W ramach obchodów jubileuszu 60-lecia toruńskiej archiwistyki redakcja opublikowała artykuł Marleny Jabłońskiej i Roberta Degena pt. 40-lecie pracy prof. Haliny Robótki na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Prof. Halina Robótka (ur. 1946 r.) ukończyła studia historyczne ze specjalnością pedagogiczną i archiwistyczną w 1969 r. Dwa lata pracowała w Archiwum Państwowym w Bydgoszczy, po czym w 1971 r. podjęła pracę w Zakładzie Archiwistyki UMK, gdzie w 1980 r. obroniła pracę doktorską pt. Mapa jako obiekt archiwalny. W 1993 r. na podstawie rozprawy Kancelaria urzędów administracji państwowej w II Rzeczypospolitej otrzymała tytuł doktora habilitowanego, a od 2005 r. jest profesorem zwyczajnym. W obszarze zainteresowań badawczych Haliny Robótki jest przede wszystkim dokumentacja nieaktowa, ze szczególnym uwzględnieniem geodezyjno-kartograficznej i technicznej, kwestia komputeryzacji archiwów oraz zarządzanie dokumentacją we współczesnych instytucjach i kształcenie archiwistów. Jest autorką skryptów i podręczników dla studentów archiwistyki, m.in. takich tytułów jak: Wprowadzenie do archiwistyki (wyd. 2002, 2003), Opracowanie i opis archiwaliów. Podręcznik akademicki (wyd. 2010) oraz współautorką (razem z B. Ryszewskim i A. Tomczakiem) podręcznika Archiwistyka (wyd. 1989). H. Robótka jest promotorem 120 prac licencjackich i magisterskich oraz 5 rozpraw doktorskich. Profesor aktywnie uczestniczy w pracach Stowarzyszenia Archiwistów Polskich Oddział w Toruniu, jest członkiem Polskiego Towarzystwa Historycznego, była też członkiem Centralnej Komisji Metodycznej oraz Rady Archiwalnej przy NDAP. Obecnie jest kierownikiem Zakładu Zarządzania Dokumentacją i Informacji Archiwalnej UMK, utworzonego w 2006 r.
Studia i materiały
Didier Grange przedstawił Zarys historii Sekcji Zawodowych Stowarzyszeń Archiwistów i Zarządców Dokumentacji Międzynarodowej Rady Archiwów (SPA). Sekcja istnieje od 1976 r., wtedy przystąpiło do niej 17 członków, obecnie liczy 81. do 2006 r. sekcja wydawała biuletyn informacyjny “Janus”, obecnie przygotowuje newsletter. Wartościowym uzupełnieniem artykułu jest zestawienie bibliograficzne do dziejów sekcji oraz wykazy spotkań i lista przewodniczących i sekretarzy. Strona internetowa SPA.
Krzysztof Kolasa (IPN Łódź) i ks. Jarosław Wąsowicz SDB (Archiwum Salezjańskie Inspektorii Pilskiej) przygotowali artykuł: Dokumentacja audiowizualna (fotografie, filmy, nagrania) w obrębie spuścizny ks. Witolda Koniecznego SDB przechowywanej w zasobie Archiwum Salezjańskiego Inspektorii Pilskiej – problemy opracowania. Spuścizny po duchownych stanowią ok. 30% zasobu archiwum, a wymieniona w tytule stanowiła pierwszą porządkowaną. Ks. Witold Konieczny, wychowaca młodzieży i duszpasterz, wybitny kaznodzieja (zm. 2005 r.) pozostawił spuściznę, w skład której wchodzą fotografie (odbitki pozytywowe, negatywy, slajdy, klisza szklana), filmy (kasety VHS, przegrane na płyty DVD) oraz materiały fonograficzne (taśmy szpulowe i magnetofonowe). Najważniejsze problemy w opracowaniu tejże dokumentacji to brak nowoczesnych zaleceń metodycznych w zakresie opracowania dokumentacji wizyjnej i fonicznej w archiwach państwowych i w Archiwum PAN (z doświadczeń tych instytucji korzystano), brak sprzętu do odsłuchania nagrań (w przypadku taśm szpulowych) oraz brak bazy danych do inwentaryzacji: w rezultacie powstał inwentarz książkowy, będący wydrukiem z aplikacji Microsoft Exel.
Marcin Hlebionek (UMK) przedstawił Dwie nieznane inowrocławskie pieczęcie ziemskie. Województwo inowrocławskie w okresie staropolskim dzieliło się na powiat inowrocławski i bydgoski, a urząd sądu ziemskego i grodzkiego mieścił się w podtoruńskim Podgórzu. Przedmiotem rozważań autora są odnalezione w zasobie Archiwum Państwowego w Bydgoszczy dwie pieczęcie używane przez inowrocławski sąd ziemski: obie uwierzytelniają ekstrakty z ksiąg ziemskich dot. czynności prawnych, pierwsza z 1620 r. , druga z I poł. XVIII w.
Eugeniusz Borodij (AP Bydgoszcz) w artykule pt. Niektóre aspekty postępowania z dokumentacją projektów finansowanych ze środków Unii Europejskiej na przykładzie Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Bydgoszczy porównał przepisy polskie i unijne, regulujące kwestie przechowywania dokumentacji projektów współfinansowanych przez Unię Europejską. W konsekwencji tej analizy autor postuluje, aby instrukcje kancelaryjne i wykazy akt umożliwiały gromadzenie dokumentacji jednego projektu w jednej klasie rzeczowej.
ABC archiwisty zakładowego
Marek Konstankiewicz przedstawia Wykaz ważniejszych aktów prawnych regulujących zasady postępowania z dokumentacją (cz. XLI), obejmujący akty prawne, które weszły w życie w okresie od 1 kwietnia do 30 czerwca 2011 r.
Recenzje i omówienia
– Archiwum jako warsztat pracy nauczyciela historii. Scenariusze lekcji dla nauczycieli szkoły podstawowej, gimnazjum, i szkoły ponadgimnazjalnej, red. T. Stachurska-Maj i V. Urbaniak, Warszawa 2010, ss. 71+CD (Hubert Mazur)
– Robert M. Edsel, Bret Witter, Obrońcy dzieł sztuki. Alianci na tropie skradzionych arcydzieł, tłum. Paweł Kruk, Wrocław 2009, ss. 390, il. (Dariusz Matelski)
Kronika
– Prof. Stanisław Nawrocki (1925-2000) – archiwista, historyk i dydaktyk (w 85 rocznicę urodzin) (Dariusz Matelski)
– O potrzebie i możliwościach powołania Cyfrowego Archiwum Folkloru (Piotr Grochowski, Adrian Mianecki, UMK). Tekst stanowi uaktualnioną wersję artykułu opublikowanego w zbiorze pt. Folklor w dobie internetu w 2009 r. Pomysł narodził się w Zakładzie Folklorystyki i Literatury Popularnej oraz w Katedrze Kulturoznawstwa UMK, gdzie od 2006 r. trwa akcja dokumentowania folkloru współczesnego (politycznego, zawodowego, obozowo-kolonijnego, internetowego), w wyniku której zgromadzono m.in. wydruki i płyty CD z nagranymi plikami. Cyfrowe Archiwum Folkloru, oparte o oprogramowanie dLibra, byłoby platformą cyfrową, archiwizującą i udostępniającą różnorodne materiały, zbierane współcześnie oraz digitalizowane z już istniejących zasobów.
– Dokumentacja masowa – problemy wartościowania i selekcji. Sprawozdanie z konferencji, Poznań, 25-26 listopada 2010 r. (Monika Przystalska)
– V Radzyńskie Warsztaty Archiwistyczne (5-6 maja 2011 r.) (Hadrian Ciechanowski).
Hanna Staszewska
AP Poznań