W roku 2009 przypada 150 rocznica urodzin wybitnego norweskiego prozaika, laureata Nagrody Nobla Knuta Hamsuna (1859- 1952).
Knut Hamsun, a właściwie Knut Pedersen urodził się w 1859r. w Lome. Ojciec jego będąc wiejskim krawcem nie był w stanie zapewnić dostatniego życia rodzinie. W 1862r. cała rodzina przeprowadziła się na wydzierżawioną farmę w północnej Norwegii w pobliżu koła polarnego o nazwie Hamsund, to od niej pisarz przyjął pseudonim literacki (litera „d” wypadła przypadkiem na skutek błędu drukarskiego i tak już pozostało).
Hamsun uciekł z farmy w wieku 14 lat, imał sie różnych zajęć podróżując „za chlebem” nie tylko po Norwegii ale także Stanach Zjednoczonych. Pierwsze swoje opowiadanie opublikował mając 18 lat, w rok później ukazała się jego pierwsza powieść Björger (1878). Pierwszy poważny sukces literacki zawdzięczał wydanej w 1890r. powieści „Głód: (Sult). Ukoronowaniem jego twórczości była wydana w 1917r. powieść „Błogosławieństwo ziemi” (Markens Grøde) za którą otrzymał w 1920r. Nagrodę Nobla. Hamsun uchodzący za romantyka ale o mocnym naturalistycznym akcencie związał się emocjonalnie z nazizmem, czego mu w Norwegii nie wybaczono. W 1946r. był osądzony i skazany. Potępiając jego postawę polityczną uznaje się go za jednego z najwybitniejszych prozaików norweskich.
W związku z rocznicą Archiwum Państwowe w Trondheim przygotowało niewielką wirtualną ekspozycję posiadanych archiwaliów o pisarzu zatytułowaną „Śladami Knuta Hamsuna” (På sporet av Knut Hamsun). Wystawa obejmuje archiwalia z okresu młodości Hamsuna pomiędzy rokiem 1862 a 1879. Obok autografu, prezentowany jest wpis jego osoby figurujący w spisie ludności z 1865r. (tu pokazany w formie wpisu we współczesnej bazie danych), dalej zaprezentowano trzy dokumenty: kościelny z 1876r., szkolny z 1877r. oraz policyjny z 1879r.
oprac. Adam Baniecki
AP Lubań