Tag: szwajcaria

SZWAJCARIA: MEMORIAV- trosce o audiowizualne dziedzictwo

Stowarzyszenie Memoriav zostało założone, po tym, jak rząd federalny i inne zainteresowane podmioty pod koniec  lat 80-tych XX wieku dostrzegły koniczność zachowania audiowizualnego dziedzictwa Szwajcarii. Narodziła się wówczas idea powołania instytucji, która umożliwiałaby, wspierałaby i koordynowała ochronę i udostępnianie audiowizualnych dóbr kultury Szwajcarii. W 1995 roku Schweizerische Nationalbibliothek, Schweizerisches Bundesarchiv, Cinémathèque Suisse w Lozannie, Schweizer Nationalphonothek, Bundesamt für Kommunikation powołały dożycia stowarzyszenie MEMORIAV. W 1998 roku dodano kolejnego członka-założyciela w celu koordynowania sektora fotograficznego: Szwajcarski Instytut Ochrony Fotografii z Neuchâtel.

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: MEMORIAV- trosce o audiowizualne dziedzictwo”

SZWAJCARIA: Archiwa gospodarcze w Szwajcarii

Archiwa gospodarcze – temat praktycznie zupełnie pomijany i traktowany w polskiej archiwistyce marginalnie, w Szwajcarii znajduje swoje poczesne miejsce i jest przedmiotem zainteresowania środowiska archiwalnego. Temat jest szczególnie trudny ze względu na fakt, iż dotyczy sektora w zdecydowanej większości prywatnego, który ustawodawstwo archiwalne obejmuje  w sposób bardzo ograniczony, nawet w przypadku udziału właścicielskiego Skarbu Państwa (w warunkach polskich). Z drugiej strony występuje niewielkie zainteresowanie ze strony samych podmiotów gospodarczych kwestiami związanymi ze sposobami wartościowania dokumentacji, zabezpieczania i archiwizacji, nie mówiąc o trwałym przechowaniu jej części dla przyszłych pokoleń. O dziwo, nie jest to tylko problem występujący w naszym kraju, dostrzegają go również członkowie Szwajcarskiego Stowarzyszenia Archiwistów i Archiwistek (Verband Schweizerischer Archivare und Archivarinnen -VSA) i próbują wyjść temu zagadnieniu naprzeciw.

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Archiwa gospodarcze w Szwajcarii”

POGRANICZA: Archiwa na najwyższym poziomie- ARGE ALP

Archive in der Arbeitsgemeinschaft Alpenländer, w skrócie ARGE ALP, to wspólna grupa robocza międzypaństwowa, obejmująca swym zasięgiem regiony krajów alpejskich. Zawiązana została w celu wspólnego rozwiązywania problemów – od gospodarczych po kulturowe- tej zróżnicowanej państwowo, ale dość jednolitej strefy geograficznej, można powiedzieć, że jedynej w swoim rodzaju w Europie. Związek powstał 12 października 1972 roku w Mösern w Tyrolu. W jego skład wchodzą: z Niemiec- Wolne Państwo Bawaria, kraj związkowy Baden-Württemberg; ze Szwajcarii – kantony Graubünden, St. Gallen i Tessin; z Austrtrii- landy Vorarlberg, Tyrol i Salzburg; z Włoch – region Lombardia, autonomiczna prowincja Bozen-Südtirol, i Trient. W spectrum wspólnych zainteresowań znalazły się również sprawy ochrony dziedzictwa kulturowego i archiwów, w tym w szczególności stworzenia systemu informacji o zasobach archiwalnych obejmujących obszar alpejski. W 1976 roku powstała wspólna komisja ekspercka, złożona z dyrektorów archiwów państwowych i landowych na tym terenie, do wzajemnego, lepszego poznawania i popularyzacji historii krajów członkowskich, w oparciu o źródła archiwalne. W ostatnich latach współpraca ta polegała na wymianie pomocy archiwalnych, przekazywaniu sobie interesujących daną stronę mikrofilmów oraz wymianie archiwistów prowadzących badania naukowe. W 1995 roku, pod patronatem Generalnej Dyrekcji Archiwów Państwowych Bawarii (GSAB), w wyniku współpracy wydano obszerny przewodnik po zasobach archiwów skupionych w ARGE ALP – „Die Staats- und Landesarchive in der Arbeitsgemeinschaft Alpenländer (Arge Alp). Archivführer und Inventar der grenzüberschreitenden Überlieferung, im Auftrag der Archivdirektorenkonferenz der Arge Alp herausgegeben von der Generaldirektion der Staatlichen Archive Bayerns”, München 1995.

Czytaj dalej „POGRANICZA: Archiwa na najwyższym poziomie- ARGE ALP”

SZWAJCARIA: Obywatel w opresji, obywatel do poprawki – rozliczenia trudną z przeszłością

To kolejny taki projekt badawczy. Kolejny kanton podejmuje próbę rozliczenia wydarzeń z przeszłości. Praktyka izolowania osób w jakiś sposób nie pasujących do tradycyjnego, zamożnego społeczeństw a byław tym pięknym kraju była powszechną i ugruntowaną praktyką, aż do 1981 r.
Kanton Nidwalden wraz z gminami i kościołami regionalnymi rozpoczął projekt badawczy dotyczący zbadania i upublicznia  wyników badań  dotyczących przemocy państwa wobec obywateli przymusowo poddanych tzw. opiekuńczym środkom przymusu. Ustawodawstwo było ważnym narzędziem władz dyscyplinowania ludzi, których sposób życia nie był zgodny z tradycyjnymi obyczajami i normami zachowania. Tego typu ludzie mogli być przetrzymywani nawet  przez kilka lat bez jakichkolwiek wyroków sądowych. Środki te były często nakazywane wbrew ich woli i wbrew zasadom prawa. Dzieci i młodzież były zamykane w ośrodkach wychowawczych, a kobiety i mężczyźni zakwalifikowani do „reedukacji” w zakładach pracy. Młodociani przebywający w rodzinach zastępczych byli wykorzystywana jako tania siła robocza. Kobiety i mężczyźni wbrew własnej woli byli umieszczani  w szpitalach psychiatrycznych. Osoby określane jako „rozwiązłe” i „pasożytnicze ” były ubezwłasnowolniane i poddawane sterylizacji. Wiele osób spośród tych, które doświadczyły represji państwa, nadal cierpi z powodu niesprawiedliwości, której doświadczyli i złego traktowania w domach, instytucjach lub obcych rodzinach. Dokumentacja obrazująca to zjawisko znajduje się w Archiwum Państwowym Nidwalden (Staatsarchiv Nidwalden).

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Obywatel w opresji, obywatel do poprawki – rozliczenia trudną z przeszłością”

SZWAJCARIA: Archiwa prywatne w Archiwum Federalnym w Bernie –droga do wieczystości

Oprócz dokumentów Konfederacji, Schweizerisches Bundesarchiv (BAR) przejmuje również spuścizny osób prywatnych i archiwa instytucji społecznych o znaczeniu ogólnonarodowym.Archiwa prywatne w BAR pochodzą z darowizn po osobach, które kształtowały historię państwa szwajcarskiego (federacji kantonów), do których należą m.in. członkowie Rady Federalnej, Parlamentu i Federalnego Sądu Najwyższego, kadra administracyjna i wojskowa Federacji, a ponadto ważni przedstawiciele nauki, biznesu i kultury.Z drugiej strony, BAR zabezpiecza zbiory instytucji społecznych działających na terenie całej Szwajcarii i mających wpływ na politykę państwa federalnego.
W jaki sposób regulowane jest przekazywanie archiwów prywatnych, odpowiednika niepaństwowego zasobu archiwalnego do Szwajcarskiego Archiwum Federalnego?
Zasady oceny, nabywania i udostępniania archiwów prywatnych są regulowane przez BAR wspólnie z darczyńcą lub depozytariuszem w umowie darowizny  lub umowie depozytu.

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Archiwa prywatne w Archiwum Federalnym w Bernie –droga do wieczystości”

Szwajcaria: Cyfrowa strategia Archiwum Federalnego do 2025 r.

Decyzje rządu federalnego mają potencjalnie poważne konsekwencje dla obywateli Szwajcarii. Opinia publiczna jest bardziej niż kiedykolwiek zainteresowana zrozumieniem, w jaki sposób działa i jak podejmowane są decyzje  w szwajcarskim parlamencie – pokazał to m.in. pandemiczny rok 2020.Kluczowy wkład w zachowanie dokumentacji pokazującej mechanizmy władzy (te oficjalne)  ma Szwajcarskie Archiwum Federalne (Schweizerische Bundesarchiv – BAR), którego zasoby mają służyć przyszłym pokoleniom do zrozumienia przeszłości. Dokumenty w archiwum federalnym są podstawą do długoterminowej weryfikacji działań państwa. To więc zasób archiwalny BAR stanowi podstawę – do opartej na faktach i dokumentach – debaty w demokratycznym społeczeństwie. W przypadku Szwajcarii Bundesarchiv jest jedynym archiwum gromadzącym całość dokumentacji federacji/państwa szwajcarskiego i nie ma w tej strukturze miejsca na jakiekolwiek archiwa wyodrębnione.
Dzięki swojej strategii na lata 2021-2025 BAR konsekwentnie kontynuuje ścieżkę rozwoju archiwum cyfrowego. Po skoncentrowaniu się w ciągu ostatnich 5 lat na dostępie online do zasobu archiwalnego, obecna strategia kładzie większy nacisk na elektroniczne przejmowanie  i archiwizację. SFA zastępuje dwa podstawowe systemy archiwizacji cyfrowej po ponad 10 latach działania i dalej rozwija rozwiązania do systemy archiwizacji cyfrowej. Jednocześnie optymalizuje dostęp do nowych ofert, aby w wkrótce móc realizować wszystkie zamówienia online.

Czytaj dalej „Szwajcaria: Cyfrowa strategia Archiwum Federalnego do 2025 r.”

SZWAJCARIA: Archiwum Miejskie w Szafuzie– wycena i przecena wartości kulturowej

Efektem konferencji haskiej, która odbyła się 1954 r. była Konwencja Haska UNESCO o ochronie dóbr kultury w razie konfliktu zbrojnego, w skrócie HAK, podpisana 14 maja 1954r. przez Szwajcarię i 87 innych państw.To właśnie z konwencją wiąże się rozpoznawalny na całym świecie biało-granatowy emblemat oznaczający obiekty zabytkowe chronione prawem. Do chwili obecnej HAK został podpisany przez ponad 160 państw sygnatariuszy. W 1999 r. jako uzupełnienie sporządzono Drugi Protokół do HAK, który zobowiązuje wszystkie państwa do wprowadzenia krajowego spisu dóbr kultury.Szwajcarski Spis Dóbr Kultury o Znaczeniu Narodowym i Regionalnym (SchweizerischeInventar der Kulturgüter von nationalerundregionalerBedeutung) jest spisem około 3 200 obiektów o znaczeniu narodowym i około 6 600 obiektów o znaczeniu regionalnym, które są uważane za część dziedzictwa kulturowego Szwajcarii. Poza zbiorami archiwów i muzeów, większość obiektów chronionych stanowią zabytki. Po raz pierwszy spis sporządzono w 1988 roku określając jednocześnie rangę tych obiektów w zależności od (subiektywnej) oceny wartości – A i B. W 1995 i 2009 r. Wydział Ochrony Dóbr Kultury Federalnego Urzędu Ochrony Cywilnej, który jest w Szwajcarii punktem koordynacyjnym we wszystkich kwestiach dotyczących ochrony dóbr kulturywydał edycje drugą i trzecią inwentarza.
Na posiedzeniu w dniu 13 października 2021 r. Rada Federalna zatwierdziła czwarte wydanie inwentarza dóbr kultury z obiektami o znaczeniu krajowym i regionalnym (inwentarz KGS). Ponadto wymienia ważne dobra kultury z zakresu konserwacji zabytków i archeologii oraz zbiory w muzeach, archiwach i bibliotekach, dla których konieczne jest zaplanowanie działań ochronnych przed zagrożeniami w czasie konfliktów zbrojnych, katastrof i sytuacji kryzysowych.
W tym roku Szwajcarski Federalny Urząd Ochrony Cywilnej)(Bundesamt für Bevölkerungsschutz) obniżył rangę Archiwum Miejskiego w Schaffhausen (Stadtarchiv Schaffhausen)z obiektu o znaczeniu krajowym (obiekty A), do obiektu o znaczeniu jedynie regionalnym (obiekty B). Federalny Urząd Ochrony Cywilnej uzasadnia tę decyzję częściowo tym, że większość ważnych zagadnień dokumentujących historię miastaprzejęło kantonalneArchiwum Państwowew Szafuzie (Staatsarchiv Schaffhausen).

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Archiwum Miejskie w Szafuzie– wycena i przecena wartości kulturowej”

Szwajcaria: Georeferencja starych map i planów z wykorzystaniem crowdsourcingu. Podróże w czasie i przestrzeni palcem po mapie.

Archiwum Kantonu Zurych (Staatsarchiv Zurych) prze kilka lat prowadziło prace digitalizacyne swojego zasobu kartograficznego w celu udostępniania ich online. Teraz wraz z Biurem Rozwoju Przestrzennego rozpoczyna się realizacja projektu, w ramach którego społeczność internetowa zainteresowana tematem może aktywnie uczestniczyć w procesie georeferencji starych mapy. Zainteresowane strony mogą nie tylko odkrywać przeszłość, ale także odkrywać alternatywne rzeczywistości.

 Archiwum w Zurychu posiada około 20 000 historycznych map i planów z okresu od XVI do początku XXI wieku. Wśród nich znajdują się unikalne dzieła sztuki kartograficznej, takie jak mapy Jos Murera (1530–1580) lub Hansa Conrada Gygera (1599–1674), ale także liczne plany dotyczące budowy dróg, mostów, budynków szkolnych i budynków administracyjnych w kantonie Zurych. Kolekcja jest w pełni zdigitalizowana i dostępna online. Teraz należy uczynić go jeszcze bardziej dostępnym z pomocą społeczeństwa poprzez dokładne zlokalizowanie każdego obiektu geograficznie w skrócie określa się ten proces georeferencją za pomocą crowdsourcingu”.

Czytaj dalej „Szwajcaria: Georeferencja starych map i planów z wykorzystaniem crowdsourcingu. Podróże w czasie i przestrzeni palcem po mapie.”

SZWAJCARIA: Kanton Zurych pod pręgierzem – bolesna konfrontacja z przeszłością

Archiwum Państwowe w Zurychu zostało zaangażowane przez władze kantonu do udziału w projekcie dokumentowania przemocy państwa wobec obywateli przymusowo oddanych opiekuńczym środom przymusu. Na stronie archiwum Opfer fürsorgerischer Zwangsmassnahmen, osoby, które doznały prześladowań ze strony państwa – izolacja, przymusowe leczenie psychiatryczne, przymusowa praca itp.- mogą za tym pośrednictwem składać wnioski o odszukanie i udostępnienie dokumentacji w swojej sprawie.
Do 1981 r. w kantonie Zurych, dzieci i młodzież były zamykane w ośrodkach wychowawczych, a kobiety i mężczyźni zakwalifikowani do „reedukacji” w zakładach pracy. Młodociani przebywający w rodzinach zastępczych byli i wykorzystywana jako tania siła robocza. Kobiety i mężczyźni wbrew własnej woli byli umieszczani  w szpitalach psychiatrycznych. Osoby określane jako „rozwiązłe” i „pasożytnicze ” były ubezwłasnowolniane i poddawane sterylizacji. W kantonie Zurych aż do 1981 roku, ofiarami praktyk pomocy społecznej dotknięta  został duża liczba dzieci, młodzieży i dorosłych. W ramach procesu zajmowania się tym ciemnym rozdziałem historii kantonu Zurych,  w 2016 r. rząd kantonalny  zatwierdził fundusze – 500 000 franków- na projekt  badaczy , który miał na celu zbadanie tego zjawiska.  Wyniki dwuletnich badań są dostępne od końca 2018 roku, także w formie publikacji książkowej – Beat Gnädinger, Verena Rothenbühler (Hg.): Menschen korrigieren. Fürsorgerische Zwangsmassnahmen und Fremdplatzierungen im Kanton Zürich bis 1981, Zürich (Chronos) 2018.

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Kanton Zurych pod pręgierzem – bolesna konfrontacja z przeszłością”

SZWAJCARIA: Podróże archiwalne – Schweizerischen Sozialarchiv

Schweizerischen Sozialarchiv to najważniejsze w Szwajcarii archiwum społeczne. Istnieje ono już ponad 100 lat. Zostało założone w 1906 roku jako stowarzyszenie „Zentralstelle für sozial Literatur der Schweiz”. Jego celem było gromadzenie wszelkiego rodzaju  dokumentacji związanej z szeroko rozumianymi kwestiami życia społecznego i udostępnianie tego zbioru wszystkim zainteresowanym stronom bezpłatnie. Inicjatorem był Paul Pflüger, reformator społeczny i pastor, którego zainspirowała wizyta w Musée Social w Paryżu z okazji Światowych Targów w 1900 r. Paul Pflüger rozwinął szeroką działalność kolekcjonerską, co roku powiększając zasoby archiwalne i biblioteczne obrazujące wszystkie ważne tendencje polityczne, kulturalne  i wyznaniowe. Chciał również  zapewnić naukowo obiektywną pracę nowo utworzonej instytucji. Przez ponad 100 lat swojej działalności  zgromadzono  różnorodne  źródła od końca XVIII do początku XXI wieku. Szwajcarskie Archiwum Społeczne to biblioteka naukowa, archiwum historyczne i aktualna dokumentacja w jednym.

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Podróże archiwalne – Schweizerischen Sozialarchiv”