Adaptacja ISAAR(CPF) we Włoszech

ISAAR(CPF) we Włoszech1

We Włoszech prace nad analizą i możliwością adaptacji dla systemu narodowego normy ISAAR(CPF) prowadziła w latach 1997- 1999 grupa robocza powstała w Autonomicznej Prowincji Trento. W skład jej weszli przedstawiciele administracji archiwalnej prowincji Trento- Górna Adyga: Archiwum Parowincjonalne Trento, Biblioteka i Archiwum Histotyczne Gminy Trento, Biblioteka i Archiwum Historyczne Gminy Rovereto, Biblioteka i Archiwum komunalne Gminy Riva del Garda, Archiwum Gminy Arco, Muzeum Historyczne Trento- Onlus, Muzeum Sztuki Nowoczesnej i Współczesnej w Trento i Rovereto oraz organizacje zajmujące się w regionie archiwami: Arcadia, Arcoop i Koiné. Pod koniec 1997r z wyżej wymienionych organizacji wyłoniono podgrupę przed którą postawiono zadanie „…studiować w szczegółach problemy opisu i informatyki w świetle standardów międzynarodowych ISAD(G) i ISAAR(CPF).”2 W odniesieniu do ISAD(G) grupa zakończyła prace w lutym 1998r., a jej uwagi zostały uwzględnione i włączone do raportu bolońskiego na temat ISAD’u z 11 lutego 1998r. (patrz informecje o ISAD’dzie we Włoszech).

Prace nad ISAAR’em trwały do października 1999r. Poszerzono zespół o firmy elektroniczne Informatica Trentina i Expert Italia. W efekcie wspólnych prac powstał niezwykle interesujący dokument datowany 26 października 1999r, w Trento: Dokument podgrupy roboczej archiwistów trentyńskich poświęcony normalizacji opisu archiwalnego i informatyzacji archiwów, koordynowanej przez służbę dóbr bibliotecznych i archiwalnych Autonomicznej Prowincji Trento.

Dokument w sposób bardzo szczegółowy omawia w formie tabeli poszczególne punkty normy ISAAR(CPF). Przyjęto formę tabeli celowo, uznając, że dzięki temu uzyska się większą jasność wykładanych kwestii .

Punktem wyjścia dla prac zespołu była francuskojęzyczna norma C.I.A.- ISAAR(CPF) opublikowana w Ottawie w 1996r. w wersji 2. W odniesieniu do problemów terminologicznych, posługiwano się także oficjalnym tłumaczeniem na język włoski opublikowanym w „ANAI Notizie” (Nr 2/95) i w „Archivi & Computer” (Nr 2/95).

Tabela składa się z dwóch kolumn. W pierwszej umieszczono nagłówki haseł ISAAR(CPF). Kolumna druga zawiera usystematyzowane „sztywno” trzy typy informacji:

1. Połączone w skrócie w jeden opis cel i reguła ISAAR’u

2. Rozbudowane uwagi grupy roboczej zawierające komentarz do celu i reguły normy, wskazujące jak odnoszą się one do włoskiej praktyki narodowej wraz z ewentualnymi propozycjami zmian. Jest to dość szczegółowa i rozbudowana część dokumentu.

3. Przykłady wzięte z miejscowej praktyki archiwalnej odnoszące się do omawianych przez grupę roboczą w danym punkcie problemów.

Interesujące jest to, że nie obawiano się zaproponować własna (włoską) systematykę haseł wzorcowych w odniesieniu do punktów 1.2 i 1.3 ISAAR’u

Całość wyników pracy grupy trentyńskiej obejmuje 15 stron tekstu. Poświęciliśmy wiele miejsca organizacji pracy nad ISAAR’em, nie skupialiśmy się nad merytoryczną treścią dokumentu, chcąc wskazać ewentualne kierunki organizacji pracy nad wprowadzaniem międzynarodowych norm archiwalnych w polskiej archiwistyce. Niewątpliwie warto będzie w przyszłości zapoznać się szczegółowo i wykorzystać już istniejące uwagi innych zanim zaczniemy w pełni z międzynarodowych norm korzystać.

opracował Adam Baniecki AP LUBAŃ

 

1. Tekst opracowano na podstawie: Documento del Sottogruppo di lavoro degli archivisti trentini per la normalizzazione della descrizione archivistica e l’informatizzazione degli archivi, coordinato dal Servizio Beni librari e archivistici dell Provincia autonoma di Trento, Trento, 26 ottobre 1999.

2. tłum. własne

Polska edycja standardu ISAD(G)

ISAD (G):

Ukazało się, długo oczekiwane przez polskie środowisko archiwalne, książkowe wydanie podstawowego dla światowej archiwistyki standardu ISAD(G). Poniżej prezentujemy notę bibliograficzną wraz z krótką recenzją Pana Ivo Łaborewicza zaczerpniętą z jego autorskiego działu ArchNetu „Nowości wydawnicze”

Wersja książkowa zawiera drobne poprawki w stosunku do zamieszczonaj przez nas wersji elektronicznej.


ISAD(G) Międzynarodowy Standard Opisu Archiwalnego. Część ogólna. Wersja 2. Norma przyjęta przez Komitet ds. standaryzacji opisu Sztokholm, Szwecja, 19-22 września 1999 r., Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Warszawa 2005, ss. 133 (ISBN 83-89115-46-8)

 

W tłumaczeniu i opracowaniu Huberta Wajsa ukazała się druga wersja Międzynarodowego Standardu Opisu Archiwalnego. Pierwsza ujrzała światło dzienne w 1994 r. Obecna w toku dyskusji i uwag wynikłych z praktycznego jej zastosowania, uległa wielu modyfikacjom. Przyjęto ją w 1999 r., a opublikowano po raz pierwszy na Międzynarodowym Kongresie Archiwów w Sewilli w 2000 r. Prezentowane opracowanie jest tym cenniejsze, że dotychczasowa praktyka wykazała (co zaznaczył we wstępie Andrzej Biernat), iż „tylko niewielka grupa archiwistów rzeczywiście zapoznała się” z tą normą, „a jeszcze mniejsza grupa faktycznie zrozumiała potencjał tego standardu i podjęła inicjatywę jego wdrożenia lub przyjęcia”. Należy mieć nadzieję, iż oddanie do rąk archiwistów tłumaczenia najnowszej wersji ISAD-u, przyczyni się do pozytywnych zmian w tych proporcjach.

Ivo Łaborewicz


General International Standard Archival Description, Second Edition
Międzynarodowy Standard Opisu Archiwalnego, część ogólna
Wersja 2
Przyjęty przez Komitet do spraw standaryzacji opisu
Sztokholm, Szwecja, 19- 22 września 1999
Tłumaczenie i przygotowanie polskiej edycji dr Hubert Wajs (AGAD)
UWAGA, dokument liczy 149 stron

ISAD(G) w formacie pdf: 2,64M
ISAD(G) w formacie zip: 1,01MB

Bibliografia o ISAD(G)

POLSKA

1. Adam Baniecki, iSAD(G)- Światowy system wielopoziomowego opisu materiałów archiwalnych. Wprowadzenie do zagadnienia. w: ARCHEION 2005 CVIIII, Konserwacja, s.241- 261

ŚWIAT

1. Catherine Dhérent, Un nouvel outil électronique pour la description des fonds d’archives et collections spécialisées, l’EAD, w Culture et recherche, mai- juin 2000, nr 78.

Bardzo ważny tekst, wart przetłumaczenia na jezyk polski, ukazujący zależności pomiędzy ISAD(G)jako normą opisu zawartości materiału archiwalnego a narzędziami elektronicznymi DTD EAD, pozwalającymi przełożyć ISAD(G) na język zrozumiały przez przeglądarki internetowe tj na język html.

2. Guidelines for the translation of standards of the Committee on Descriptive Standards , ICA

3. Nederlandse vertaling van ISAD(G)

4. INTERNATIONAL FEDERATION OF LIBRARY ASSOCIATIONS AND INSTITUTIONS- Materiały z 66 dorocznej konferencji generalnej, Jerozolima 13- 18 sierpnia 2000. – Eeva Murtomaa, Podría tratarse del inicio de una buena amistad”: comparación de la descripción y acceso a objetos de interés entre bibliotecas y archivos Niezwykle ciekawy materiał w języku hiszpańskim porównujący ISAD(G) z ISBD(G) (General International Standard Bibliographic Description, ISBD(G)- Ogólny Międzynarodowy Standard Opisu Bibliograficznego). Tekst zawiera tabelę z porównującą pola opisu obu standardów.

5. Bill Landis, ISAD(G): Thinking About How It Works for Us, Descriptive Notes, Winer 2001

6. Dyrektor Archiwów Francji, CIRCULAIRE DITN/RES/2005/005 z 13 czerwca 2005r w sprawie normalizacji opisu archiwistycznego. Okólnik wprowadzający ISAD(G) do francuskiej archiwistyki. Bardzo ważny załącznik: Séminaire INP Normalisation de la description archivistique du 6 au 8 avril 2005 Synthèse et restitution des travaux pratiques par Françoise Banat-Berger et Claire Sibille

Włoskie uwagi do ISAD(G). teksty w języku włoskim

1. Stefano Vitali, Le proposte italiane per la revisione dell’International Standard of Archival Description (General), (tezy opublikowane w „Rassegna degli Archivi di Stato”, LVIII (1998), 1, pp. 89-95)

2. Proposte di integrazione e modifica dello standard internazionale di descrizione ISAD (G) Sformułowane przez włoską administrację archiwalną i Stowarzyszenie Archiwistów Włoskich z okazji pięciolecia standardu, tezy opublikowane w: Rassegna degli Archivi di Stato, LVIII (1998), 1, pp. 114-121

3. Daniela Bondielli e Stefano Vitali, Descrizioni archivistiche sul web: la guida on-line dell’Archivio di Stato di Firenze,
2001 (revisione: Dicembre 2002)- plik pdf, 15s.

ISAD(G) wersje językowe

Międzynarodowy Standard Opisu Materiałów Archiwalnych (Norme générale et internationale de description archivistique / General International Standard Archival Description) będący wynikiem pracy Komitetu Norm i Opisów Międzynarodowej Rady Archiwalnej można w wersji: – angielskojęzycznej, w formacie pdf pobrać ze strony http://www.ica.org/biblio/isad_g_2e.pdf francuskojęzycznej pobrać ze strony http://www.ica.org/biblio/isad_g_2f.pdf

Pamiętajmy, oficjalnymi tekstami normy ISAD (G) są wersje angielska i francuska. Pomiędzy nimi istnieją drobne różnice w znaczeniu niektórych terminów. Faktycznie pierwotny tekst normy powstał w języku angielskim i później przełożono go na francuski. Tekst francuski opublikowano w La Gazette des Archives po raz pierwszy w 1995r.

ISAD(G) we Włoszech

Adaptacja ISAD(G) we Włoszech Stowarzyszenie Archiwistów Włoskich (ANAI) od 1996r prowadzi prace nad adaptacja ISAD(G) do metodologii włoskiej archiwistyki. Przekład normy na język włoski został opublikowany już w 1995r. w Rassegna degli Archivisti di Stato (LV (1995, 2-3, ss. 392- 413). ANAI od razu dostrzegła przydatność standardu do międzynarodowej wymiany informacji o zasobie archiwalnym. Innym problemem pozostawało dostosowanie normy do metodologii archiwistyki włoskiej. Okazało się jednak, że zapoczątkowane jeszcze w latach siedemdziesiątych zmiany we włoskiej metodologii archiwalnej szły w kierunku zgodności z duchem ISAD’u. Przyczyną była duża otwartość i ścisły udział włoskiego środowiska archiwalnego w życiu międzynarodowej społeczności archiwalnej i stały udział w międzynarodowych wydarzeniach archiwalnych, co owocowało konfrontacją metodologii narodowej z trendami światowymi, zwłaszcza anglosaskimi. Po opublikowanie włoskiego tłumaczenia ISAD’u wokół jego tłumacza Stefano Vitali zgromadziła się grupa robocza zwana „bolońską” (Gruppo di Bologna). W jej skład weszli archiwiści aktywni w służbie publicznej i prywatnej. Celem było wszczęcie dyskusji poza ANAI na temat możliwości adaptacji normy na różnych poziomach archiwalnych: w archiwach państwowych, komunalnych, innych instytucji publicznych, przedsiębiorstw prywatnych i państwowych. Archiwiści włoscy mocno zaangażowali się w prace nad normą, a wspomniany Stefano Vitali przewodzi od 1998r pracom Komitetu d/s standaryzacji opisu archiwalnego. W lutym tegoż roku na seminarium w Bolonii zamknięto zbieranie uwag na temat ISADU. Rozpoczęły się prace nad poprawiona wersją, która została ostatecznie opublikowana w 2000r. w Ottawie.

Obecnie we Włoszech działają dwie grupy robocze zajmujące się ISAD’em: grupa bolońska i grupa rzymska. Rezultatem ich pracy są dwa dokumenty dostępne w internecie na stronach ANAI: 1. ISAD(G) Risultati di lavoro dell’ANAI- materiał Grupy Bolońskiej 2. Le proposte italiane per la revisione dell’International Standard of Archival Description (General)- materiał Grupy Rzymskiej. Oba dokumenty poddają analizie poszczególne elementy normy, Dużą wagę przypisano problemom leksykalnym oraz interpretacyjnym poszczególnych pól (zagadnień) opisu.

opracował Adam Baniecki

Materiały CITRA

Materiały z międzynarodowych spotkań OkrągłegoStołu archiwów- CITRA

CITRA 2001

CITRA 2002

CITRA 2003

CITRA 2005
Program konferencji: „Les archives à l’heure de la mondialisation” Abu Dżabi (Zjednoczone Emiraty Arabskie)
27 listopada- 1 grudnia 2005.
Program (fr) pdf
Program (en) pdf

CITRA 2006

Curaçao (Antyle Holenderskie) 20- 26 listopada 2006
„Sharing Memory Through Globalization” (Wspólnota pamięci poprzez globalizację)

CITRA 2007
Québec (Kanada) 11- 17 listopada 2007
„Coopérer pour préserver la diversité” (Współpracować by chronić odmienność)

Czy powstanie archiwum praw człowieka

W trakcie konferencji CITRA w Afryce południowej zrodziła sie idea opracowania międzynarodowego przewodnika do źródeł o gwałceniu praw człowieka. Delegaci, z 70 państw biorący udział w konferencji, zaprosili rządy członków UNESCO do systematycznego opisywania w rejestrze Pamięć Świada (Memoire du Monde) archiwów służb bezpieczeństawa dawnych reżimów. Ministrowie 7 państw Afryki południowej i wschodniej, którzy spotkali sie przy okazji konferencji CITRA, przyjęli „Deklarację o archiwach w Afryce” i ich wykorzystaniu w administracji do dobrego zarządzania.

Delegaci zaapelowali do wszystkich rządów afrykańskich o zmodernizowanie administracji przez związanie ich z narodowymi instytucjami archiwalnymi w zgodzie z regułami dobrego zarządzania i administracyjnej przejrzystości.

na podstawie FLASH oprac. Adam Baniecki