FRANCJA: Seminarium o środkach ewidencyjnych on-line

W dniach 2- 4 czerwca 2010 Archiwum Państwowe Terytoriów Zamorskich (Archives nationales d’outre-mer) w Aix-en-Provence organizuje seminarium pt: „Tworzenie i publikacja elektronicznych środków ewidencyjnych”. Seminarium związane jest z uruchomieniem nowej wersji aplikacji IREL (Instruments de recherche en ligne). Pierwsza wersja programu była uruchomiona w czerwcu 2004r. przez Archives nationales d’outre-mer. Umożliwiała ona dostęp on- line do zespołów i kolekcji przechowywanych w archiwum pogrupowanych w serie archiwów notariatu, stanu cywilnego i archiwum Ministerstwa Spraw Algierskich. Aplikacja zbudowana jest w oparciu o strukturalny opis archiwalny XML/EAD.

Nowa wersja dostarcza doskonalszych narzędzi opartych o XML. Obecnie baza IREL składa się z 5 modułów: biblioteki archiwum (obejmujacej zbiór biblioteki archiwum), bazy Ulysses (baza zawiera zbiory fotograficzne dostępne on-line), rejestry stanu cywilnego terytoriów zamorskich (z pełnym dostępem do skanów jednostek archiwalnych), baza notariatu (obejmująca materiały notarialne wytworzone na obszarze terytoriów zamorskich z bardzo ciekawymi możliwościami wyszukiwania albo poprzez wyszukiwarkę albo poprzez wielopoziomowy opis), oraz bazę Ministerstwa Spraw Algierskich (część tego zasobu jest niedostępna ze względów prawnych). Proponowane środki ewidencyjne robią duże wrażenie swoja ergonomią i łatwością poruszania się po zawartości archiwum dzięki zastosowaniu wielopoziomowego opisu archiwaliów w EAD (metodycznie ISAD(G) oraz pełne zastosowanie standardu EAC-CPF czyli adoptowanego na potrzeby opisu informatycznego standardu ISAAR(CPF) opracowanego przez Stowarzyszenie Archiwistów Amerykańskich, zgodnego ze standardem UNIMARC.

Proponowana oś dyskusji koncentruje się wokół trzech zagadnień:
– normalizacja opisu archiwalnego jako niezbędny warunek strukturyzacji opisu w XML
– strategia tworzenia i publikowania wiedzy o zasobie
– EAC-CPF jako format opisu kontekstowego

„EAD jest dzisiaj najlepszym narzędziem stosowania norm opisu archiwalnego informatycznie. Jest osią wielu wspólnych projektów archiwistyki europejskiej dzięki któremu liczne instytucje udostępniają swój zasób poprzez internet stosując strukturalny opis EAD.
EAC-CPF, format paralelny, opublikowany przez Stowarzyszenie Amerykańskich Archiwistów. jest całkowicie kompatybilny z międzynarodową normą ISAAR(CPF). Jest komplementarny z formatem UNIMARC/Autorites będący kombinacja not o twórcach archiwalnych i bibliotecznych, co daje informacje o nich i kontekście wytworzonych dokumentów.”

IREL

Informacje o seminarium w języku francuskim.

oprac. Adam Baniecki
AP Lubań

Polska edycja standardu ISAD(G)

ISAD (G):

Ukazało się, długo oczekiwane przez polskie środowisko archiwalne, książkowe wydanie podstawowego dla światowej archiwistyki standardu ISAD(G). Poniżej prezentujemy notę bibliograficzną wraz z krótką recenzją Pana Ivo Łaborewicza zaczerpniętą z jego autorskiego działu ArchNetu „Nowości wydawnicze”

Wersja książkowa zawiera drobne poprawki w stosunku do zamieszczonaj przez nas wersji elektronicznej.


ISAD(G) Międzynarodowy Standard Opisu Archiwalnego. Część ogólna. Wersja 2. Norma przyjęta przez Komitet ds. standaryzacji opisu Sztokholm, Szwecja, 19-22 września 1999 r., Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Warszawa 2005, ss. 133 (ISBN 83-89115-46-8)

 

W tłumaczeniu i opracowaniu Huberta Wajsa ukazała się druga wersja Międzynarodowego Standardu Opisu Archiwalnego. Pierwsza ujrzała światło dzienne w 1994 r. Obecna w toku dyskusji i uwag wynikłych z praktycznego jej zastosowania, uległa wielu modyfikacjom. Przyjęto ją w 1999 r., a opublikowano po raz pierwszy na Międzynarodowym Kongresie Archiwów w Sewilli w 2000 r. Prezentowane opracowanie jest tym cenniejsze, że dotychczasowa praktyka wykazała (co zaznaczył we wstępie Andrzej Biernat), iż „tylko niewielka grupa archiwistów rzeczywiście zapoznała się” z tą normą, „a jeszcze mniejsza grupa faktycznie zrozumiała potencjał tego standardu i podjęła inicjatywę jego wdrożenia lub przyjęcia”. Należy mieć nadzieję, iż oddanie do rąk archiwistów tłumaczenia najnowszej wersji ISAD-u, przyczyni się do pozytywnych zmian w tych proporcjach.

Ivo Łaborewicz


General International Standard Archival Description, Second Edition
Międzynarodowy Standard Opisu Archiwalnego, część ogólna
Wersja 2
Przyjęty przez Komitet do spraw standaryzacji opisu
Sztokholm, Szwecja, 19- 22 września 1999
Tłumaczenie i przygotowanie polskiej edycji dr Hubert Wajs (AGAD)
UWAGA, dokument liczy 149 stron

ISAD(G) w formacie pdf: 2,64M
ISAD(G) w formacie zip: 1,01MB

Bibliografia o ISAD(G)

POLSKA

1. Adam Baniecki, iSAD(G)- Światowy system wielopoziomowego opisu materiałów archiwalnych. Wprowadzenie do zagadnienia. w: ARCHEION 2005 CVIIII, Konserwacja, s.241- 261

ŚWIAT

1. Catherine Dhérent, Un nouvel outil électronique pour la description des fonds d’archives et collections spécialisées, l’EAD, w Culture et recherche, mai- juin 2000, nr 78.

Bardzo ważny tekst, wart przetłumaczenia na jezyk polski, ukazujący zależności pomiędzy ISAD(G)jako normą opisu zawartości materiału archiwalnego a narzędziami elektronicznymi DTD EAD, pozwalającymi przełożyć ISAD(G) na język zrozumiały przez przeglądarki internetowe tj na język html.

2. Guidelines for the translation of standards of the Committee on Descriptive Standards , ICA

3. Nederlandse vertaling van ISAD(G)

4. INTERNATIONAL FEDERATION OF LIBRARY ASSOCIATIONS AND INSTITUTIONS- Materiały z 66 dorocznej konferencji generalnej, Jerozolima 13- 18 sierpnia 2000. – Eeva Murtomaa, Podría tratarse del inicio de una buena amistad”: comparación de la descripción y acceso a objetos de interés entre bibliotecas y archivos Niezwykle ciekawy materiał w języku hiszpańskim porównujący ISAD(G) z ISBD(G) (General International Standard Bibliographic Description, ISBD(G)- Ogólny Międzynarodowy Standard Opisu Bibliograficznego). Tekst zawiera tabelę z porównującą pola opisu obu standardów.

5. Bill Landis, ISAD(G): Thinking About How It Works for Us, Descriptive Notes, Winer 2001

6. Dyrektor Archiwów Francji, CIRCULAIRE DITN/RES/2005/005 z 13 czerwca 2005r w sprawie normalizacji opisu archiwistycznego. Okólnik wprowadzający ISAD(G) do francuskiej archiwistyki. Bardzo ważny załącznik: Séminaire INP Normalisation de la description archivistique du 6 au 8 avril 2005 Synthèse et restitution des travaux pratiques par Françoise Banat-Berger et Claire Sibille

Włoskie uwagi do ISAD(G). teksty w języku włoskim

1. Stefano Vitali, Le proposte italiane per la revisione dell’International Standard of Archival Description (General), (tezy opublikowane w „Rassegna degli Archivi di Stato”, LVIII (1998), 1, pp. 89-95)

2. Proposte di integrazione e modifica dello standard internazionale di descrizione ISAD (G) Sformułowane przez włoską administrację archiwalną i Stowarzyszenie Archiwistów Włoskich z okazji pięciolecia standardu, tezy opublikowane w: Rassegna degli Archivi di Stato, LVIII (1998), 1, pp. 114-121

3. Daniela Bondielli e Stefano Vitali, Descrizioni archivistiche sul web: la guida on-line dell’Archivio di Stato di Firenze,
2001 (revisione: Dicembre 2002)- plik pdf, 15s.

ISAD(G) wersje językowe

Międzynarodowy Standard Opisu Materiałów Archiwalnych (Norme générale et internationale de description archivistique / General International Standard Archival Description) będący wynikiem pracy Komitetu Norm i Opisów Międzynarodowej Rady Archiwalnej można w wersji: – angielskojęzycznej, w formacie pdf pobrać ze strony http://www.ica.org/biblio/isad_g_2e.pdf francuskojęzycznej pobrać ze strony http://www.ica.org/biblio/isad_g_2f.pdf

Pamiętajmy, oficjalnymi tekstami normy ISAD (G) są wersje angielska i francuska. Pomiędzy nimi istnieją drobne różnice w znaczeniu niektórych terminów. Faktycznie pierwotny tekst normy powstał w języku angielskim i później przełożono go na francuski. Tekst francuski opublikowano w La Gazette des Archives po raz pierwszy w 1995r.

ISAD(G) we Włoszech

Adaptacja ISAD(G) we Włoszech Stowarzyszenie Archiwistów Włoskich (ANAI) od 1996r prowadzi prace nad adaptacja ISAD(G) do metodologii włoskiej archiwistyki. Przekład normy na język włoski został opublikowany już w 1995r. w Rassegna degli Archivisti di Stato (LV (1995, 2-3, ss. 392- 413). ANAI od razu dostrzegła przydatność standardu do międzynarodowej wymiany informacji o zasobie archiwalnym. Innym problemem pozostawało dostosowanie normy do metodologii archiwistyki włoskiej. Okazało się jednak, że zapoczątkowane jeszcze w latach siedemdziesiątych zmiany we włoskiej metodologii archiwalnej szły w kierunku zgodności z duchem ISAD’u. Przyczyną była duża otwartość i ścisły udział włoskiego środowiska archiwalnego w życiu międzynarodowej społeczności archiwalnej i stały udział w międzynarodowych wydarzeniach archiwalnych, co owocowało konfrontacją metodologii narodowej z trendami światowymi, zwłaszcza anglosaskimi. Po opublikowanie włoskiego tłumaczenia ISAD’u wokół jego tłumacza Stefano Vitali zgromadziła się grupa robocza zwana „bolońską” (Gruppo di Bologna). W jej skład weszli archiwiści aktywni w służbie publicznej i prywatnej. Celem było wszczęcie dyskusji poza ANAI na temat możliwości adaptacji normy na różnych poziomach archiwalnych: w archiwach państwowych, komunalnych, innych instytucji publicznych, przedsiębiorstw prywatnych i państwowych. Archiwiści włoscy mocno zaangażowali się w prace nad normą, a wspomniany Stefano Vitali przewodzi od 1998r pracom Komitetu d/s standaryzacji opisu archiwalnego. W lutym tegoż roku na seminarium w Bolonii zamknięto zbieranie uwag na temat ISADU. Rozpoczęły się prace nad poprawiona wersją, która została ostatecznie opublikowana w 2000r. w Ottawie.

Obecnie we Włoszech działają dwie grupy robocze zajmujące się ISAD’em: grupa bolońska i grupa rzymska. Rezultatem ich pracy są dwa dokumenty dostępne w internecie na stronach ANAI: 1. ISAD(G) Risultati di lavoro dell’ANAI- materiał Grupy Bolońskiej 2. Le proposte italiane per la revisione dell’International Standard of Archival Description (General)- materiał Grupy Rzymskiej. Oba dokumenty poddają analizie poszczególne elementy normy, Dużą wagę przypisano problemom leksykalnym oraz interpretacyjnym poszczególnych pól (zagadnień) opisu.

opracował Adam Baniecki