FRANCJA: 1429 – Joanna d’Arc – pierwszy portret

W ramach czwartej części cyklu „Godne uwagi” (Les Remarquables) Archiwa Narodowe Francji przygotowały wystawę pt.: 1429 – Joanna d’Arc – pierwszy portret (1429 – Jeanne d’Arc, le premier portrait). Bohaterka narodowa Francji, która w krótkim czasie odwróciła przebieg wojny stuletniej na korzyść Francji w 1429 r., nie posiada, poza jednym, jej współczesnego wizerunku. Znane przedstawienia Joanny d’Arc powstały znacznie później, w czach na tyle odległych od życia bohaterki, że ich autorzy nie mieli szans jej widzieć. Wizerunki powstawały gdy legenda była już mocno ugruntowana wypaczając rzeczywisty kontekst zdarzeń, nadając bohaterce cech nadludzkich (np.: Joanna d’Arc przyjmowana przez Karola VII z 1490 r. gobelin przechowywany w Musées d’Orléans). Inne powstały jeszcze później, a spora ich część utrwalająca stereotyp wyobrażenia o bohaterskiej kobiecie jest wytworem XIX wiecznego romantyzmu, który w swej plastycznej formie nawiązywał do sztuki późnego średniowiecza. Od unieważnienia jej procesu z 1431 r.  legenda o Joannie d’Arc nieustanni rosła, aż w 16 maja 1920 r. papież Benedykt XV wyniósł Joannę do chwały świętych. Stała się patronką Francji.

Czytaj dalej „FRANCJA: 1429 – Joanna d’Arc – pierwszy portret”

FRANCJA: „1887. Wieża Eiffla. Umowa na budowę” Wystawa

W ramach cyklu ekspozycyjnego pt.: „Godne uwagi” Archiwa Narodowe Francji przygotowały w trzeciej edycji (od18 września 2024 do 6 stycznia 2025) wystawę stacjonarną i online poświęconą umowie na budowę Wieży Eiffla pt.: „1887. La tour Eiffel. La convention de construction” (1887. Wieża Eiffla. Umowa na budowę). Przypomnijmy, że na rok 1889 przewidziano w Paryżu wystawę powszechną (L’exposition universelle de Paris 1889) w celu upamiętnienia stulecia Rewolucji Francuskiej. Budowla miała świadczyć o wiedzy specjalistycznej i umiejętnościach francuskich inżynierów. Sam pomysł wieży, a potem wieża wzbudzała różne emocje. Pierwotnie, miała być rozebrana po 20 latach. Na początku XX w. ocalił ją „telegraf bez drutu” (urządzenie nadawczo-odbiorcze do nadawania Morse’a, tu zbudowano na bazie nadajnika i odbiornika Marconiego urządzenie radiowe), który zainstalowano właśnie na niej, ze względu na szeroki zasięg sygnału. W końcu stała się wizytówką Paryża i miejscem wizyt turystów.

Wieża Eiffla nocą 2019r. fot. Anna Laszuk
Wieża Eiffla nocą 2019 r.fot. Anna Laszuk

Czytaj dalej „FRANCJA: „1887. Wieża Eiffla. Umowa na budowę” Wystawa”

UKRAINA: Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa Narodu Tatarów Krymskich

Na stronie internetowej Archiwum Państwowego Obwodu Zaporoskiego opublikowano małą wystawę dokumentów z zasobu Archiwum, z okazji Dnia Pamięci Ofiar Ludobójstwa Narodu Tatarów Krymskich, który obchodzony jest corocznie 18 maja.
W Związku Sowieckim Tatarów krymskich oskarżono o współpracę z Niemcami i masową dezercję.18 maja 1944 r. rozpoczęła się ich masowa wywózka – ludzie zabierali ze sobą tylko dokumenty i to, co najpotrzebniejsze, zostawiając cały pozostały majątek. W dniach 18-20 maja 1944 r. do Azji Centralnej przymusowo wywieziono ponad 183 tysiące osób narodowości tatarskiej,kolejne 5 tysięcy– do Podmoskiewskiego Zagłębia Węglowego; 6 tysięcy zesłano do łagrów.W czerwcu 1944 r. wysiedlono pozostałych 3141 Tatarów krymskich, którym udało się uciec w maju.Żołnierze narodowości tatarskiej po zakończeniu II wojny zostali wysłani do obozów pracy na Syberii i Uralu.Rodzinom udało się ponownie połączyć dopiero po 1953 roku.

Czytaj dalej „UKRAINA: Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa Narodu Tatarów Krymskich”

BELGIA: Zniszczenia wojenne 1940 -1944 w prowincji Hainaut- wystawa

Inwentaryzacja zniszczeń nieruchomości w wyniku II wojny światowe w belgijskiej prowincji Hainaut, obejmująca  domy prywatne, gospodarstwa rolne i zakłady przemysłowe, jest tematem wystawy zorganizowanej przez Mons Memorial Museum i Archiwa Państwowe Belgii pt.: „Zniszczenia wojenne 1940 – 1945” (Dommages de guerre 1940 – 1945).  Wystawa czynna będzie pomiędzy 16 marca a 8 września 2024 r. w muzeum w Mons. Ekspozycja obejmuje zniszczenia nieruchomości w okolicach i w miastach Charleroi, La Louvière, Mons, Saint-Ghislain i Tournai powstałych w wyniku działań wojennych, głównie w maju 1940 r. i wiosną 1944r. W całym okresie 1940 – 1944 w prowincji uległo zniszczeniu około 47 tys. nieruchomości, co stanowi mniej niż 10% budynków istniejących w 1939 r.

Czytaj dalej „BELGIA: Zniszczenia wojenne 1940 -1944 w prowincji Hainaut- wystawa”

CZECHY: Wystawa o edukacji archiwalnej w Czeskich Budziejowicach

Na Uniwersytecie Południowoczeskim w Czeskich Budziejowicach, niedaleko wejścia do budynku Rektoratu, urządzono wystawę panelową, ukazującą dzieje kształcenia w dziedzinie archiwistyki. Wystawa została przygotowana z okazji 20-lecia nauczania tego kierunku na uczelni. Uroczyste otwarcie połączone ze spotkaniem absolwentów odbyło się w piątek, 22 września.
Wystawa składa się z dziesięciu paneli, na których zwiedzający mogą przeczytać, czym jest archiwistyka i jakie jest jej znaczenie w społeczeństwie. Ukazano również przebieg i tematykę studiów, konkursów studenckich oraz wycieczek programowych. Przedstawiono wszystkich wykładowców, ich publikacje oraz udział w projektach badawczych. Znaczna część wystawy poświęcona jest absolwentom. Całość jest bogato ilustrowana fotografiami autorstwa Jana Kryezia i Jiřina Kubešová.

Czytaj dalej „CZECHY: Wystawa o edukacji archiwalnej w Czeskich Budziejowicach”

CZECHY: Alternatywne techniki fotograficzne na wystawie w Pradze

W czeskiej Pradze została udostępniona publiczności niezwykle ciekawa, archiwalno-historyczna wystawa, pt. „Fotograficzne dziedzictwo. Alterna Magica – alternatywne techniki fotograficzne” (Fotografický odkaz. Alterna Magica – alternativní fotografické techniky), którą połączono z wieloma działaniami edukacyjnymi.
Wystawę otwarto 19 kwietnia 2023 r. w siedzibie Archiwum Narodowego w Pradze na Chdovcu, ul. Archivní 2257/4, gdzie będzie czynna w dniach 20 kwietnia – 31 maja 2023 r. w czasie pracy Archiwum, czyli od poniedziałku do piątku w godzinach od 9:00 do 17:30. Podczas uroczystego wernisażu, wobec blisko setki gości, wystąpił znany czeski gitarzysta Ivan Boreš.
Autorzy wystawy postarali się, aby jej odbiorcy poznali z jednej strony całą drogę fotografii do chwili jej wynalezienia, ukazując kiedy, gdzie i dlaczego ludzie zaczęli zajmować się obrazem fotograficznym, a jednocześnie uświadomić w jaki sposób doświadczenie zdobyte w tej dziedzinie w przeszłości można wykorzystać w dzisiejszej epoce cyfrowej. Dlatego na ekspozycję złożyły się, pochodzące z archiwalnych zasobów, przykłady fotografii wykonywanych na przestrzeni epok różnymi technikami, od dagerotypii, poprzez tradycyjną błonę fotograficzną, po zdjęcia cyfrowe.

Czytaj dalej „CZECHY: Alternatywne techniki fotograficzne na wystawie w Pradze”

WŁOCHY: 10 cudów archiwum genueńskiego

Archiwum Państwowe w Genui zaproponowało wirtualną wystawę zatytułowaną „10 cudów ” (Le 10 meraviglie) prezentującą archiwalia pozwalające śledzić ponad tysiąc lat dziejów Genui i Ligurii ukazujących  rolę  jaką stara morska republika odgrywała w średniowieczu.
Prezentację otwiera rejestr Giovanniego Skryby (Giovanni Scriba) będący najstarszym w Europie Zachodniej rejestrem notarialnym zawierającą arkusze arabskie, wytworzone, jak się przypuszcza, jeszcze przez kancelarię egipską. Ten najstarszy rejestr, datowany  na XII w., otwiera zespół archiwalny średniowiecznych genueńskich notariuszy liczący 1630 j. a. z XII – XIV w.
Libri  Iurium Diplomaticum to rodzaj rejestru komunalnego w którym spisywano najważniejsze akty z zakresu polityki i handlu Genui. Istnienie takiego rejestru poświadczone jest  już w 1146 r. Najstarsze egzemplarze jednak zaginęły i znane są jedyni z kopii i kompilacji. Kopie zaczęto wytwarzać w 1253 r. Serie oryginałów oznaczane były literą A. Rejestry te powadzono do XVII w. Obecnie zachowało się ich 9 i są przechowywane przez Bibliotekę Uniwersytecką w Genui.
W połowie XII w. Genua popadła w kryzys finansowe spowodowany podejmowanym wysiłkiem militarnym. Z lat 1181 i 1188 zachowały się przywileje udzielone kupcom genueńskim przez królów arabskich zachodniej części Morza Śródziemnego. Teksty są sporządzone po łacinie i arabsku, teksty w obu językach, przeplatają się, co oznacza, że były negocjowane.
Z roku 1199 pochodzi list cesarza bizantyjskiego Aleksegio III Angelosa Komnena (1195 – 1203) do Genueńczyków w którym cesarz skłania się do wznowienia stosunków dyplomatycznych z Genuą. W wyniku tego gestu ambasador genueński zyskał w 1201 r. przydział nowej dzielnicy w Konstanynopolu.  Bizantyjskie pismo cesarskie nazywa się basilikòn. Pomiędzy tekstem greckim a łacińskim cesarz położył własnoręcznie podpis, w postaci daty, kładzionej czerwonym atramentem, zastrzeżonym tylko dla niego. Warto dodać, że genueńskie archiwum jest jedynym na świecie, które  posiada oryginalne dokumenty bizantyjskie z XII w.

Czytaj dalej „WŁOCHY: 10 cudów archiwum genueńskiego”

CZECHY: Świat dzieci na starej fotografii

Regionalne Archiwum Państwowe w Pradze (Státní oblastní archiv v Praze) przygotowało przedświąteczną niespodziankę wizualną, szczególnie dla miłośników starej fotografii, ale praktycznie dla wszystkich, którzy chcieliby się przenieść w „zaczarowany czas dzieciństwa”. Jest nią internetowa wystawa, kolejna z cyklu wystaw fotografii historycznej, zatytułowanej tym razem „Dziecięcy świat w fotografii” (Dětský svět ve fotografii). Prezentuje ona spojrzenie na świat dzieci drugiej połowy XIX i pierwszej połowy XX wieku.
Zgromadzono i pokazano publiczności kopie cyfrowe kilkudziesięciu zdjęć rodzinnych, wykonanych w domowym zaciszu, w przestrzeni publicznej, częściej w specjalistycznym atelier, ukazujących dzieci, ich zabawki, przeznaczone dla najmłodszych artykuły codziennego użytku, sytuacje z życia codziennego, różne uroczystości oraz święta.

Czytaj dalej „CZECHY: Świat dzieci na starej fotografii”

CZECHY, FRANCJA, NIEMCY, WŁOCHY: Wirtualna wystawa filmów o powojennej Europie

W sieci uruchomiono niezwykle interesujący portal archiwalno – historyczny, na którym pomieszczono archiwalne filmy dokumentujące odbudowę Europy po II wojnie światowej w latach 1944-1956. Jest to zwieńczenie projektu badawczego „ViCTOR-E: Visual Culture of Trauma, Obliteration and Reconstruction in Post-WW II Europe” (Kultura wizualna kultura traumy, zapomnienia i rekonstrukcji w powojennej Europie), finansowanego ze środków UE, a prowadzonego w latach 2019-2022. Koordynatorem projektu był Goethe-Universität we Frankfurcie nad Menem (Niemcy), któremu partnerowali Université Paris 1 – Sorbonne Panthéon (Francja), Università degli Studi di Udine (Włochy) oraz Ústav pro soudobé dějiny Akademie věd ČR (Instytut Historii Współczesnej Akademii Nauki Republiki Czeskiej).

Czytaj dalej „CZECHY, FRANCJA, NIEMCY, WŁOCHY: Wirtualna wystawa filmów o powojennej Europie”

CZECHY: Wystawa plakatów

Archiwum stołecznego miasta Pragi (Archiv hl. m. Prahy) udostępniło swoje zbiory na wystawę realizowaną w Muzeum Sztuki i Rzemiosła w Pradze (Uměleckoprůmyslové museum v Praze) pt. „Język plakatu 1890-1938”, jaka zostanie otwarta 8 grudnia 2022 r. w siedzibie muzeum przy ul. 17 Listopada 2, 110 00 Praga 1.
Wystawa prezentuje wybór plakatów z wyjątkowej, liczącej ponad 30. tysięcy eksponatów kolekcji Muzeum Sztuki i Rzemiosła w Pradze, która jest jedną z najstarszych i najważniejszych tego typu kolekcji w Europie. Zaprezentowano na niej 280 plakatów – w tym kilkanaście wypożyczonych przez Archiwum stołecznego miasta Pragi. Prezentację uzupełnia dwadzieścia innych eksponatów, głównie czasopism i książek poświęconych sztuce z przełomu XIX i XX wieku. W trzech blokach tematycznych: Sztuka, Reklama, Ideologia – prezentowane są dzieła światowych twórców, wśród których wymienić należy takie postaci, jak: Henri de Toulouse-Lautrec, Jules Chéret i Howard Chandler Christy, a także czeskich artystów lokalnych, jak: Vojtěch Preissig, František Zelenka i Vilém Rotter.

Czytaj dalej „CZECHY: Wystawa plakatów”