Decyzja o zmianie formuły działania Internationaler Suchdienst (ISD) Międzynarodowego Biura Poszukiwań w Bad Arolsen (Hesja) przygotowywana była od kilku lat. 9 grudnia tego w roku, w Ministerstwie Spraw Zagranicznych w Berlinie podpisane zostało przez przedstawicieli 11 państw członkowskich , w tym Polski, nowe porozumienie w sprawie organizacji i nowej formuły działania ISD. Według przewodniczącego Międzynarodowej Komisji ISD Frederic Baleine du Laurens, porozumienie „otwiera nową kartę w blisko 60-letniej historii” instytucji, która odegrała olbrzymią rolę w trwającej przez cały okres powojenny akcji poszukiwania ofiar nazizmu i łączenia rodzin. Obok Dotychczasowej działalności ISD stopniowo zostanie przekształcone w instytucję, która koncentrować się będzie na badaniach naukowych, działalności informacyjnej oraz edukacyjnej. Zwiastunem tych przekształceń było otwarcie w 2007 roku i udostępnienie zbiorów archiwalnych, nie tylko osobom i rodzinom pokrzywdzonym przez III Rzeszę, ale także dla badań naukowych. Trwa również intensywny proces digitalizacji zasobu pod tym kątem- przygotowywane są cyfrowe kopie dokumentów w celu ich przekazania do instytucji archiwalnych w państwach członkowskich ISD.
Państwa-strony umowy bońskiej z 1955 r., a przede wszystkim USA, Wielka Brytania i Francja powierzyły ISD oryginalne archiwa. W ciągu 60-letniej działalności ITS otrzymała dodatkowe informacje z różnych źródeł, które wzbogacały jej pierwotne zasoby. Obecny zbiór archiwalny to ponad 26 km akt, na który składa się ponad 50 milionów dokumentów dotyczących ponad 17 milionów osób- więźniów obozów koncentracyjnych, gett, robotników przymusowych oraz innych niemieckich ofiar nazistowskiego systemu represji.
Zmiana koncepcji i formuły działania ISD w konsekwencji pociąga za sobą konieczność zmiany sposobu zarządzania tą instytucją. Przez ostatnich 55 lat kierowana była ona przez Międzynarodowy Czerwony Krzyż (IRK) z siedzibą w Szwajcarii. Zgodnie z obecną umową, IRK do końca 2012 roku wycofa się z kierowania ISD pozostając jednocześnie stałym obserwatorem. Koordynację nowych zadań, jako partnerowi instytucjonalnemu ISD, powierzono niemieckiemu Bundesarchiv, które z racji pełnionych funkcji jest instytucją znacznie lepiej przygotowaną do wdrożenia nowej koncepcji działania, związanej z profesjonalnym opracowaniem zbiorów i ich szerokim udostępnianiem. To niewątpliwie wyraz wielkiego uznania dla merytorycznych kompetencji Bundesarchiv.
Zdaniem niemieckiego ministra kultury Bernda Neumanna zmiana struktury ISD jest „ważnym krokiem w stronę trwałego zachowania i zabezpieczenia cennych historycznie zbiorów, dokumentujących straszne osobiste losy wielu ludzi, którzy ucierpieli w czasach reżimu narodowosocjalistycznego i bezpośrednio po wojnie”.
W skład Międzynarodowej Komisji ISD wchodzą: Belgia, Francja, Grecja, Holandia, Izrael, Luksemburg, Niemcy, Polska, USA, Wielka Brytania i Włochy.
Na podstawie: Unterzeichnung der Abkommen zum ISD
opracowała Jolanta Leśniewska
AP Oddział Kutno
Strona instytucji: Internationaler Suchdienst