grudzień 2012 – Archnet

CZECHY: Przygotowania do 15 ogólnoczeskiej konferencji archiwalnej

Trwają już przygotowania do przyszłorocznej Konferencji Archiwistów Czeskiej Republiki, która zorganizowana zostanie już po raz piętnasty. Konferencje te odpowiadają naszym powszechny zjazdom archiwalnym, organizowanym co pięć lat, ale odbywają się w cyklu dwuletnim.
Organizatorami Konferencji są jak zwykle: Česká archivní společnost (Stowarzyszenie Archiwistów Czeskich), Pobočka České informační společnosti při Národním archivu (Oddział Czeskiego Stowarzyszenia Informacyjnego przy Archiwum Narodowym), Odbor archivní správy a spisové služby MV ČR (Wydział Zarządu Archiwów i Służb Kancelaryjnych MSW Republiki Czeskiej), a ponadto gospodarze, czyli Statutární město Ostrava – Archiv města Ostravy (Statutowe miasto Ostrawa – Archiwum Miasta Ostrawy) oraz przedsiębiorstwo Vítkovice, a.s. (Vítkovice S.A.). Honorowy patronat nad przedsięwzięciem objął prezydenta miasta Ostrawy inż. Petra Kanara.

Czytaj dalej „CZECHY: Przygotowania do 15 ogólnoczeskiej konferencji archiwalnej”

AUSTRIA/RUMUNIA: Archiwiści archeologom- projekt badań dokumentacji wykopalisk w Semizegetusa Regia

Piękny wiek XIX był dla rozwoju nauki okresem przełomowym zarówno w dziedzinie nauk technicznych jak również humanistycznych. Na wielką skalę dokonywano wówczas odkryć archeologicznych, z których szczególnie zasłynęli Anglicy w swoich koloniach, ale także inni samotni archeolodzy amatorzy, którzy dokonywali spektakularnych odkryć archeologicznych, jak chociażby Henryk Schlimman.
Österreichischen Staatsarchiv wraz z Arhivele Naţionale ale Românie i Magyar Országos Levéltár realizują wspólnie projekt badawczy obejmujący zagadnienia narodzin współczesnej archeologii na podstawie dokumentacji z pierwszej połowy XIX w. dotyczącej wykopalisk archeologicznych w Semizegetusa Regia, w dawnym królestwie Daków.
Królestwo Dacji w okresie swojego największego rozkwitu pod panowaniem królów od Burebista do Decebala obejmowało większość wschodnich Karpat i regionu Dunaju, a od II wieku stało się częścia Cesarstwa Rzymskiego. Jednym z najważniejszych centrum tego imperium politycznego i religijnego była Sarmizegetusa Regia (dziś Gradistea de Munter). Pozostałości starożytnego miasta znajdują się w odległym regionie górskim, Munţii Orăştiei obejmującym w południowo-zachodnią Transylwanię. Stanowią one część rozległego kompleksu archeologicznego obejmującego twierdze górskie, osady i miejsca kultu, które zostały objęte w 1999 roku programem ochrony w ramach Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Czytaj dalej „AUSTRIA/RUMUNIA: Archiwiści archeologom- projekt badań dokumentacji wykopalisk w Semizegetusa Regia”

POLSKA: Aspekty archiwistyki – nowa publikacja

W trakcie Warszawskiej Jesieni Archiwalnej przedstawiono nową książkę Wkład archiwistów warszawskich w rozwój archiwistyki polskiej. Zbiór studiów poświęconych warszawskiemu środowisku archiwalnemu pod red. Alicji Kuleckiej, opublikowaną przez Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. Warta jest ona rekomendowania z wielu względów. Zawiera 34 artykuły o różnorodnej tematyce – 4 rozdziały grupują je wokół nadrzędnych tematów: instytucje, teoria i praktyka, ludzie oraz dziś i jutro. Polecane teksty przedstawiają liczne aspekty archiwistyki, mówią o trwaniu i zmianach – nazw, struktur, siedzib, warunków funkcjonowania, o ludziach działających w miejscach i w ramach struktur, o ich postawach, trudach i osiągnięciach, o ideach, które propagowali lub wdrażali w życie. Publikacja nie zastąpi podręczników archiwistyki czy słownika biograficznego, ale jest ich cennym uzupełnieniem. Przybliża i pomaga zrozumieć to, co już się zdarzyło, i zachęca do dopisania ciągu dalszego, bowiem archiwistyka nadal się rozwija, zmienia swoje oblicze i oblicze świata, a przynajmniej jego obraz utrwalony w materiałach archiwalnych. Wszystkie cytaty i ilustracje zamieszczone w prezentacji pochodzą z omawianej książki.

Omówienie

Anna Laszuk
NDAP

ALBANIA: Wydanie faksymile kodeksu z X wieku

W zasobie Centralnego Archiwum Państwowego w Tiranie (Albania), wśród ok. stu innych rękopisów odkrytych u schyłku reżimu komunistycznego (pod koniec 80. – na początku lat 90. XX w.), znajduje się tzw. Kodeks Korçë 93 (od nazwy miasta Korçë, leżącego na południowym wschodzie Albanii). Kodeks pochodzi z X wieku i jest wspaniale zachowanym zabytkiem piśmiennictwa bizantyńskiego. Spisany na 308 cienkich pergaminowych arkuszach, zawiera tekst czterech Ewangelii i jest bogato iluminowany (ozdobne inicjały, portrety Ewangelistów). Tekst jest napisany w formie krzyża, co jest szczególnie rzadkim zjawiskiem w historii rękopisów w języku greckim.

Ilustracja z Kodeksu Rabbuli

źródło: Uniwersystet Pedagogiczny w Krakowie

Czytaj dalej „ALBANIA: Wydanie faksymile kodeksu z X wieku”

BIAŁORUŚ: Wirtualna wystawa „Archiwalne oblicza historii”

Archiwa państwowe przechowują nie tylko dokumenty w popularnym znaczeniu tego słowa. Stwierdzenie to ilustruje wirtualna wystawa mniej „typowych” materiałów archiwalnych, wykonana przez Archiwum Państwowe Obwodu Brzeskiego (w Brześciu, biał. Брэст, ros. Брест).
Na wystawie zaprezentowano więc nie dokumenty tekstowe, ale mapy, plany, reklamy, ulotki, plakaty, zdjęcia, druki, publikacje naukowe i wydawnictwa muzyczne z biblioteki Archiwum, z XIX – pocz. XX w., w języku rosyjskim, polskim, francuskim, niemieckim, łacińskim i hebrajskim.

Etykiety wódek. Źródło Archivy Bielarusi
Żródło: brestjust.by

Czytaj dalej „BIAŁORUŚ: Wirtualna wystawa „Archiwalne oblicza historii””

CZECHY-RZYM: Wystawa o prześladowaniu katolików w Czechosłowacji

Dnia 26 listopada 2012 r. na Papieskim Uniwersytecie Św. Krzyża w Rzymie otwarta została interesująca wystawa pt. „Dyktatura vs nadzieja” (oryg. „Diktatura vs. naděje / Dittatura vs. speranza), z wyjaśniającym podtytułem „Prześladowania Kościoła katolickiego w Czechosłowacji 1948-1989”. Organizatorami przedsięwzięcia są: Ambasada Republiki Czeskiej w Rzymie, Archiwum Prezydenta Czech oraz Instytut Badań Reżimów Totalitarnych (Ústav pro studium totalitních režimů), czyli czeski odpowiednik polskiego Instytutu Pamięci Narodowej. Na otwarciu wystawy obecni byli m.in.: ambasador Republiki Czech przy Stolicy Apostolskiej dr. Pavel Vošalík, prezes Czeskiej Akademii Nauk prof. Jiří Drahoš, ambasador Polski przy Stolicy Apostolskiej Hanna Suchocka, kardynałowie Giovanni Coppa, Miloslav Vlk i Dominik Duka.
Wystawa, poprzez dokumenty i zdjęcia, umieszczone na 24 tematycznych planszach, ukazuje działania czechosłowackich władz komunistycznych skierowane przeciw Kościołowi katolickiemu. Celem wystawy jest ukazanie szerokiego spektrum prześladowań, jakie totalitarny reżim komunistyczny skierował przeciw Kościołowi rzymskokatolickiemu. Zaprezentowano konkretne narzędzi i techniki operacyjne, zmierzające do całkowitej likwidacji Kościoła i w ogóle życia religijnego społeczeństwa czechosłowackiego, a także pokazano stanowisko samego Kościoła w wobec tych działań i różnorodnych nacisków. Wystawa zwraca również uwagę na kontekst międzynarodowy, a przede wszystkim prezentuje materiały ukazujące stosunki czesko-watykańskie, szczególnie w odniesieniu do losów poszczególnych osób, które znalazły się na emigracji (np. kardynał Josef Beran, kardynał Thomas Špidlík). Zaprezentowano wiele dotąd niepublikowanych dokumentów, jak osobisty list Jana Pawła II do Gustava Husaka (I sekretarza

Czytaj dalej „CZECHY-RZYM: Wystawa o prześladowaniu katolików w Czechosłowacji”

NORWEGIA: Pieczęcie duchownych z arcybiskupstwa Nidaros

W ramach serii „Norweskie pieczęcie średniowieczne” (Norske sigillen fra middelalderen) ukazał się tom trzeci poświęcony pieczenciom duchownych z arcybiskupstawa Nidaros w Trondheim.

Katedra Nidaros (dawna nazwa współczesnego Trondheim) koronacyjna świątynia królów Norwegii. Jest miejscem kultu króla Olafa II, który w XI wieku wprowadził w Norwegii chrześcijaństwo.

Czytaj dalej „NORWEGIA: Pieczęcie duchownych z arcybiskupstwa Nidaros”

Niemcy: Wszystko na sprzedaż – Stralsunder Gymnasialbibliothek w centrum uwagi.

Burmistrz Stralsundu dr Alexander Badrow ma obecnie sporo kłopotów – w trybie pilnym zamknął on dostęp do Archiwum Miejskiego (Stadtarchiv der Hansestadt Stralsund) i odwołał ze stanowiska jego kierownika. Jest to wynik skandalu, jaki miał miejsce w związku ze sprzedażą części historycznego zbioru biblioteki gimnazjum stralsundzkiego (Stralsunder Gymnasialbibliothek), o czym z oburzeniem donosiła prasa i różne środowiska opiniotwórcze Meklenburgii. Ponadto nabywca księgozbioru antykwariusz poinformował władze miasta o bardzo złym stanie fizycznym zakupionych eksponatów, jak również całego zasobu archiwum miejskiego. Burmistrz Stralsundu zarządził natychmiastowe sprawdzenie całego zasobu pod kątem jego stanu mikrobiologicznego. Zamówił również niezależne ekspertyzy dwóch naukowców
Pobrane przypadkowe próbki wykazały zagrzybienie zasobu, w związku z czym konieczne jest przeprowadzenie zabiegów konserwatorskich polegających na czyszczeniu zasobu na sucho, a w przypadkach skrajnego zakażenia, naświetlanie ich promieniami gama. Raport nie odpowiada na pytanie, od kiedy trwa ten stan. Duża część powierzchni franciszkańskiego klasztoru św. Jana, mieszcząca archiwum miejskie a zwłaszcza piwnica i parter- jak się okazuje- nie odpowiadają wymogom budowlanym i klimatycznym. Założony w 1254 r., klasztor franciszkanów św. Jana jest jednym z najcenniejszych zabytków kulturalnych i historycznych Stralsundu. Od 1950r., kompleks klasztorny jest siedzibą archiwum komunalnego, którego zasoby sięgają XIII wieku do chwili obecnej, a biblioteka gimnazjalna stanowiła część jego zbiorów. Obok 9 tys. dokumentów i ksiąg miejskich sięgających 1270 roku oraz innych licznych materiałów archiwalnych, cześć biblioteczna obejmowała 125 tys. woluminów. Sam obiekt poddany był renowacji w latach 1960-1980 ze środków UNESCO, co jak nie zapewniło właściwych warunków przechowywania zbiorów archiwalnych i bibliotecznych.

Czytaj dalej „Niemcy: Wszystko na sprzedaż – Stralsunder Gymnasialbibliothek w centrum uwagi.”