Tag: włochy

POGRANICZA: Archiwa na najwyższym poziomie- ARGE ALP

Archive in der Arbeitsgemeinschaft Alpenländer, w skrócie ARGE ALP, to wspólna grupa robocza międzypaństwowa, obejmująca swym zasięgiem regiony krajów alpejskich. Zawiązana została w celu wspólnego rozwiązywania problemów – od gospodarczych po kulturowe- tej zróżnicowanej państwowo, ale dość jednolitej strefy geograficznej, można powiedzieć, że jedynej w swoim rodzaju w Europie. Związek powstał 12 października 1972 roku w Mösern w Tyrolu. W jego skład wchodzą: z Niemiec- Wolne Państwo Bawaria, kraj związkowy Baden-Württemberg; ze Szwajcarii – kantony Graubünden, St. Gallen i Tessin; z Austrtrii- landy Vorarlberg, Tyrol i Salzburg; z Włoch – region Lombardia, autonomiczna prowincja Bozen-Südtirol, i Trient. W spectrum wspólnych zainteresowań znalazły się również sprawy ochrony dziedzictwa kulturowego i archiwów, w tym w szczególności stworzenia systemu informacji o zasobach archiwalnych obejmujących obszar alpejski. W 1976 roku powstała wspólna komisja ekspercka, złożona z dyrektorów archiwów państwowych i landowych na tym terenie, do wzajemnego, lepszego poznawania i popularyzacji historii krajów członkowskich, w oparciu o źródła archiwalne. W ostatnich latach współpraca ta polegała na wymianie pomocy archiwalnych, przekazywaniu sobie interesujących daną stronę mikrofilmów oraz wymianie archiwistów prowadzących badania naukowe. W 1995 roku, pod patronatem Generalnej Dyrekcji Archiwów Państwowych Bawarii (GSAB), w wyniku współpracy wydano obszerny przewodnik po zasobach archiwów skupionych w ARGE ALP – „Die Staats- und Landesarchive in der Arbeitsgemeinschaft Alpenländer (Arge Alp). Archivführer und Inventar der grenzüberschreitenden Überlieferung, im Auftrag der Archivdirektorenkonferenz der Arge Alp herausgegeben von der Generaldirektion der Staatlichen Archive Bayerns”, München 1995.

Czytaj dalej „POGRANICZA: Archiwa na najwyższym poziomie- ARGE ALP”

WŁOCHY: San Benedetto del Tronto, InterPARES Summer School 2023

Analiza interakcji zachodzącej między sztuczną inteligencją (artificial intelligence) a dokumentacją we wszystkich jej aspektach powstawania, zarządzania i wykorzystania stała się domeną dysput akademickich. Aktywne włączenie się archiwistów w rozważania transdyscyplinarne, prowadzone głównie na pograniczu inżynierii oprogramowania, wymagało znaczącego przesunięcia punktu ciężkości w myśleniu archiwalnym i przekształcenia praktyki poprzez zaawansowane metodologie cyfrowe. Podejście proaktywne, możliwe dzięki synergii środowiska międzynarodowego, prezentuje projekt InterPARES Trust AI. Inicjatywa profesor Luciany Duranti służyć ma zaprojektowaniu, rozwojowi i wykorzystaniu sztucznej inteligencji na rzecz wspierania cyfrowej dostępności i przystępności dokumentacji. Zakłada ona trwałe partnerstwo podmiotów międzynarodowych, służące prowadzeniu badań teoretycznych i empirycznych oraz szkoleń, a także stworzenia sprzężenia zwrotnego między środowiskiem akademickim, instytucjami z zasobem archiwalnym, archiwistami i zarządcami dokumentacją oraz przedstawicielami innych dziedzin, zaangażowanych w rozwój AI. Wyniki badań prowadzonych w ramach InterPARES Trust AI są zaprezentowane uczestnikom Szkoły Letniej, odbywającej się w dniach 7-11 lipca br. w San Benedetto del Tronto we Włoszech.
Dzień pierwszy zdeterminowało Sympozjum „Artificial Intelligence to support the ongoing availability and accessibility of trustworthy public records – an overview of InterPARES Trust AI”. Jedenastu prelegentów z akademicką precyzją zarysowało cele, metody i rezultaty zakończonych lub pozostających w fazie realizacji projektów, które w sposób holistyczny objąć mają wszystkie aspekty archiwizacji wzbogaconej o komponent cyfrowy. Ich istotnym elementem jest odwołanie do procesów aktotwórczych, wpływających na powstawanie, zarządzanie i wykorzystanie (także ponowne) dokumentacji. Wymiary te – w założeniach – stanowiły punkt wyjścia dla strukturyzacji wiedzy, pozwalającej dookreślić miejsca praktycznego zastosowania sztucznej inteligencji w archiwach. Model koncepcyjny zakłada bowiem kształtowanie przestrzeni przy pomocy nowoczesnej technologii AI i jej wypełnienie bogatą oraz różnorodną treścią cyfrowego dziedzictwa kulturowego. Powyższe zamierzenia badawcze realizują 33 projekty InterPARES Trust AI, związane z nowoczesną archiwistyką cyfrową – przetwarzanie języka naturalnego, zastosowanie sieci neuronowych, implementacja AI chatbotów, nadzorowane i nienadzorowane uczenie maszynowe, techniki rozpoznawania jednostek nazwanych (NER).

Czytaj dalej „WŁOCHY: San Benedetto del Tronto, InterPARES Summer School 2023”

WŁOCHY: Florencja – Traktat Rzymski w Archiwum Historycznym Unii Europejskiej

5 czerwca 2023 r. Minister Spraw Zagranicznych i Współpracy Międzynarodowej Włoch przekazał do Archiwum Historycznego Unii Europejskiej uwierzytelnioną kopię dokumentów założycielskich Unii Europejskiej – Traktatu Rzymskiego podpisanego 27 marca 1957 r. Nabytek Archiwum składa się z traktatów ustanawiających Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (Euratom) i Europejską Wspólnotę Gospodarczą, Konwencji o niektórych wspólnych instytucjach Wspólnot Europejskich oraz aktu końcowego Konferencji Międzyrządowej w sprawie wspólnego rynku i Euratomu.

Czytaj dalej „WŁOCHY: Florencja – Traktat Rzymski w Archiwum Historycznym Unii Europejskiej”

WŁOCHY: 10 cudów archiwum genueńskiego

Archiwum Państwowe w Genui zaproponowało wirtualną wystawę zatytułowaną „10 cudów ” (Le 10 meraviglie) prezentującą archiwalia pozwalające śledzić ponad tysiąc lat dziejów Genui i Ligurii ukazujących  rolę  jaką stara morska republika odgrywała w średniowieczu.
Prezentację otwiera rejestr Giovanniego Skryby (Giovanni Scriba) będący najstarszym w Europie Zachodniej rejestrem notarialnym zawierającą arkusze arabskie, wytworzone, jak się przypuszcza, jeszcze przez kancelarię egipską. Ten najstarszy rejestr, datowany  na XII w., otwiera zespół archiwalny średniowiecznych genueńskich notariuszy liczący 1630 j. a. z XII – XIV w.
Libri  Iurium Diplomaticum to rodzaj rejestru komunalnego w którym spisywano najważniejsze akty z zakresu polityki i handlu Genui. Istnienie takiego rejestru poświadczone jest  już w 1146 r. Najstarsze egzemplarze jednak zaginęły i znane są jedyni z kopii i kompilacji. Kopie zaczęto wytwarzać w 1253 r. Serie oryginałów oznaczane były literą A. Rejestry te powadzono do XVII w. Obecnie zachowało się ich 9 i są przechowywane przez Bibliotekę Uniwersytecką w Genui.
W połowie XII w. Genua popadła w kryzys finansowe spowodowany podejmowanym wysiłkiem militarnym. Z lat 1181 i 1188 zachowały się przywileje udzielone kupcom genueńskim przez królów arabskich zachodniej części Morza Śródziemnego. Teksty są sporządzone po łacinie i arabsku, teksty w obu językach, przeplatają się, co oznacza, że były negocjowane.
Z roku 1199 pochodzi list cesarza bizantyjskiego Aleksegio III Angelosa Komnena (1195 – 1203) do Genueńczyków w którym cesarz skłania się do wznowienia stosunków dyplomatycznych z Genuą. W wyniku tego gestu ambasador genueński zyskał w 1201 r. przydział nowej dzielnicy w Konstanynopolu.  Bizantyjskie pismo cesarskie nazywa się basilikòn. Pomiędzy tekstem greckim a łacińskim cesarz położył własnoręcznie podpis, w postaci daty, kładzionej czerwonym atramentem, zastrzeżonym tylko dla niego. Warto dodać, że genueńskie archiwum jest jedynym na świecie, które  posiada oryginalne dokumenty bizantyjskie z XII w.

Czytaj dalej „WŁOCHY: 10 cudów archiwum genueńskiego”

CZECHY, FRANCJA, NIEMCY, WŁOCHY: Wirtualna wystawa filmów o powojennej Europie

W sieci uruchomiono niezwykle interesujący portal archiwalno – historyczny, na którym pomieszczono archiwalne filmy dokumentujące odbudowę Europy po II wojnie światowej w latach 1944-1956. Jest to zwieńczenie projektu badawczego „ViCTOR-E: Visual Culture of Trauma, Obliteration and Reconstruction in Post-WW II Europe” (Kultura wizualna kultura traumy, zapomnienia i rekonstrukcji w powojennej Europie), finansowanego ze środków UE, a prowadzonego w latach 2019-2022. Koordynatorem projektu był Goethe-Universität we Frankfurcie nad Menem (Niemcy), któremu partnerowali Université Paris 1 – Sorbonne Panthéon (Francja), Università degli Studi di Udine (Włochy) oraz Ústav pro soudobé dějiny Akademie věd ČR (Instytut Historii Współczesnej Akademii Nauki Republiki Czeskiej).

Czytaj dalej „CZECHY, FRANCJA, NIEMCY, WŁOCHY: Wirtualna wystawa filmów o powojennej Europie”

WŁOCHY: 150 lecie włoskiego Korpusu Alpejskiego

Wystawa Archiwum Państwowego w Sienie opowiada historię Wielkiej Wojny-  I wojny światowej – poprzez postać Ettore Martiniego, oficera batalionu Val Chisone (nazwa batalionu pochodzi  od zachodniopiemonckiej wsi Val Chione, obecnie turystycznego ośrodka alpejskiego), który wsławił się zdobyciem półki skalnej góry Lagazuoi Piccolo (2778m). Batalion był częścią włoskiego korpusu alpejskiego Corpo degli Alpi    i właśnie jubileusz  150 lecia powstania tego korpusu (1872 – 1922) stało się pretekstem tego wydarzenia. Wystawa zatytułowana  „Ettore Martini, Alpino della Cengia.

Czytaj dalej „WŁOCHY: 150 lecie włoskiego Korpusu Alpejskiego”

WŁOCHY: Dni Galileusza w Pizie

W dniach 15 – 21 lutego 2022 w Archiwum Państwowym w Pizie  odbyły się  dni Galileusza zatytułowane „Pizańskie lata Galileusza”. W siedzibie archiwum zaprezentowano wystawę archiwaliów  związaną z kształceniem się i działalnością nauczycielską Galileusza w Pizie (studiował od 1581 r. medycynę, którą porzucił dla matematyki; wykładał ją na pizańskim uniwersytecie w latach 1589 – 1592).

Wystawę wzbogaciły referaty:
Sergio Giudici (Uniwersita di Pisa, dyrektor Musei drgli Strumenti di Fisica), Pizańskie lata Galileusza;
Sergio Giudici, Veronica Roccatagliata (Universita di Pisa), Elisabetta Tognoni (Istituto nazionale di Ottica), Geometria światła: optyka od Galileusza po teleskopy kosmiczne (La geometria della Luce: L’ottica da galileo agli space telescopes).

Więcej:
Archivio di Stato di Pisa
Wikipedia: Galileusz

oprac. Adam Baniecki

AP Wrocław O/Bolesławiec

MRA: Rzym 2022 – IX konferencja MRA

Międzynarodowa Rada Archiwów zapowiedziała na 19 – 23 września 2022 r. IX edycję dorocznej konferencji Rady pod hasłem „Archiwa wypełniają luki/fosy”  (Archives: Bridging the Gape / Archives: combler ces fossés). Konferencja odbędzie się w Rzymie przy bardzo poważny udziale organizacyjnym instytucji włoskich: ANAI, DGA i Biura Kongresowego Rzymu i Lacjum, także we współpracy z inicjatywami: SOS Archivi i Symposia Srl (Firma specjalizująca się w organizowaniu dużych przedsięwzięć o charakterze kongresowym).
Tezą konferencji  jest stwierdzenie, że współczesne społeczeństwa bardziej niż kiedykolwiek wcześniej naznaczone są szeroko rozumianą różnorodnością. Współistnieją we wspólnej przestrzeni różne kultury, języki, instytucje, i technologie.  Rodzi to pojawianie się znaczących różnic biegnących poprzez poszczególne obszary życia współczesnych społeczeństw.

Czytaj dalej „MRA: Rzym 2022 – IX konferencja MRA”

WŁOCHY: Archiwum Cyfrowe – nowy portal archiwalny

Od 15 stycznia dostępny jest we Włoszech nowy portal archiwalny o nazwie Archwum Cyfrowe (Archivio Digitale), który pozwoli użytkownikom z jednego interfejsu przegladać cefrowe zasoby zgromadzone w archiwach państwowych i nadintendenturach archiwalnych (Soprintendenze archivistiche e bibliografiche). Przypomnijmy, że cechą charakterystyczną włoskiego systemu archiwalnego jest odrębny pion administracji archiwalnej zajmującej się zasobem niepaństwowym tj. np.: samorządowym, ale nie tylko. Omawiany projekt Archivio Digitale prowadzony jest od 2018 r. przez Centralny Instytut Archiwów (Istituto Centrale per gli Archivi) z wykorzystaniem platformy open source MetaFad*.
Archiwum Cyfrowe zostało pomyślane i jest realizowane jako możliwość eksploracji zdigitalizowanego zasobu archiwalnego w sposób bardzo precyzyjny poprzez moduły wyszukiwawcze odwołujące się do kontekstowego opisu archiwalnego znajdującego się w inwentarzach archiwalnych. System opiera się na słowach kluczowych zwracających informację poprzez śledzenie wszystkich pół opisu archiwalnego. Poszukiwania zaawansowane pozwalają na wyszukiwanie informacji  w zespołach archiwalnych, jednostkach archiwalnych i poszczególnych dokumentach.

Czytaj dalej „WŁOCHY: Archiwum Cyfrowe – nowy portal archiwalny”

FRANCJA i WŁOCHY: Portale tematyczne w archiwistykach narodowych. Część I Wstęp

Portale tematyczne są stosunkowo nowym zjawiskiem  w archiwistyce światowej. W Europie dużą wagę przywiązują do nich archiwa Francji i Włoch, choć w pewnych formach, jak na przykład genealogia, znane są w większości narodowych sieci archiwalnych i to od dawna. Wydaje się, że źródeł ich można by upatrywać w realizowanych dawniej przez archiwa kwerendach tematycznych. Obecnie możliwości  techniczne pozwalają w zasadzie dowolnie kształtować koncepcje prezentacji  określonych tematów istotnych z punktu widzenia wspólnej historii. Fakty i osoby najistotniejsze dla wspólnej historii stają sie tematem kwerend archiwalnych  rozpowszechnianych w formie portali tematycznych.  Archiwa narodowe Francji w dwóch zdaniach zdefiniowały ich cele: „Portale tematyczne zawierają podstawowe zasoby do znajomości  najważniejszych faktów i osób naszej wspólnej historii. Redagowane przez odpowiedzialnych za zespoły archiwalne i dokumentację są zaadresowane tak do specjalistów jaki i laików.”*  We Włoszech portale tematyczne są integralną częścią szerokiego środowiska Systemu Archiwistyki Narodowej (Sistema Archivistico Nazionale – SAN), a podstawową ich funkcją  jest „…umożliwienie publiczności, nie tylko specjalistom i ekspertom, dostępu do szerokiego dziedzictwa archiwalnego składającego się z wielu źródeł (dokumentacji aktowej, ikonograficznej, fotograficznej i audiowizualnej) związanych z określonym tematem.  Portale zrodziły się z potrzeby uwidocznienia przebogatego dziedzictwa, wciąż mało znanego, równocześnie pozwalają wykorzystać wielką pracę wykonaną przez instytucje archiwalne znaną dotąd ograniczonemu kręgowi uczonych”.**
Archiwa włoskie podkreślają, że mimo przystępnego sposobu udostępniania wszystkie opisy są zgodne ze wspólnymi standardami narodowymi i międzynarodowymi, a obiekty cyfrowe zostały wyposażone w metadane systemu METS aby umożliwić  łączenie ich z archiwum pochodzenia.

Czytaj dalej „FRANCJA i WŁOCHY: Portale tematyczne w archiwistykach narodowych. Część I Wstęp”