowiły terytorium państwa pruskiego, ale szerzej dla tego typu dokumentacji z Pomorza Zachodniego, Warmii i Mazur, Ziemi Lubuskiej czy Śląska z XVI-XVIII wieku, nim one kolejno stały się częścią władztwa brandenbursko-pruskiego Hohenzollernów, a w konsekwencji państwa niemieckiego (od 1870). Z kolei system kancelarii akt spraw w okresie zaborów objął praktycznie całość ziem polskich i po dziś dzień jest podstawą kancelarii.

Czytaj dalej „Kancelaria i archiwalia pruskie”

CZECHY: Konferencja o pieczęciach kościelnych

Sfragistyka kościelna należy do jednych z bogatszych. Liczne osoby i instytucje kościelne stworzyły w średniowieczu rozległą sieć, obejmującą cały świat chrześcijański, która to sieć odzwierciedlała jednolitą organizację kościelną. Podobnie było z pieczęciami, które pozornie były znormalizowane. Nie była jednak niezmienne, gdyż odzwierciedlały teologiczne, polityczne, organizacyjne i gospodarcze przemiany. Jednocześnie ich wygląd dostosowywał się do użytkowników i potrzeb konkretnych pieczęci grup społecznych. W czasach nowożytnych pieczęcie kościelne „podzieliły się” ponadto na różne konfesje. Były i są do dziś bardzo wartościowym źródłem informacji o czasach, w których powstały i ludziach, którym służyły.
Chcąc zwrócić uwagę na ten rodzaj źródeł historycznych – Centrum Studiów Społeczeństwa Średniowiecznego i Kultury – Vivarium przy Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu w Ostrawie oraz Krajowe Archiwum w Opawie i Morawskie Towarzystwo Genealogiczne i Heraldyczne w Brnie organizują w dniach 10-11 października 2013 r. międzynarodową konferencję nt. „Metamorfozy sfragistyki kościelnej” (Proměny církevní sfragistyki), która odbędzie się w siedzibie Krajowego Archiwum w Opawie Oddział w Ołomuńcu, przy ul. U Husova sobory 10 w Ołomuńcu.

Czytaj dalej „CZECHY: Konferencja o pieczęciach kościelnych”

Białoruś – Rosja – Ukraina – spotkanie szefów archiwów.

W dniach 29-30 maja 2013 r., w miejscowości Kamieniuki w Puszczy Białowieskiej (Białoruś, obwód brzeski) odbyło się coroczne trójstronne spotkanie szefów służb archiwalnych i instytucji archiwalnych Białorusi, Rosji i Ukrainy. W ramach spotkania odbyła się również międzynarodowej konferencji nt. „Technologie informacyjne w archiwistyce i biurowości”.
Uczestnicy konferencji podkreślili, że zautomatyzowane technologie wywierają znaczący wpływ na teorię i metodologię archiwistyki i są obecnie stosowane we wszystkich bez wyjątku obszarach działalności archiwów. Informatyzacja branży archiwalnej spowoduje, że praca archiwistów będzie bardzie wydajna i sensowna, jest też najskuteczniejszym narzędziem do zaspokojenia potrzeb społeczeństwa i państwa w dostępie do informacji historycznych. Tworzenie baz danych i elektronicznych kopii dokumentów archiwalnych pozwala dziś w różnych krajach rozwiązywać szereg problemów i znacznie rozszerzyć dostęp do informacji archiwalnych dla wszystkich zainteresowanych obywateli, świadczyć przez instytucje archiwalne usługi drogą elektroniczną, promować wdrażanie międzyresortowego obiegu dokumentów elektronicznych. Technologie informatyczne są coraz częściej stosowane w praktyce instytucji archiwalnych na całym świecie.
Kolejne spotkanie archiwistów trzech krajów odbędzie się w 2014 roku w Rosji.

«Информационные технологии в архивном деле и делопроизводстве».

oprac. Edyta Łaborewicz,
AP Legnica

Rosja: „Dokumenty Epoki Sowieckiej” w internecie

Dnia 11 czerwca 2013 o 12:00 godz. w sali konferencyjnej Archiwum Państwowego Rosyjskiej Historii Współczesnej w Moskwie (Российский государственный архив новейшей истории) odbędzie się prezentacja nowego międzyarchiwalnego projektu – strony internetowej „Dokumenty Epoki Sowieckiej”.

W Rosji i w innych krajach pojawia się ogromna ilość nie tylko publicystyki, ale też prac naukowych, które, nie będąc oparte na źródłach archiwalnych i rzeczywistych faktach, przyczyniają się do stworzenia niepełnego i zniekształconego obrazu przeszłości historycznej Rosji.
Archiwiści, jako powiernicy i kustosze pamięci narodowej, za swoje główne zadanie uważają zapewnienia obywatelom dostępu do autentycznych źródeł, także z wykorzystaniem nowoczesnych technologii informatycznych – w formie elektronicznej.
Celem projektu jest zapewnienie powszechnego dostępu do najważniejszego zbioru dokumentów archiwalnych, które są kluczowe dla zrozumienia epoki sowieckiej.
Projekt realizowany jest wspólnie przez Federalną Agencję Archiwów i archiwa federalne przechowujące zespoły archiwalne z czasów Związku Sowieckiego: Archiwum Państwowe Federacji Rosyjskiej (Государственный архив Российской Федерации), Rosyjskie Archiwum Państwowe Ekonomiki (Российский государственный архив экономики), Rosyjskie Archiwum Państwowe Literatury i Sztuki (Российский государственный архив литературы и искусства), Rosyjskie Archiwum Państwowe Historii Społeczno-Politycznej (Российский государственный архив социально-политической истории), ww. Rosyjskie Archiwum Państwowe Historii Współczesnej, Rosyjskie Państwowe Archiwum Wojskowe (Российский государственный военный архив), Rosyjskie Archiwum Państwowe Marynarki Wojennej (Российский государственный архив Военно-Морского Флота), Rosyjskie Archiwum Państwowe Dalekiego Wschodu (Российский государственный архив Дальнего Востока), Rosyjskie Archiwum Państwowe Dokumentacji Fotograficznej i Filmowej (Российский государственный архив кинофотодокументов), Rosyjskie Archiwum Państwowe Dokumentacji Dźwiękowej (Российский государственный архив фонодокументов), Rosyjskie Archiwum Państwowe Dokumentacji Naukowo-Technicznej w Moskwie wraz ze swoją filią w Samarze (Российский государственный архив научно-технической документации).

Czytaj dalej „Rosja: „Dokumenty Epoki Sowieckiej” w internecie”

Archiwum, otwórz się!

Z okazji Międzynarodowego Dnia Archiwów, Archiwum Państwowe we Wrocławiu zaprasza do poznania tajemnic największego archiwum na Śląsku. W niedzielę 9 czerwca, od godz. 14.00 do godz. 19.00 siedziba Archiwum przy ul. Pomorskiej 2 będzie otwarta dla wszystkich chętnych.

W programie imprezy przewidziano m.in.: pokaz digitalizacji akt i map, pokaz urządzeń i technik konserwacji archiwaliów, prezentacje multimedialne o historii i zasobie Archiwum, a także pierwszą publiczną prezentację nieznanego albumu o przedwojennym Wrocławiu, przekazanego przez Archiwum Miejskie w Getyndze. Jedynie w tym dniu pracownicy Archiwum oprowadzą gości po niedostępnych magazynach archiwalnych. Dzieci będą mogły samodzielnie wykonać pamiątkowe pieczęcie z wykorzystaniem tłoków pieczętnych ze zbiorów archiwalnych, natomiast dorośli otrzymają możliwość przeprowadzenia prostych zabiegów konserwatorskich własnych dokumentów rodzinnych, a także ich skanowania i retuszu pod okiem specjalistów. Zostaną zaprezentowane filmy o przebiegu epidemii ospy w 1963 r. we Wrocławiu oraz o historii gazownictwa na Dolnym Śląsku. Archiwiści będą także udzielali informacji o na temat przechowywania oraz zarządzania współczesną dokumentacją oraz o miejscach przechowywania dokumentacji osobowej i płacowej, niezbędnej dla celów emerytalno-rentowych.

Archiwum Państwowe serdecznie zaprasza 9 czerwca w godz. 14-19 na ul. Pomorską 2.

Wstęp wolny.

MRA: Obchody Międzynarodowego Dnia Archiwów w 2013 r.

Przypadający na 9 czerwca Międzynarodowy Dzień Archiwów będzie w tym roku obchodzony po raz szósty. na całym świecie.
Obchodzony będzie w różny sposób na który złożą się: wystawy, konferencje, wizyty, debaty i inne działania mające na celi promocję archiwów.
W komunikacie na ten temat MRA podkreśliła na jakie cele powinny się nastawić archiwa. Powinny one uświadomić szerokim odbiorcom wagę archiwów, ich cele, podstawy prawne i charakter. Decydentów zaś należy przekonywać, że dla sprawnego zarządzania istotne są dobrze funkcjonujące i nowoczesne archiwa.

Oficjalne logo
Międzynarodowego Dnia Archiwów

Czytaj dalej „MRA: Obchody Międzynarodowego Dnia Archiwów w 2013 r.”