Tag: wystawy

WŁOCHY: „Drzewa oliwne i bisior. Morze Śródziemna, które łączy” – wystawa w archiwum w Tarencie

Ignacy Krasicki w swoim „Zbiorze potrzebniejszych wiadomości porządkiem alfabetu ułożonych„, wydanych we Lwowie w 1781 r. napisał „Bissus, albo bisior, rodzay materyi przedniejszey ieszcze od purpury. Częstokroć o nim wzmianka jest w piśmie świętym. Jakiego iednak bisior jest koloru i gatunku o tym gruntowney wiadomości nie masz.”(s. 161)
W swojej „Encyklopedii staropolskiej” Zygmunt Gloger napisł: „Bisior, rodzaj tkaniny przedniejszej od purpury. Po grecku byssos, po łacinie byssus oznacza len delikatny i najcieńsze z niego płótno. Z wierszy Grochowskiego (za Zygmunta III) można przypuszczać, że najcieńszej i najbielszej tkaniny, zwanej bisiorem, używały możne niewiasty.” (s. 177) Dalej zaś powołał się na wyżej cytowany tekst Krasickiego. Obaj autorzy wiedzieli, że bisior to niezwykle delikatny i cenny materiał, nie wiedzieli jednak skąd sie bierze. Tymczasem, znany już w starożytności, materiał wytwarzany z wydzieliny małż morskich (omółek) Pinna nobilis, był, jak wskazują autorzy hasła bisior w Wikipedii, najcenniejszym materiałem w starożytności. Głównym ośrodkiem jego produkcji było apulijskie miasto Tarent (wł. Tarano), stąd tamtejsze archiwum państwowe zorganizowało wystawę „”Ulino e bisse marino. Il Mediterraneo che unisce” (Drzewa oliwne i bisior morski. Morze Śródziemne, które łączy).

Wystawa jest efektem współpracy Archiwum Państwowego w Tarencie, Fundacji Ammiraglio Michelagnoli, l’Istituto Talassografico di Taranto “A. Cerruti”, Istituto per l’Ambiente Marino Costiero del Consiglio Nazionale delle Ricerche (IAMC CNR) sekcja Tarent oraz Straży Leśnej Oddział w Tarencie (Carabinieri Forestale).
Wystawa łączy ze sobą w sposób symboliczny dwa elementy: drzewo oliwne, będące symbolem śródziemnomorskiego rolnitwa i symbolem pokoju oraz małże pinna nubilis, które wedle organizatorów symbolizują relacje pomiędzy ludźmi a śródziemnomorskimi ekosystemami. Z tego związku narodziła się w starożytności i przeniosła do „naszych czasów” kultura i gospodarka śródziemnomorska.
Wystawa prezentuje archiwalia, w tym fotografie, zachowane w Archiwum Państwowym w Tarencie, zbiory osób prywatnych oraz instytucji publicznych związane z symboliką drzewa oliwnego, produkcją oleju oraz przetwarzaniem bogactwa morza, symbolizowanego przez małże pinna nobilis.
Specjalnie dla wystawy opracowano mapę Morza Śródziemnego ukazującą obszary upraw drzew oliwnych na lądzie i obszary eksploatacji omółek w morzu, wzdłuż  linii morskiej. Drzewa oliwne „przeglądają sie” w tafli morza, a ich odbiciem są małże pinna nubilis.

Wystawa czynna będzie do 30 marca 2019 r. w siedzibie archiwum w Tarencie (via Federico di Palma, 4).

Więcej:

Ulivo e bisso marino. Il Mediterraneo che unisce

L’Archivio di Stato di Taranto

oprac. Adam Baniecki
AP Wrocław O/Bolesławiec

CZECHY: Wystawa o „Kryształowej nocy” w archiwum w Litomierzycach

80 lat temu, w nocy z 9 na 10 listopada 1938 r. w hitlerowskich Niemczech, jak również na ziemiach zaanektowanych przez Hitlera, czyli Austrii oraz czeskich Sudetów, doszło do pogromu Żydów. Z powodu licznych odłamków szkła z rozbitych szyb, pochodzących z witryn sklepowych oraz okien mieszkań ludności żydowskiej oraz z synagog, jakie zasłały ulice niemieckich miast, noc tę nazwano „kryształową”. Był to pogrom, zainicjowany przez kierownictwo i służby państwowe z Berlina, który przypieczętował kilkuletnie prześladowania, jakie w Niemczech dotykały tzw. „ludność niearyjską”. To co wówczas się wydarzyło, jakie były tego przyczyny, jak wyglądał przebieg oraz jakie były skutki tamtych wydarzeń, to przedmiot wystawy przygotowanej przez Okręgowe Archiwum Państwowe w Litomierzycach (Státní oblastní archiv v Litoměřicích), której tytuł brzmi: „Synagogi w płomieniach”.

Czytaj dalej „CZECHY: Wystawa o „Kryształowej nocy” w archiwum w Litomierzycach”

Czechy: Wystawa fotograficzna na 100-lecie powstania Czechosłowacji

W salach wystawowych Archiwum Narodowego w Pradze (Narodni archiv Praha) od 8 sierpnia 2018 roku czynna jest bardzo interesująca wystawa pt. „100 lat oczami fotografów” (100 let očima fotografů). Będzie można ją zwiedzać do 10 października 2018 roku. Po tym czasie będzie prezentowana w innych miejscach w stolicy Czech.
Wystawę, której kuratorem została Věra Matěů, we współpracy z Archiwum Narodowym w Pradze, przygotowały: firma NIPOS i Związek Czeskich Fotografów. Zdecydowana większość prezentowanych prac pochodzi z archiwum tej ostatniej instytucji. Ekspozycja obejmuje prace 120 mistrzów obiektywu. Ich stare zdjęcia przypominają o przeszłości, ale przywołują też wydarzenia i obrazy lat ostatnich.
W ciągu całego już wieku, jaki upłynął od narodzin Czechosłowacji w 1918 roku, powstało ogromne bogactwo dokumentów, wspomnień i niekończące się serie zdjęć. Prezentowane fotografie łączą autentyczność faktów z indywidualnym podejściem autora ujęcia, jego doświadczeniem, oceną, emocjami, jakie udzieliły mu się podczas udziału w wydarzeniach historycznych, których obrazy przywołują ówczesne postaci, wygląd ulic, sklepów itd.

Czytaj dalej „Czechy: Wystawa fotograficzna na 100-lecie powstania Czechosłowacji”

ROSJA: Wystawa o Indirze Gandhi w Moskwie

Dnia 10 kwietnia 2018 r. w sali wystawowej Archiwów Federalnych w Moskwie otwarto wystawę pt. „Indira. Światło i cień”, poświęconą postaci Indiry Gandhi. W listopadzie 2017 r. minęła setna rocznica jej urodzin – wybitnego polityka, znanej na całym świecie, dwukrotnej premier Indii (w latach 1966-1977 i 1980-1984). Wystawa opowiada o życiu Indiry Gandhi, jej poglądach, znaczącym wkładzie w budowanie współczesnych Indii i o niej samej, jako osobie „odważnej, charyzmatycznej i opiekuńczej”.Prezentowane na wystawie zdjęcia pochodzą z okresu całego życia Indiry Gandhi – od dzieciństwa spędzonego w rodzinnym domu Anand Bhavan („Klasztor szczęścia”) w Allahabadzie, gdzie się urodziła (była jedynym, po śmierci swego brata, dzieckiem Jawaharlala Nehru – pierwszego premiera niepodległych Indii w latach 1947-1964), aż do tragicznej śmierci w wyniku zamachu w dniu 31 października 1984 r. w Delhi.Zdjęcia pochodzą z Muzeum Indiry Gandhi w Delhi. Ekspozycję uzupełniają dokumenty dotyczące stosunków sowiecko-indyjskich z zasobu rosyjskich archiwów państwowych i film dokumentalny składający się z fragmentów kronik filmowych, m.in. z wizyty premier Gandhi w ZSRR, z wyjazdów delegacji sowieckich do Indii, odsłonięcia pomnika Indiry Gandhi i otwarcia szkoły jej imienia w Moskwie.

Wystawa będzie czynna do 27 maja 2018 r.

Więcej: Историко-документальная выставка «ИНДИРА: свет и тени»

oprec: E. Łaborewicz
AP we Wrocławiu O/Legnica

CZECHY: Wystawa archiwaliów 1000-letnich dziejów Czech na 100-lecie niepodległości

Rok 1918 jest także w Czechach obchodzony jako rocznica 100-lecia Niepodległości, czyli powstania Republiki Czechosłowackiej. W ramach różnorodnych przedsięwzięć jubileuszowych przygotowano szereg wystaw pod wspólnym tytułem „Założono w1918 roku”. Jego organizatorami są: Biuro Prezydenta Republiki Czeskiej, Dyrekcja Zamku Praskiego, Wojskowy Instytut Historyczny, Dyrekcja Archiwów Ministerstwa Spraw Wewnętrznych oraz Muzeum Poczty. Jedną z tych prezentacji jest wystawa zatytułowana „Przez labirynt dziejów Ziem Czeskich” (Labyrintem dějin českých zemí), otwarta 27 lutego 2018 r. na Hradczanach.
Bezpośrednimi organizatorami wystawy są Ministerstwo Spraw Wewnętrznych oraz Archiwum Narodowe w Pradze, które postanowiły przedstawić zwiedzającym tysiącletnie dzieje państwa czeskiego, od jego powstania poprzez wszystkie najważniejsze koleje losu. Poprzez prezentację oryginalnych dokumentów, zdjęć, druków, filmów oraz przedmiotów, w formie swoistych migawek, przywołano pamięć o przełomowych wydarzeniach w rozwoju państwa czeskiego od X wieku do czasów współczesnych. Najcenniejszym eksponatem jest oryginał tzw. „Przywileju Władysława” z 1158 r., dokumentu będącego najstarszym zachowanym świadkiem czeskiej historii. Ale zanim odwiedzający go zobaczą, muszą przejść przez swoisty labirynt historii, mający im uświadomić i przypomnieć, co sami przeżyli w drugiej połowie XX wieku. Przed zwiedzającym stopniowo odsłaniane są i odtwarzane dramaty państwa, społeczeństwa i pojedynczych osób, jakie pamiętają, lub znają oni z opowiadań swoich rodziców lub dziadków, ewentualnie się o nich uczyli w szkole: Austria-Węgry, królestwo, księstwo, Wielka Wojna, Protektorat, komunizm, Praska Wiosna, Aksamitna Rewolucja…

Czytaj dalej „CZECHY: Wystawa archiwaliów 1000-letnich dziejów Czech na 100-lecie niepodległości”

POLSKA, WARSZAWA: 100-lecie niepodległości, 100-lecie ekslibrisu

Na rok 2018 przewidziano wiele działań i wydarzeń, które będą okazją do świętowania 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości. Od kilku miesięcy istnieje już Komitet Narodowych Obchodów Setnej Rocznicy Odzyskania Niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej. Jednym z pierwszych wydarzeń rocznicowych stała się wystawa „WSPÓŁCZESNY EKSLIBRIS POLSKI 1918-2018” ze zbiorów Mieczysława Bielenia. Otwarto ją 31 stycznia 2018 r. w Warszawskiej Galerii Ekslibrisu, istniejącej na warszawskiej Ochocie przy Bibliotece Publicznej. Jak napisano w zaproszeniu: „Obok spraw fundamentalnych dla istnienia państwa i narodu można i chyba trzeba dostrzec mikroproblemy, wprawdzie mające niszowy charakter, ale przecież i one składają się na mozaikę polskich spraw z minionego wieku.”


Ekslibris autorstwa Józefa Holewińskiego

Czytaj dalej „POLSKA, WARSZAWA: 100-lecie niepodległości, 100-lecie ekslibrisu”

ROSJA: Wystawa „Romanowowie i Stolica Apostolska”

14 grudnia 2017 r. w Archiwum Państwowym Federacji Rosyjskiej w Moskwie odbędzie się wernisaż wystawy pt. „Romanowowie i Stolica Apostolska: 1613-1917. Rosja i Watykan”. Wystawa poświęcona jest historii stosunków między Rosją a Stolicą Apostolską głównie w erze panowania dynastii Romanowów, przy czym część ekspozycji dotyczyć będzie wcześniejszych kontaktów między państwem moskiewskim a Rzymem, takich jak małżeństwo zawarte w 1472 r. przez wielkiego księcia moskiewskiego Iwana III Srogiego z pochodzącą z bizantyjskiej dynastii cesarskiej, a wychowaną w papieskim Rzymie, Zofią Paleolog, czy też mediacji między Moskwą Iwana Groźnego a Rzeczypospolitą króla Stefana Batorego, prowadzonych przez legata papieskiego Antonio Possevino, które zakończyły (w 1582 r.) wojnę o Inflanty.
Wraz z dojściem do władzy dynastii Romanowów, więzy Rosji z Watykanem stają się trwalsze. Za panowania Piotra I budowane są w Rosji pierwsze kościoły katolickie, za Katarzyny II pojawiają się przepisy regulujące status Kościoła katolickiego; za Aleksandra I otwarto stałą reprezentację Rosji przy Stolicy Apostolskiej. Car Mikołaj I w 1847 r. zawarł z papiestwem konkordat, zerwany przez Rosję tuż po powstaniu styczniowym (stosunki dyplomatyczne wznowiono pod panowaniem cesarza Aleksandra III). Całkowite załamanie wzajemnych relacji nastąpiło w wyniku rewolucji w Rosji w 1917 r. i ustanowienia w tym kraju ateistycznego reżimu.

Czytaj dalej „ROSJA: Wystawa „Romanowowie i Stolica Apostolska””

POLSKA: Mapy Gór Izerskich


Dnia 27 listopada 2017 r. o godz. 13:00 w salach Archiwum Państwowego we Wrocławiu Oddział w Jeleniej Górze odbył się wernisaż czesko-polskiej wystawy pt. „Mapy Gór Izerskich / Mapy Izerskich hor”, przygotowanej przez Severočeske muzeum w Libercu oraz gospodarza. Na spotkanie przybyło blisko 50 osób zainteresowanych nie tylko przeszłością najdalej na zachód wysuniętego pasma polskich gór, ale i swoistą tajemnicą, jaką kryją niemal wszystkie dawne działa kartograficzne.

Czytaj dalej „POLSKA: Mapy Gór Izerskich”

Czechy. Tajemnice barokowej książki – wystawa w Litomieřicach

Bardzo interesującą wystawę oraz warsztaty edukacyjne przygotowały dwie instytucje naukowo-kulturalne z czeskich Litomieřicach, pięknego i starego miasta biskupiego w północnych Czechach. Dzięki współpracy tamtejszego Muzeum Regionalnego oraz Okręgowego Archiwum Państwowego w najbliższy czwartek 9 listopada 2017 r., w salach Muzeum, punktualnie o godzinie 17:00, otwarta zostanie wystawa pt. „Tajemnice barokowej książki” (Tajemství barokní knihy).

Przygotowywana wystawa ma za zadanie ukazać szerokiej publiczności barwną opowieści o rzemiosłach związanych z książką. Odwiedzający będą mogli dowiedzieć się, jak mozolny i skomplikowany był niegdyś proces produkcji książek, jakich narzędzi i materiałów używano do ich wytworzenia, jakie techniki dekoracyjne pojawiły się i jakie stosowano przy oprawianiu barokowych woluminów. Nie zabraknie też autentycznych eksponatów z XVII i XVIII wieku, jakie zachowały się do naszych czasów.

Czytaj dalej „Czechy. Tajemnice barokowej książki – wystawa w Litomieřicach”

POLSKA: AGAD, Wystawa „Tadeusz Kościuszko – człowiek i bohater”

„Ja, TADEUSZ KOŚCIUSZKO, przysiegam w obliczu Boga całemu Narodowi Polskiemu, iż powierzonej mi władzy na niczyj prywatny ucisk nie użyję, lecz jedynie jej dla obrony całości granic, odzyskania samowładności Narodu i ugruntowania powszechnej wolności używać będę. Tak mi Panie Boże dopomóż i niewinna męka Syna Jego.”
Taką przysięgę złożył 24 marca 1794 na krakowskim rynku, obejmując funkcję Najwyższego Naczelnika Siły Zbrojnej Narodowej. Pełnił ją do 10 października tego roku, kiedy został ranny w bitwie pod Maciejowicami i dostał się do niewoli rosyjskiej.
W tym roku, 15 października, mija 200 lat od śmierci Naczelnika. Sejm ustanowił rok 2017 Rokiem Tadeusza Kościuszki. Stało się to okazją do przypomnienia i uczczenia jego osoby. W ramach XXI Festiwalu Nauki Polskiej w Archiwum Głównym Akt Dawnych zorganizowano poświęconą jego osobie wystawę. Prezentowane na niej dokumenty i starodruki, przechowywane w zasobie i bibliotece AGAD, ujęto w pięciu tematach:
Szkoła Rycerska – Kościuszko uczył się w niej w latach 1765-1769, jako jeden z pierwszych kadetów. Później kontynuował naukę w Paryżu – na wystawie pokazano list jego i Józefa Orłowskiego do Stanisława Augusta Poniatowskiego w sprawie wsparcia wyjazdu do Francji.
Służba w wojsku polskim – w latach 1789-1792, w tym czasie odznaczył się bohaterską postawą „w obronie Konstytucji 3 Maja” w czasie wojny z Rosją. Jako druga osoba został odznaczony złotym medalem Virtuti Militari w 1792 r. Na wystawie pokazano m.in. patent z 12 X 1789 na rangę generał majora w wojsku koronnym i relację o bitwie pod Włodzimierzem opublikowaną w „Gazecie Narodowej i Obcej”.

Czytaj dalej „POLSKA: AGAD, Wystawa „Tadeusz Kościuszko – człowiek i bohater””