POLSKA: Warszawa, Konferencja „Od opracowania do retrokonwersji – współczesne wyzwania dla opisu archiwalnego”

W dniu 6 grudnia 2018 r. w siedzibie Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych odbyła się konferencja metodyczna na temat „Od opracowania do retrokonwersji – współczesne wyzwania dla opisu archiwalnego”. Otworzył ją dr Henryk Niestrój, zastępca Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych, wprowadzając w tematykę obrad.

Jako pierwszy zabrał głos Maciej Zdunek (NDAP), przedstawiając Strategię opracowania zasobu archiwalnego, a raczej omówienie kontekstu, w jakim ona powstaje. Przypomniał, że ustawa archiwalna wymienia opracowanie jako jedno z zadań archiwów, nie podaje jednak jego definicji. Głównym źródłem wiedzy na ten temat są podręczniki do archiwistyki. Porównując dane ze sprawozdań rocznych archiwów państwowych, zauważył stałą tendencję spadkową odsetka opracowanego zasobu archiwalnego. Pokazał przykłady długotrwałego opracowania niektórych zespołów, uzasadnianego ich dużymi rozmiarami, zmianami kadrowymi, trudnościami w odczytywaniu obcojęzycznych rękopisów oraz koniecznością wykonywania przez pracowników także zadań innych niż opracowanie. Wspomniał obecne priorytety – retrokonwersji oraz ewidencji, które uznał za podstawowe. Po ich zakończeniu konieczne będzie wdrożenie strategii opracowania, w której określone być powinny etapy wykonywania tego zadania oraz mierniki. Jej opracowanie zapowiedział na 2019 rok, zapraszając do kontaktu osoby chętne do udziału w tych pracach.

Czytaj dalej „POLSKA: Warszawa, Konferencja „Od opracowania do retrokonwersji – współczesne wyzwania dla opisu archiwalnego””

MRA: Zamknięcie dorocznej konferencji MRA w Jaunde

W dniu 28 listopada 2018 r. została zamknięta doroczna konferencja Międzynarodowej Rady Archiwów. Przyjęte rezolucje nie są na razie upublicznione. Najciekawszym dokumentem będzie strategiczny program działania rady na lata 2019 – 2022 przyjęty przez Komitet Wykonawczy MRA 25 listopada 2018 r. Niestety nie wiele o nim wiemy. Wiadomo, że znajdą się w nim priorytety dotyczące Afryki. Zadecydowano, że rok 2019 będzie w archiwach „Rokiem Afryki”. W jego ramach będą realizowane dwa podstawowe zadania. Pierwszym jest uczulenie rządów na problemy archiwistyki, drugim zaś kształcenie i doskonalenie archiwistów w terenie. Z komunikatu Komitetu Wykonawczego wiadomo także, że omawiano zagadnienia współpracy z UNESCO i realizację, będącego pod opieką tejże organizacji, projektu Persist, a także wsparcie inicjatyw szwajcarskiej organizacji Swiss Peace dotyczących ochronie spuścizny historycznej na wypadek katastrof i konfliktów. Następna konferencja doroczna Konferencja MRA odbędzie się w 2019 r. w Adelaidzie w Australii.

Wiecej: Réunion du Comité exécutif de l’ICA à Yaoundé i Clôture de la Conférence ICA Yaounde 2018

oprac. Adam Baniecki
AP Wrocław O/Bolesławiec

SŁOWACJA: Konferencja z okazji 80. urodzin archiwisty Józefa Klački

Słowackie Stowarzyszenie Archiwalne zorganizowało w dniach 14-15 listopada 2018 r. w auli Słowackiej Akademii Nauk w Bratysławie, konferencję naukową poświęconą swojemu członkowi – archiwiście PhDr. Jozefovi Klačkovi, z okazji jego 80. urodzin, pod hasłem „Królestwo jednego języka i moralności jest biedne i słabe – Wkład członków nie-słowackich grup etnicznych i narodowościowych w rozwój Słowacji”.
Konferencja poświęcona była archiwiście i historykowi PhDr. Josefowi Klački, byłemu dyrektorowi i długoletniemu pracownikowi Centralnego Archiwum Słowackiej Akademii Nauk (Ústredni archív SAV), który był przedstawicielem chorwackiej mniejszości na Słowacji i znacząco przyczynił się do poznania i badań nad zagadnieniami historycznymi dotyczącymi Chorwatów i ich osiedlenia się w zachodniej Słowacji. Tuż przed końcem studiów historycznych ze specjalnością archiwalną na Uniwersytecie Komeńskiego w Bratysławie w 1960 roku, rozpoczął on – od 1 czerwca 1959 roku – pracę w Archiwum Państwowym w Bratysławie jako zastępca dyrektora, pozostając na tym stanowisku do 1 kwietnia 1969 roku, kiedy to jego życie zawodowe połączyło się z Centralnym Archiwum Słowackiej Akademii Nauk. Pełnił w nim funkcję dyrektora w latach 1978-1999.

Czytaj dalej „SŁOWACJA: Konferencja z okazji 80. urodzin archiwisty Józefa Klački”

CZECHY: Międzynarodowa konferencja o wojnie trzydziestoletniej na ziemiach czeskich

Katedra Historii Instytutu Pedagogiki i Katedra Nauk Historycznych Instytutu Filozofii Zachodnioczeskiego Uniwersytetu w Pilźnie z okazji 400 rocznicy wybuchu wojny trzydziestoletniej i 370 rocznicy pokoju westfalskiego oraz 400-lecia zdobycie Pilzna przez oddziały Mansfelda, organizuje w dniach 14-16 listopada 2018 r. międzynarodową konferencję naukową pod nazwą: Wojna trzydziestoletnia na Ziemiach Czeskich: czas, wydarzenia, ludzie, kultura.
W 2018 roku jest okresem rocznic kilka ważnych ważnych wydarzeń związanych z wojną trzydziestoletnią, zarówno jeśli chodzi o jej rozpoczęcie, tradycyjnie związane z trzecią defenestracją praską, jak i o zakończenie po długotrwałych rozmowach dyplomatycznych podpisaniem pokoju w westfalskich miastach Münster oraz Osnabrück. O tym największym nowożytnym konflikcie zbrojnym, który objął Święte Cesarstwo Rzymskie, i do którego stopniowo lub przynajmniej tymczasowo przystąpiło większości krajów europejskich, napisano już wiele książek i artykułów. Wciąż jednak istnieje wiele białych plam i pytań badawczych dotyczących tychże wydarzeń. Większość historyków do tej pory koncentrowała się przede wszystkim na wydarzeniach politycznych i wielkich bitwach, głównych postaciach, jak cesarski generał Albrecht von Wallenstein, król szwedzki Gustaw II Adolf lub francuski kardynał Richelieu, którzy wciąż fascynują pokolenia naukowców i pasjonatów dziejów. Jednak w ostatnich latach coraz większym zainteresowaniem cieszą się zagadnienia życia codziennego w tych „burzliwych latach”. Uwaga badaczy koncentruje się na doświadczeniach wojennych ludności miejskiej i wiejskiej, na źródłach narracyjnych obejmujących lata 1618-1648, na zapomnianych postaciach oraz na ówczesnych działaniach kulturalnych.

Czytaj dalej „CZECHY: Międzynarodowa konferencja o wojnie trzydziestoletniej na ziemiach czeskich”

ROSJA: Konferencja we Władywostoku

Dnia 16 października 2018 r. przedstawiciele Rosyjskiego Państwowego Archiwum Historycznego Dalekiego Wschodu (Российского государственного исторического архива Дальнего Востока; RGIA) we Władywostoku wzięli udział w międzynarodowej konferencji naukowo-praktycznej pt. „Dziedzictwo kulturowe i historyczne Rosji oraz krajów Regionu Azji i Pacyfiku: badania i ochrona”, poświęconej 100. rocznicy wyższego szkolnictwa historycznego na Dalekim Wschodzie Rosji.
Archiwum od dawna współpracuje z organizatorami konferencji: Szkołą Sztuki i Nauk Humanistycznych Dalekowschodniego Uniwersytetu Federalnego, Instytutem Dalekowschodnim Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Rosji oraz Towarzystwem Studiów nad Krajem Amurskim.

Czytaj dalej „ROSJA: Konferencja we Władywostoku”

Polska: Warszawa, „Archiwa Niepodległej. Źródła do badań odzyskiwania przez Polskę niepodległości w archiwach państwowych”

W dniach 20-21 września 2018 r. odbyła się w Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych konferencja, w trakcie której pracownicy archiwów państwowych przedstawiali różnorodne wydarzenia związane z odzyskiwaniem przez Polskę niepodległości – w kontekście przedmiotowej dokumentacji, przechowywanej w archiwach państwowych. Część referatów dotyczyła sposobów popularyzacji tych dokumentów. Każde wystąpienie miało oryginalną myśl przewodnią, przybliżało frapujące fakty lub opinie, unikalne dokumenty, co składało się na różnorodną panoramę, znacznie wykraczającą poza pamiętną datę 11 listopada 1918 r. Większości wystąpień towarzyszyły prezentacje multimedialne, które pozwalały zgromadzonym w pełniejszy sposób zapoznać się z omawianymi źródłami historycznymi. Mariusz Olczak (Archiwum Akt Nowych) przedstawił „Archiwum Akt Nowych – Archiwum Niepodległej”. Przypomniał powstanie archiwum, które 3 października tego roku świętowało 100-lecie istnienia, jego dzieje i inicjatywy realizowane w 2018 roku, mające na celu przybliżenie Polakom i samej instytucji, i jej zasobu, i historii niepodległej Polski. Piotr Niedziela (Narodowe Archiwum Cyfrowe) zaprezentował jeden z obiektów wpisany w tym roku na Listę Krajową programu UNESCO Pamięć Świata – „Film „Polonia Restituta” z 1928 r. jako źródło do okresu odbudowy państwa polskiego”. Zgromadzeni mieli możliwość obejrzeć także fragmenty tego dzieła, w dużej mierze złożonego z kronik filmowych z częściowymi wstawkami fabularnymi. Fragmenty filmu przechowują w Polsce NAC i FINA, jednak autor wystąpienia wyraził nadzieję na odnalezienie kompletnego filmu – np. w Stanach Zjednoczonych, gdzie był przed wojną dystrybuowany.

Czytaj dalej „Polska: Warszawa, „Archiwa Niepodległej. Źródła do badań odzyskiwania przez Polskę niepodległości w archiwach państwowych””

ROSJA: Szóste Syberyjskie Forum Historyczne

Władze Kraju Krasnojarskiego, wraz ze współorganizatorami przedsięwzięcia: Syberyjskim Uniwersytetem Federalnym w Krasnojarsku, Krasnojarskim Państwowym Uniwersytetem Pedagogicznym im. W.P. Astafiewa, Archiwum Państwowym Kraju Krasnojarskiego oraz Regionalnym Muzeum Historii Lokalnej Krasnojarska, zapraszają do wzięcia udziału w kolejnym, szóstym już Syberyjskim Forum Historycznym, w dniach 24-25 października 2018 r. (sala kongresowa Syberyjskiego Uniwersytetu Federalnego w Krasnojarsku). Tematem tegorocznego spotkania ma być problematyka opanowania i zasiedlenia Syberii oraz jej uformowanie się i rozwoju jako regionu wieloetnicznego i wielowyznaniowego. Do udziału zapraszani są historycy, religioznawcy, etnolodzy i antropolodzy, nauczyciele i naukowcy z uczelni pedagogicznych, archiwiści, muzealnicy i bibliotekarze, przedstawicieli władz państwowych i samorządowych, stowarzyszeń, duchowieństwa i organizacji publicznych; w kolejnych edycjach Forum od 2013 r. uczestniczyli w nim naukowcy i inne osobistości nie tylko z Rosji, ale także z Niemiec, Chin, Norwegii, Polski i Estonii.
Należąca do Rosji Syberia pod względem administracyjnym dzieli się na położony w jej zachodniej części Syberyjski Okręg Federalny (w skład którego wchodzi m.in. Kraj Krasnojarski), z centrum administracyjnym w Nowosybirsku, oraz na Dalekowschodni Okręg Federalny, którego największym miastem jest Chabarowsk. Obydwa syberyjskie okręgi zajmują łącznie ponad 11 milionów kilometrów kwadratowych i liczą ok. 27 milionów mieszkańców.

Czytaj dalej „ROSJA: Szóste Syberyjskie Forum Historyczne”

ROSJA: Wystawa „Monachium-38. Na progu katastrofy”

Dnia 19 września 2018 r. w Państwowym Archiwum Federacji Rosyjskiej w Moskwie (sala wystawowa przy ul. Bolszaja Pirogowskaja 17) – otwarcie wystawy historyczno-dokumentalnej pt. „Monachium 38. Na progu katastrofy”, poświęconej 80. rocznicy podpisania układu w Monachium we wrześniu 1938 r. Na wystawie mają być wystawione po raz pierwszy unikatowe dokumenty archiwalne naświetlające ciąg wydarzeń, których bezpośrednim skutkiem było rozpętanie przez Niemcy II wojny światowej. Udział w ceremonii otwarcia wystawy zapowiedział m.in. minister spraw zagranicznych Federacji Rosyjskiej Siergiej Ławrow.

Tematem wystawy jest konferencja w Monachium w dniach 29-30 września 1938 roku, w wyniku której przywódcy nazistowskich Niemiec, Wielkiej Brytanii, Francji i Włoch podpisali umowę o oderwaniu od Czechosłowacji części jej terytorium (Kraju Sudetów) i przyłączeniu go do Rzeszy Niemieckiej. W konferencji Czechosłowacja nie uczestniczyła.

Czytaj dalej „ROSJA: Wystawa „Monachium-38. Na progu katastrofy””

CZECHY: Konferencja dotycząca partii komunistycznej

Czeski Instytut Studiów nad Totalitaryzmem (Ústav pro studium totalitních režimů), odpowiednik naszego Instytutu Pamięci Narodowej, będzie organizatorem naukowej konferencji historycznej na temat „Komunistyczna Partia Czechosłowacji w perspektywie regionalnej: struktura – elity – sprawowanie władzy” (KSČ v regionální perspektivě).
Komunistyczna Partia Czechosłowacji (Komunistická strana Československa, w skrócie KSČ) istniała w latach 1921-1992. Do 1938 r. brała udział w normalnej rywalizacji politycznej, wprowadzając swoich posłów do Parlamentu, ale nigdy nie uczestnicząc w rządach. W wyborach 1925 r. zdobyła aż 41 mandatów, będąc drugą siłą parlamentarną. Od tego momentu zaczął się w partii proces bolszewizacji i uzależnienia od Moskwy. W latach 1938-1939 (tzw. II Republika) została zdelegalizowana. W latach 1939-1941, w czasie obowiązywania pakty Hitlera ze Stalinem, nie występowała przeciw okupacji kraju przez Niemców. Dopiero po napaści wojsk hitlerowskich na ZSRR komuniści przystąpili do walki, przygotowując się jednocześnie do przejęcia władzy po wojnie oraz likwidacji demokracji w państwie. W 1945 r. stała się częścią Frontu Narodowego, mając w nim ponad 2/3 głosów, jednocześnie współrządząc państwem. Całkowitą władzę udało się przejąć komunistom dopiero w lutym 1948 r., po dokonaniu przewrotu. W latach 1948-1954 KSČ wprowadziła rządy terroru i represji wobec opozycji, umacniając swoją władzę, opartą w dużej mierze na służbach bezpieczeństwa. W latach 60. narastały w partii procesy częściowej demokratyzacji i liberalizacji, aż do „praskiej wiosny” 1968 r., która stała się przyczyną interwencji wojsk Układu Warszawskiego i przejęcia kierownictwa partii i państwa przez popieranego przez Moskwę Gustawa Husaka. Nastąpił okres tzw. „normalizacji” oraz dalszego wprowadzania standardów radzieckich. Jednak gospodarka stopniowo zwalniała, aż w 1989 r. doszło do „aksamitnej rewolucji”, w wyniku której zniesiono ustrój socjalistyczny. W 1992 r. doszło do samorozwiązania KSČ.

Czytaj dalej „CZECHY: Konferencja dotycząca partii komunistycznej”

CZECHY: Konferencja o Czechosłowacji lat 1978-1985

Czeski odpowiednik polskiego Instytutu Pamięci Narodowej – Ústav pro studium totalitarnych režimů, we współpracy z Południowo-Czeskim Muzeum w Czeskich Budziejowicach (Jihčé muzeum w Českých Budéjovivich), Powiatowym Archiwum Państwowym w Czeskich Budziejowicach (Státní okresní archiv České Budějovice) oraz Województwem Południowoczeskim (Jihočeský kraj) organizują międzynarodową konferencję historyczną, noszącą tytuł „Czechosłowacja w latach 1978-1985” (Československo v letech 1978-1985), która odbędzie się w dniach 30-31 maja 2018 r. w siedzibie Powiatowego Archiwum Państwowego w Czeskich Budziejowicach, ul. Rudolfovská 40.
Ramy chronologiczne, w jakich „obracać się” będą prelegenci nie są przypadkowe. Rok 1978 jest pierwszym po powstaniu Katy’77 oraz rok wyboru papieża Polaka. Rok 1985, bogaty w różne wydarzenia społeczne, sportowe i polityczne (zdobycie w Pradze mistrzostwa świata przez Czechosłowacką drużynę hokejową, ostatnia ogólnokrajowa spartakiada, uruchomienie pierwszego bloku elektrowni jądrowej, wybór Husaka na prezydenta Czechosłowacji, zgromadzenie przeszło 100 tys. osób na religijnych obchodach 1100-lecia śmierci św. Metodego), a przede wszystkim pierwsze oznaki załamania gospodarczego. Dlatego też tematyka konferencji jest bardzo szeroka. Udział w niej wezmą przede wszystkim badacze z Czech i Słowacji, ale także z Polski. Z uwagi na duże zainteresowanie oraz znaczną liczbę zgłoszonych referatów, Konferencja obradować będzie w pięciu blokach tematycznych, których obrady będą często toczyć się równolegle, z następującymi tematami wystąpień:

Czytaj dalej „CZECHY: Konferencja o Czechosłowacji lat 1978-1985”