15 czerwca 2011 r. w Sali Wystawowej Rosyjskiego Państwowego Archiwum Historycznego w Sankt Petersburgu odbędzie się otwarcie wystawy historyczno-dokumentalnej „Historia rosyjskiej dobroczynności”.
Organizatorami wystawy są: Federalna Agencja Archiwów, Fundacja Forda (Ford Foundation), Rosyjskie Państwowe Archiwum Historyczne, Międzynarodowa Fundacja Charytatywna „Konstantinowskij”, a także Biblioteka Rosyjskiej Akademii Nauk w Petersburg oraz muzea (w tym Wojenno-Medyczne Muzeum Ministerstwa Obrony Federacji Rosyjskiej).
Wystawa poświęcona jest historii dobroczynności w Rosji w okresie XVIII – początek XX w.: od dekretów cara Piotra I, dotyczących opieki nad okaleczonymi i wysłużonymi żołnierzami, po dokumenty związane z opieką nad rannymi, rodzinami poległych, sierotami i uchodźcami podczas I wojny światowej – ilustrując rozwój prywatnej i publicznej filantropii. Jej rozkwit przypadł na czasy Katarzyny II, kiedy powstały takie formy opieki społeczno-państwowej, jak przytułki i izby opieki społecznej („приказы общественного призрения„). Cesarzowa Maria Fiodorowna, żona cesarza Pawła I, stworzyła z kolei sieć instytucji charytatywnych, na których podstawie utworzono później tzw. Instytut Maryjski (wychowujący szlachetnie urodzone panny).
Powstały w 1802 r., z inicjatywy cara Aleksandra I, Komitet Dobroczynności, potem przemianowany na Imperatorskie Towarzystwo Dobroczynności, był w Rosji nowym zjawiskiem, powołanym dla zapewnienie pomocy materialnej i medycznej ubogim. Fundusze Towarzystwa, pochodzące od rodziny cesarskiej, Skarbu Państwa, z zysków kapitałowych, czynszów i darowizn, przeznaczano na finansowanie zakładów dla sierot i dzieci ubogich, ich wychowanie i edukację, utrzymanie osób starszych, niepełnosprawnych i chorych, na bezpłatną opiekę lekarską, darmowe lub tanie noclegi, wyżywienie i ubrania. W 1917 r. Towarzystwo prowadziło 280 zakładów użyteczności publicznej w 40 miastach Rosji; w 1918 r. wszystkie fundusze zostały upaństwowione. Pod koniec XIX w. pojawiły się Domy Pracowitości i Troski nad Narodową Trzeźwością.
Dzięki inicjatywie i środkom finansowym osób prywatnych, w Rosji po 1860 r. (liczne reformy, m.in. w sądownictwie cywilnym i wojskowym, wojskowości, szkolnictwie wszystkich typów, finansach państwowych, wprowadzono organy samorządowe w guberniach i powiatach w postaci tzw. urzędów ziemskich) powstały takie instytucje społeczne jak średnie szkolnictwo zawodowe i techniczne, różne systemy korporacyjnej i zawodowej pomocy wzajemnej, instytucje opieki nad dziećmi pracujących zawodowo rodziców, wolne bibliotek i czytelnie i wiele innych.
Wystawa będzie czynna od 15 czerwca do 1 lipca 2011 r.
Więcej: Федеральное архивное агентство
Международный благотворительный фонд «Константиновский»
Encyklopedia Sankt Petersburga
oprac. Edyta Łaborewicz
AP Legnica