Mój Fryderyk – dwa nieznane listy Chopina w Archivum Helveto-Polonicum we Fryburgu

W trakcie pobytu w Fundacji Archiwum Helveto-Polonikum we Fryburgu  w 2024 roku, który miał na celu opracowanie spuścizny Henryka Opieńskiego i Lydii Opieńskiej-Barblan, odnaleziono dwa nieznane wcześniej listy Fryderyka Chopina pisane zParyża w 1837 r. do Juliana Fontany – pianisty, kompozytora, uczestnika powstania listopadowego, przyjaciela i kopisty Fryderyka Chopina. Cztery bezcenne kartki zapisane ręką Mistrza znajdowały się wśród licznej, nieskatalogowanej wcześniej korespondencji pozostawionej do identyfikacji nadawców. Listy te zwróciły moją uwagę ze względu na elementy, które wskazywały na ich autora, a mianowicie: czas -1837, miejsce – Paryż, charakterystyczny podpis „Twój Fryderyk”, charakter pisma oraz treść dotycząca Pani George Sand, przesyłania autografów koncertów i nokturnów oraz zakupu fortepianu, ulubionej marki Chopina Camille’a Pleyela. Julian Fontana, który po upadku powstania listopadowego podzielił los emigrantów polskich, spotkał się z Chopinem w Paryżu w 1832 roku i był przez pewien czas jego uczniem. Następnie osiadł w Londynie, a  1835 roku powrócił do Francji i zamieszkał wraz kompozytorem. Współpracował z nim jako kopista i osobisty sekretarz. Ten okres w życiu samego Mistrza  był szczególny – właśnie wówczas fiaskiem zakończyło się jego narzeczeństwo z Marią Wodzińską. Niedługo później, bo jeszcze w roku 1836 poznał Aurorę Dudevent,  ekscentryczną i intrygującą pisarkę, znaną jako George Sand. Po tym  jak stało się jasne, że małżeństwo z Marią Wodzińską nie dojdzie do skutku, jego sercem i umysłem zawładnęła  George Sand. Ta znajomość otworzyła nowy rozdział w życiu prywatnym i zawodowym 27-letniego wówczas kompozytora.

Czytaj dalej „Mój Fryderyk – dwa nieznane listy Chopina w Archivum Helveto-Polonicum we Fryburgu”

UKRAINA: List Marii Skłodowskiej-Curie z 1912 r.

Państwowa Służba Archiwalna Ukrainy prezentuje unikatowy dokument, przechowywany w Archiwum Państwowym Obwodu Lwowskiego: list Marii Skłodowskiej-Curie, skierowany do rektora Uniwersytetu Lwowskiego.
Maria Skłodowska-Curie była pierwszą kobietą – laureatką Nagrody Nobla i jedyną osobą, która otrzymała dwie nagrody (z fizyki i chemii). Ona i jej mąż, Pierre Curie, byli pierwszą parą, która otrzymała Nagrodę Nobla jako małżeństwo. W dokumencie zachowanym we lwowskim Archiwum Państwowym, w zespole archiwalnym nr 26 „Uniwersytet imienia Jana Kazimierza we Lwowie”, autorka „Badania ciał radioaktywnych” wyraża wdzięczność za przyznanie jej tytułu honorowego doktora filozofii Uniwersytetu Lwowskiego, które odbyło się w ramach obchodów 250-lecia uczelni. List został napisany w języku polskim, 12 maja 1912 r. w Paryżu.

Czytaj dalej „UKRAINA: List Marii Skłodowskiej-Curie z 1912 r.”

NIEMCY: Emmendingen, Niemieckie Archiwum Pamiętnikarstwa

W południowo-zachodnim zakątku Niemiec, blisko granic z Francją i Szwajcarią, od 25 lat działa placówka o charakterze obywatelskim (społecznym), das Deutsches Tagebucharchiv (DTA). Spotkanie online z jej pracownikami i wolontariuszami umożliwiło organizowane przez Instytut Pileckiego Seminarium Festung Archiv, które odbyło się 28 czerwca 2023 r. W trakcie seminarium można było poznać historię organizacji, jej zbiory oraz różne formy działania.
DTA powstało w 1998 r., wzorowane na włoskim Archivo Diaristico Nazionale. Obecnie zatrudnia ono pracowników na 2,5 etatu, wspomaganych przez ok. 90 wolontariuszy z całego kraju. Gromadzi dokumentację o charakterze autobiograficznym – głównie dzienniki, pamiętniki, wspomnienia, czasem ilustrowane, zapiski i korespondencję, a ostatnio (wyjątkowo) kilka blogów, których treść zapisano w formacie xls i przekazano na CD. Co roku sporządzane są katalogi nowych nabytków. Zbiory są ewidencjonowane, digitalizowane i opracowywane. Wolontariusze odczytują treść przejętych dokumentów i indeksują je. Katalog zbiorów, systematycznie powiększany, dostępny jest online. Poznanie gromadzonej dokumentacji umożliwiają spotkania organizowane w siedzibie DTA, mieszczącej się w dawnym ratuszu w Emmendingen, wystawy we własnym muzeum, a także edycje źródeł i inne publikacje.

Czytaj dalej „NIEMCY: Emmendingen, Niemieckie Archiwum Pamiętnikarstwa”

CZECHY: Archiwalna wystawa listów Boženy Němcovej

Powiatowe Archiwum Państwowe Svitavy z siedzibą w Litomyślu, we współpracy z Instytutem Literatury Czeskiej Akademii Nauk oraz z Muzeum Narodowym Literatury Czech w Pradze, przygotowują wystawę poświęconą Boženie Němcovej (1820 – 1862) w 160 rocznicę jej śmierć. Ta niezwykle ważna postać literatury czeskiej związała była z Litomyślem. Mieszkała tu bowiem dwukrotnie, po raz pierwszy w latach 1839–1840, a następnie u schyłku swojego krótkiego życia w 1861 roku.
Wystawa pt. „Božena Němcová: Osobowość – Praca – Mit”, zorganizowana została w ramach XVIII. Festiwalu Sztuki Litomyśl 2022, jaki stanowi jedno z cyklicznych wydarzeń towarzyszących – od blisko dwóch dziesięcioleci – Narodowemu Festiwalowi Bedžicha Smetany, drugiemu najstarszemu takiemu wydarzeniu muzycznemu w Republice Czeskiej, realizowanemu od 1946 roku. Jednak sam Festiwal Sztuki przeznaczony jest dla wszystkich miłośników kultury i sztuk pięknych, nie tylko muzyki. Koncepcja festiwalu, która obejmuje różnych organizatorów wypełniających poszczególne „sale” galerii Litomyšl, jest wyjątkowa. Zarówno ze względu na liczbę biorącym w nich udział podmiotów i prezentowanych przez nich wystaw. Pierwotnie impreza jedynie towarzyszyła festiwalowi muzycznemu, stopniowo zyskała własną renomę, stając się samodzielnym wydarzeniem kulturalnym, wzbogacającym czeski sezon artystyczny. Ośrodkiem festiwalu są przepiękne tereny Zamku Państwowego Litomyśl, jaki w 1999 roku został wpisany na Światowego Listę Dziedzictwa UNESCO.

Czytaj dalej „CZECHY: Archiwalna wystawa listów Boženy Němcovej”