Archiwum Państwowe w Lipsku jest bardzo nowoczesne i wcale nie trąci myszką. Nikt też nie stwierdził w nim obecności tego małego gryzonia budzącego przerażenie, zwłaszcza wśród archiwistek. Myszka jednak jest, ale została wymyślona dla potrzeb edukacyjnych i jest częścią projektu prowadzonego w ramach, bardzo popularnej w niemieckich archiwach, pedagogiki archiwalnej. Nosi nieprzypadkowo nobliwe imię Archibald, jest bardzo sympatyczna i całym sercem oddana swojemu archiwum. Pomysłodawcą jej jest Christian Störmer, autor komiksu dla dzieci i słuchowiska radiowego o przygodach – z zabarwieniem „kryminalnym” – archiwalnej myszy. Projekt kierowany jest dla dzieci od 3 do 5 klasy szkoły podstawowej.
Opowieść o Archibaldzie ma uczyć i jednocześnie bawić. Dlatego sporo wysiłku włożono w dopasowanie merytorycznej treści do atrakcyjnej i łatwo przyswajalnej dla dzieci formy. Zastosowano więc przekaz w postaci komiksu, słuchowiska radiowego oraz happeningu. Dzieciaki mają możliwość przeprowadzenia śledztwa w sprawie, której poświęcona jest pierwsza część komiksu, czyli podejrzeniu Archibalda o pozostawienie na aktach w magazynie karmy dla mysz. Już od lutego tego roku zaplanowano zwiedzanie magazynów archiwalnych, w trakcie, którego dzieci „przypadkowo” znajdują akta z policyjnego śledztwa w tej sprawie. Archibald jest oczywiście niewinny, archiwum zamieszkuje bowiem jeszcze jeden gość – szwarccharakter, ale jak to udowodnić……?.I tu następuje czynne zaangażowanie młodych umysłów w rozwiązanie zagadki niecnego czynu i dopisywanie do niego nowych wątków i rozwiązań W ten właśnie sposób, poprzez czynne zaangażowanie dzieci jako detektywów, uczą się one i bawią, a archiwum staje się dla nich ciekawym i intrygującym miejscem.
W realizację projektu włączył się również portal edukacyjny Pädagogische Plattform Information – Kommunikation – Kooperation (PäPIKK), który od końca lutego uruchomi stronę tematyczną poświęconą pedagogice archiwalnej.
Pedagogika archiwalna w Niemczech posiada długą tradycję, jest też traktowana jako odrębna dziedzina pedagogiki. W niemieckich archiwach państwowych jest ważnym elementem wydzielonej działalności, prowadzonej profesjonalnie przez pedagogów archiwalnych. Obejmuje ona, oprócz praktykowanych w polskich archiwach tzw. lekcji archiwalnych, dużo bardziej różnorodne formy popularyzacji wiedzy o archiwach, przystosowane dla określonych grup wiekowych. Propozycja skierowana dla polskiej młodzieży jest niestety o wiele mniej atrakcyjna i wszelkie porównania wypadają tu zdecydowanie na naszą niekorzyść. Mimo, iż odbiorca przekazu jest bardzo wymagający, to jednak warto podejmować, nawet w naszych warunkach, tego typu wyzwania, bo jednocześnie jest to odbiorca bardzo wdzięczny. Bez otwarcia się na szeroki krąg odbiorców archiwa traktowane będą jako instytucje trącące myszką.
oprac: Jolanta Leśniewska
AP Kutno