29 września 2010 r. w Domu Nauczyciela w Kijowie (Bul. Władymirski 57) otwarto wystawę dokumentalną Centralnego Archiwum Państwowego Zagranicznych Ukrainików w Kijowie (ЦДАЗУ) pt. „Działania edukacyjne ukraińskiej emigracji w okresie międzywojennym”. Dokumenty ukraińskich organizacji i instytucji oświatowych zostały przekazane do ЦДАЗУ w kwietniu 2008 r. z Archiwum Państwowego w Preszowie (Prešov) na Słowacji.
Na wystawie prezentowane są dokumenty z okresu lat 20-30-tych XX wieku, dotyczące działalności edukacyjnej ukraińskiej emigracji w Niemczech, Polsce i Czechosłowacji.
Zdając sobie sprawę z konieczności podniesienia poziomu edukacji Ukraińców przebywających poza granicami kraju, przywódcy ukraińskiej emigracji wiele uwagi poświęcali pracy pedagogicznej. Na początku, głównym celem działalności było wyeliminowanie analfabetyzmu, edukacja patriotyczna i przygotowanie do podejmowania studiów wyższych. W kolejnych latach w wielu krajach europejskich były tworzone ukraińskie instytucje oświatowe, jak Wolny Uniwersytet Ukraiński (założony w Wiedniu w 1921 r.; w tym samym roku przeniesiony do czeskiej Pragi i finansowany przez rząd czechosłowacki; po II wojnie światowej przeniesiony do Monachium), Ukraińska Akademia Gospodarcza (uczelnia o profilu politechnicznym, działająca w Poděbradach w Czechosłowacji w latach 1922-1935), wreszcie Ukraiński Wyższy Instytut Pedagogiczny im. Mychajła Drahomanowa – ukraińska uczelnia pedagogiczna, działająca w Pradze w latach 1923-1933.
Oprócz dokumentów z ww. uczelni – statutów, sprawozdań z działalności, programów nauczania, informacji o wydziałach, organizacjach studenckich, kadrze wykładowców, publikacji, fotografii – na wystawie eksponowane są także inne, pochodzące z tak istotnych dla ukraińskiej przedwojennej diaspory instytucji, jak m. in. Ukraiński Instytut Naukowy w Berlinie (utworzony w 1926 r. z inicjatywy hetmana Pawła Skoropadskiego) czy Ukraiński Instytut Naukowy w Warszawie (istniejący w latach 1930-39 przy Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, a zajmujący się prowadzeniem badań nad szeroko rozumianą tematyka ukraińską), i innych.
Wystawa będzie czynna do 8 października 2010 r.
Na podstawie: Документальна виставка «Освітянська діяльність української еміграції у міжвоєнний період» з фондів ЦДАЗУ
oprac: Edyta Łaborewicz
AP Legnica