portale archiwalne

NIEMCY: Warto zaglądać – Archiwa w Niemieckiej Bibliotece Cyfrowej

Portale internetowe udostępniające dobra kultury narodowej są w Niemczech stałym elementem upowszechnia wiedzy w ramach realizacji idei szerokiego dostępu społecznego do zasobów instytucji życia publicznego. Niemieckie archiwa są również aktywnymi uczestnikami wielu europejskich portali udostępniających zasoby szeroko rozumianych dóbr kultury o charakterze ogólnym jak Europena, Archives Portal Europe, Apenet oraz tematycznych, takich jak np. Monasterium, Bersnstein, Arche. Cały też czas powstają nowe ciekawe inicjatywy. Projekt zainicjowany został w 2010 r. przez instytucje kultury i nauki posiadające duże doświadczenie w dziedzinie digitalizacji zasobów, mający na celu stworzenia Niemieckiej Biblioteki Cyfrowej (Deutsche Digitale Bibliothek DDB). Projekt DDB zakończono w 2012 r.Od października 2012 do kwietnia 2017 był realizowany jako podprojekt DDB wyspecjalizowany w zakresie archiwistyki Archive Portal-D, który działa regularnie od maja 2017 roku i umożliwia ogólnoniemieckie i profesjonalne badanie materiałów archiwalnych.Uczestnikami projektu jest 13 instytucji działających w ramach „sieci współpracy” Kompetenznetzwerk, w tym 2 archiwa: Bundesarchiv i Landesarchiv Baden–Württemberg, a ponadto: Bayerische Staatsbibliothek, Bibliotheksservicezentrum Baden–Württemberg, Brandenburgische Landesamt für Denkmalpflege und Archäologische Landesmuseum, , Deutsche Filminstitut, Deutsche Nationalbibliothek,, Max–Planck–Institutfür Wissenschaftsgeschichte, Niedersächsische Staats- und Universitätsbibliothek Göttingen, Sächsische Landesbibliothek – Staats– und Universitätsbibliothek Dresden, Stiftung Historische Museen Hamburg, Kulturamt der Stadt Düsseldorf i Stiftung Preußischer Kulturbesitsa. DDB prezentuje zasoby bibliotek, muzeów, archiwów wraz z inwentarzami archiwalnymi, instytucji naukowych, opieki nad zabytkami a także zbiory audiowizualne.

Czytaj dalej „NIEMCY: Warto zaglądać – Archiwa w Niemieckiej Bibliotece Cyfrowej”

POGRANICZA: Archiwa na najwyższym poziomie- ARGE ALP

Archive in der Arbeitsgemeinschaft Alpenländer, w skrócie ARGE ALP, to wspólna grupa robocza międzypaństwowa, obejmująca swym zasięgiem regiony krajów alpejskich. Zawiązana została w celu wspólnego rozwiązywania problemów – od gospodarczych po kulturowe- tej zróżnicowanej państwowo, ale dość jednolitej strefy geograficznej, można powiedzieć, że jedynej w swoim rodzaju w Europie. Związek powstał 12 października 1972 roku w Mösern w Tyrolu. W jego skład wchodzą: z Niemiec- Wolne Państwo Bawaria, kraj związkowy Baden-Württemberg; ze Szwajcarii – kantony Graubünden, St. Gallen i Tessin; z Austrtrii- landy Vorarlberg, Tyrol i Salzburg; z Włoch – region Lombardia, autonomiczna prowincja Bozen-Südtirol, i Trient. W spectrum wspólnych zainteresowań znalazły się również sprawy ochrony dziedzictwa kulturowego i archiwów, w tym w szczególności stworzenia systemu informacji o zasobach archiwalnych obejmujących obszar alpejski. W 1976 roku powstała wspólna komisja ekspercka, złożona z dyrektorów archiwów państwowych i landowych na tym terenie, do wzajemnego, lepszego poznawania i popularyzacji historii krajów członkowskich, w oparciu o źródła archiwalne. W ostatnich latach współpraca ta polegała na wymianie pomocy archiwalnych, przekazywaniu sobie interesujących daną stronę mikrofilmów oraz wymianie archiwistów prowadzących badania naukowe. W 1995 roku, pod patronatem Generalnej Dyrekcji Archiwów Państwowych Bawarii (GSAB), w wyniku współpracy wydano obszerny przewodnik po zasobach archiwów skupionych w ARGE ALP – „Die Staats- und Landesarchive in der Arbeitsgemeinschaft Alpenländer (Arge Alp). Archivführer und Inventar der grenzüberschreitenden Überlieferung, im Auftrag der Archivdirektorenkonferenz der Arge Alp herausgegeben von der Generaldirektion der Staatlichen Archive Bayerns”, München 1995.

Czytaj dalej „POGRANICZA: Archiwa na najwyższym poziomie- ARGE ALP”

NIEMCY: Portal ARCHION w nowej odsłonie. Kirchenbuchportal GmbH prezentuje nowo zaprojektowaną stronę internetową

Wiodący niemiecki portal internetowy poświęcony aktom kościelnym ARCHION https://www.archion.de/de/zaprezentował swoją platformę w zupełnie nowej odsłonie, która oferuje użytkownikom bardziej przyjezdne i efektywniejsze poszukiwania genealogiczne.
Genealodzy w Niemczech mogą mieć powody do zadowolenia. Od września 2015 roku do ich dyspozycji oddany został portal genealogiczny ARCHION GmbH. Portal, został założony w Stuttgarcie w maju 2013 roku przez Stowarzyszenie Kościoła Ewangelickiego w Niemczech (Evangelische Kirche in Deutschland) i jedenaście kościołów krajowych z Anhalt, Badenii, Bawarii, Berlina-Brandenburgii-Górnych Łużyc, Hanoweru, Hesji i Nassau, Kurhessen-Waldeck, Palatynatu i Westfalii Württembergii. Początki projektu sięgają przełomu lat 2005/2006 i są ściśle związane z pracami Stowarzyszenia Archiwów Kościelnych. W okresie próbnym, od września 2014 roku testowano portal z udziałem ponad 4 000 użytkowników. Była to wersja beta portalu, co oznaczało mniej więcej, że miał on już pierwszych użytkowników testujących go, a w tym czasie wyłapywane były jeszcze błędy związane z różnymi środowiskami i warunkami pracy programu. Inauguracja portalu nastąpiła na 66 Dniach Genealogicznych w Kassel w marcu 2015 roku, kiedy odblokowano jego wersję testową do ogólnego użytku w Landeskirchenamt der Evangelischen Kirche von Kurhessen-Waldeck w Kassel.

Czytaj dalej „NIEMCY: Portal ARCHION w nowej odsłonie. Kirchenbuchportal GmbH prezentuje nowo zaprojektowaną stronę internetową”

NIEMCY: Kolonialna przeszłość w teraźniejszej odsłonie online

Do wielu archiwalnych portali tematycznych w Niemczech, w 2019 roku dołączył kolejny- Archivführer zur deutschen Kolonialgeschichte. Tym razem jest to efekt współpracy pomiędzy Wydziałem Informacji Naukowej przy Uniwersytecie Nauk Stosowanych w Poczdamie (Fachbereich Informationswissenschaften der Fachhochschule Potsdam) a Federalnym Ministerstwem Spraw Zagranicznych (Auswärtigen Amt). Niemiecka kolonialna przeszłość, choć nie tak imponująca jak brytyjska czy francuska, pozostawiła po sobie wiele śladów archiwalnych. Zebranie ich i powiązanie z informacjami na temat miejsc, ludzi i wydarzeń i w końcu udostępnienie źródeł z różnych archiwów w Niemczech w formie online, jest głównym celem tego projektu.

Czytaj dalej „NIEMCY: Kolonialna przeszłość w teraźniejszej odsłonie online”

SZWAJCARIA: Kroniki filmowe 1940-1975 dostępne online

Szwajcarska Kronika Filmowa jest jednym z najważniejszych zespołów archiwalnych dziedzictwa audiowizualnego Szwajcarii. Obecnie trwają prace nad zdigitalizowaniem całego zbioru kronik filmowych z lat 1940-1975 – łącznie 6600 wydań. Następnie publikowane one będą krok po kroku na portalach www.memobase.ch i www.swiss-archives.ch.
Szwajcarskie kroniki filmowe będące przeglądem najważniejszych tygodniowych wydarzeń wykonywane była na zlecenie Bundesratu od 1940 roku. Tworzone w trakcie II wojny światowej jak i po jej zakończeniu obrazy filmowe, obok radia i gazet dawały wyjątkową możliwość docierania z informacjami przez dziesiątki lat – podobnie jak w Polsce- dla publiczności sal kinowych. Dają one wgląd w życie polityczne, społeczne i kulturalne Szwajcarii przez ponad trzy dekady. Jako prekursor dzisiejszych wiadomościach telewizyjnych, są istotnym źródłem informacji o Szwajcarii w okresie od 1940 do 1975 roku.

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Kroniki filmowe 1940-1975 dostępne online”

SZWAJCARIA: AlpTransit – podróż w czasie i przestrzeni

Szwajcaria należy do krajów, które wykreowały najwięcej produktów markowych jednoznacznie kojarzących się z wysoką jakością. Jednym z nich jest niewątpliwie szwajcarska kolej, szybka, punktualna i przekraczająca najwyższe w Europie góry.
Neue Eisenbahn-Alpentransversale (NEAT lub inaczej Alptrasit) to wielki szwajcarski projekt komunikacyjny, który w swoim założeniu służy usprawnieniu i zwiększeniu transportu kolejowego na kierunku północ-południe. Jego celem jest przesunięcie ciężkiego ruchu towarowego z dróg na kolej. Pomysł przekopania tunelu pod Alpami (masyw Gottharda), który skróciłby drogę z północy na południe oraz eliminował zanieczyszczenie powietrza, w celu ochrony największego dobra narodowego Szwajcarii, czyli szwajcarskiej przyrody i krajobrazu, narodził na początku lat 60-tych i zrealizowany została 55 lat później. Przy jego budowie padło wiele światowych rekordów, a samo jego otwarcie w czerwcu tego roku wzbudzało dużo emocji i kontrowersji. Takie sukcesy budowlane wynikają z ogromnego dorobku kilku pokoleń szwajcarskich inżynierów i techników. Jest w tym również element tajemniczości podobny do tego, jaki towarzyszył budowniczym katedr.
W połowie tego roku Szwajcarski Rząd Federalny uruchomił portal informacyjny poświęcony jednemu ze znaków rozpoznawczych Szwajcarii, czyli perfekcyjnie działający kolejom transalpejskim. Pod adresem www.alptransit-portal.ch znajdują się oryginalne dokumenty, zdjęcia, filmy i pliki dźwiękowe dotyczące historii kolejnictwa transalpejskiego jego znaczenia społecznego oraz rozwoju turystyki, zebrane z archiwów w całej federacji szwajcarskiej. Portal został stworzony i wdrożony przez Szwajcarskich Archiwum Federalne wraz z Bundesamt für Verkehr BAV (Urząd Federalny ds. Komunikacji) na zalecenie władz federalnych.

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: AlpTransit – podróż w czasie i przestrzeni”

WŁOCHY: Pięciolecie istnienia włoskiego Systemu Archiwistyki Narodowej

Dnia 17 grudnia 2011 r. włoska Naczelna Dyrekcja Archiwów (Direzione Generale degli Archivii) przekazała Centralnemu Instytutowi Archiwów (Instituto Centrale per gli Archivii) do użytkowania, zarządzania i utrzymania Portal SAN (Portal Systemu Archiwistyki Narodowej).

Portal, w założeniach, ma organizować zasoby archiwów włoskich w spójny system informacji naukowej, stad do współpracy przy jego tworzeniu zaproszono szereg partnerów reprezentujących zarówno podmioty rządowe, jak i samorządowe.

Portal ma spełniać określone funkcje. Przede wszystkim jest internetowym miejscem zintegrowanego dostępu do włoskiego narodowego zasobu archiwalnego. Wiąże w jeden system katalog badań archiwalnych (Catalogo delle risorse archivistiche) oraz Biblioteki cyfrowej (Digital Library). Opisy archiwaliów i obiektów cyfrowych, archiwów państwowych i niepaństwowych, dotąd prezentowane oddzielnie uzyskały homogeniczne opisy.

Czytaj dalej „WŁOCHY: Pięciolecie istnienia włoskiego Systemu Archiwistyki Narodowej”

SZWAJCARIA: Źródła prawa poprzez wieki – portal tematyczny «Rechtsquellen Online»

Zaczęło się ponad 100 lat temu, kiedy w środowisku szwajcarskich prawników podjęto inicjatywę przedsięwzięcia badawczego Fundacji Źródeł Prawa Szwajcarskiego Stowarzyszenia Prawniczego. Podjęło ono publikację zbiorów źródeł prawa ze wszystkich obszarów językowych Szwajcarii tworząc wielką serię wydawniczą Sammlung Schweizerischer Rechtsquellen (SSRq).
Materiały te obejmują wszystkie poziomy władz od zarania kantonów – prawa miast, historycznych urzędów, gmin i wójtostw – wszystko od czasów średniowiecza do powstania Republiki Helweckiej w 1798 roku. Do dziś wydano ponad 100 tomów dokumentów obejmujących wszystkie kantony, dokumenty dotyczące zarówno prawa publicznego jak i prywatnego. Z ogromnej ilości zachowanych materiałów archiwalnych wybierane były tylko takie, które spełniały warunek legalności i znacząco wpływały na ówczesną rzeczywistość.
Kolejne tomy stanowią podstawę do fundamentalnych badań historii prawnej, gospodarczej, społecznej, etnolografii, historii Kościoła i w dużym stopniu także dla badań lingwistycznych. Projekt badawczy jest wspierany przez National Science Foundation oraz wiele instytucji prywatnych i publicznych.

Czytaj dalej „SZWAJCARIA: Źródła prawa poprzez wieki – portal tematyczny «Rechtsquellen Online»”

Archiwa bez granic – The European Holocaust Research Infrastructure EHRI

Projekt pod nazwą The European Holocaust Research Infrastructure EHRI (Europejska Infrastruktura Badań nad Zagładą) narodził się pod patronatem Unii Europejskiej w 2010 roku- dokładnie 65 lat po wyzwoleniu niemieckiego obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu. Inauguracja EHRI odbyła się w listopadzie 2010 roku w Brukseli. Po 54 miesiącach intensywnych prac powstał portal prezentujący online katalog materiałów archiwalnych dotyczący zagłady Żydów dostępnych w instytucjach w całej Europie i poza nią. Zasadniczym mottem działań EHRI jest: „Connecting collections”. Celem przedsięwzięcia jest zatem głównie identyfikacja zbiorów dokumentów dotyczących Zagłady i sporządzenie ich internetowego katalogu. W ramach EHRI odbywają się również letnie szkoły dla współpracowników projektu- Monachium, Amsterdam. Realizacji projektu podjęło się konsorcjum 7 instytucji, wśród których znajduję się Instytut Pamięci Narodowej oraz ponad ponad 20 instytucji partnerskich w tym np. Instytut Yad Vashem United States Holocaust Memorial Museum i również Żydowski Instytut Historyczny oraz wielu indywidualnych współpracowników. Stroną obsługi organizacyjnej i finansowej projektu podjął się amsterdamski Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD) (czyli Instytut Badania Wojny, Zagłady i Ludobójstwa, działający w ramach Królewskiej Holenderskiej Akademii Nauk).
Sam portal składa się z 3 części: KRAJE; INSTYTUCJE ARCHIWALNE; OPISY ARCHIWALNE
W pierwszej części umieszczono raporty z poszczególnych państw objętych projektem, w których znajdziemy ich zwięzłą historię wraz z dziejami zagłady Żydów, a ponadto charakterystykę struktury i sytuacji archiwalnej oraz opis przeprowadzonej kwerendy na temat źródeł. Krajowe raporty EHRI zawierają opisy dotyczące 57 krajów objętych projektem.

Czytaj dalej „Archiwa bez granic – The European Holocaust Research Infrastructure EHRI”

NIEMCY: ARCHION – Eine kleine Revolution dla naukowców i genealogów

Genealodzy w Niemczech mogą mieć powody do zadowolenia. Od września ubiegłego roku do ich dyspozycji oddany został portal genealogiczny ARCHION GmbH. Portal, został założony w Stuttgarcie w maju 2013 roku przez Stowarzyszenie Kościoła Ewangelickiego w Niemczech (Evangelische Kirche in Deutschland) i jedenaście kościołów krajowych z Anhalt, Badenii, Bawarii, Berlina-Brandenburgii-Górnych Łużyc, Hanoweru, Hesji i Nassau, Kurhessen-Waldeck, North Church, Palatynatu i Westfalii Württembergii. Początki projektu sięgają przełomu lat 2005/2006 i są ściśle związane z pracami Stowarzyszenia Archiwów Kościelnych. W okresie próbnym, od września 2014 roku testowano portal z udziałem ponad 4 000 użytkowników. Była to wersja beta portalu, co oznaczało mniej więcej, że miał on już pierwszych użytkowników testujących go, a w tym czasie wyłapywane były jeszcze błędy związane z różnymi środowiskami i warunkami pracy programu. Inauguracja portalu nastąpiła na 66 Dniach Genealogicznych w Kassel w marcu 2015 roku, kiedy odblokowano jego wersję testową do ogólnego użytku w Landeskirchenamt der Evangelischen Kirche von Kurhessen-Waldeck w Kassel.
Stare, niemieckie księgi kościelne sięgają XVI wieku i są unikalnym źródłem historycznym. Poza zapisami dotyczącymi danych o urodzeniach, zaślubinach i zgonach, pastorzy zapisywali w nich również informacje o dziejach wspólnot parafialnych. Znajdują się w nich zapiski o chorobach, epidemiach, panującej pogodzie i różnych wydarzeniach dnia codziennego. Ponadto w zapisach metrykalnych ujawnia się również to, co stanowiło dla ówczesnego społeczeństwa małe skandale czy sensacje- nieślubne dzieci, samobójstwa… Na szczęcie nie obowiązywały wówczas sztywne kanony sporządzania aktów i zamiast pól do wypełnienia, ich autorzy mogli pozwolić sobie na swobodne potraktowanie tematu i często wychodzili poza rolę urzędnika parafialnego. Tym bardziej wartość poznawcza tej dokumentacji wykracza poza sztywne ramy badań genealogicznych. W Niemczech księgi kościelne do 1876 są najważniejszymi źródłami genealogicznymi, gdyż od tego roku rozpoczęły swoją działalność świeckie urzędy stanu cywilnego.

Czytaj dalej „NIEMCY: ARCHION – Eine kleine Revolution dla naukowców i genealogów”