CZECHY: Wystawa o „Kryształowej nocy” w archiwum w Litomierzycach

80 lat temu, w nocy z 9 na 10 listopada 1938 r. w hitlerowskich Niemczech, jak również na ziemiach zaanektowanych przez Hitlera, czyli Austrii oraz czeskich Sudetów, doszło do pogromu Żydów. Z powodu licznych odłamków szkła z rozbitych szyb, pochodzących z witryn sklepowych oraz okien mieszkań ludności żydowskiej oraz z synagog, jakie zasłały ulice niemieckich miast, noc tę nazwano „kryształową”. Był to pogrom, zainicjowany przez kierownictwo i służby państwowe z Berlina, który przypieczętował kilkuletnie prześladowania, jakie w Niemczech dotykały tzw. „ludność niearyjską”. To co wówczas się wydarzyło, jakie były tego przyczyny, jak wyglądał przebieg oraz jakie były skutki tamtych wydarzeń, to przedmiot wystawy przygotowanej przez Okręgowe Archiwum Państwowe w Litomierzycach (Státní oblastní archiv v Litoměřicích), której tytuł brzmi: „Synagogi w płomieniach”.

Czytaj dalej „CZECHY: Wystawa o „Kryształowej nocy” w archiwum w Litomierzycach”

CZECHY: Międzynarodowa konferencja o wojnie trzydziestoletniej na ziemiach czeskich

Katedra Historii Instytutu Pedagogiki i Katedra Nauk Historycznych Instytutu Filozofii Zachodnioczeskiego Uniwersytetu w Pilźnie z okazji 400 rocznicy wybuchu wojny trzydziestoletniej i 370 rocznicy pokoju westfalskiego oraz 400-lecia zdobycie Pilzna przez oddziały Mansfelda, organizuje w dniach 14-16 listopada 2018 r. międzynarodową konferencję naukową pod nazwą: Wojna trzydziestoletnia na Ziemiach Czeskich: czas, wydarzenia, ludzie, kultura.
W 2018 roku jest okresem rocznic kilka ważnych ważnych wydarzeń związanych z wojną trzydziestoletnią, zarówno jeśli chodzi o jej rozpoczęcie, tradycyjnie związane z trzecią defenestracją praską, jak i o zakończenie po długotrwałych rozmowach dyplomatycznych podpisaniem pokoju w westfalskich miastach Münster oraz Osnabrück. O tym największym nowożytnym konflikcie zbrojnym, który objął Święte Cesarstwo Rzymskie, i do którego stopniowo lub przynajmniej tymczasowo przystąpiło większości krajów europejskich, napisano już wiele książek i artykułów. Wciąż jednak istnieje wiele białych plam i pytań badawczych dotyczących tychże wydarzeń. Większość historyków do tej pory koncentrowała się przede wszystkim na wydarzeniach politycznych i wielkich bitwach, głównych postaciach, jak cesarski generał Albrecht von Wallenstein, król szwedzki Gustaw II Adolf lub francuski kardynał Richelieu, którzy wciąż fascynują pokolenia naukowców i pasjonatów dziejów. Jednak w ostatnich latach coraz większym zainteresowaniem cieszą się zagadnienia życia codziennego w tych „burzliwych latach”. Uwaga badaczy koncentruje się na doświadczeniach wojennych ludności miejskiej i wiejskiej, na źródłach narracyjnych obejmujących lata 1618-1648, na zapomnianych postaciach oraz na ówczesnych działaniach kulturalnych.

Czytaj dalej „CZECHY: Międzynarodowa konferencja o wojnie trzydziestoletniej na ziemiach czeskich”

Buoni e cattivi nella Prima Guerra Mondiale

„Buoni e cattivi” nella Prima Guerra Mondiale

di Lamberto Ferranti

La storia è scritta dai vincitori.

Ciò è riscontrabile anche nella numerosa pubblicistica relativa all’analisi della Grande Guerra: secondo la gran parte di essa, lo scontro tra Francia, Inghilterra e Stati Uniti da una parte e Germania e Austria-Ungheria dall’altra (tralasciando per semplicità le altre Nazioni al conflitto interessate), incarnò la lotta tra il “bene”, identificato nelle loro democrazie comunque mal rappresentata dal suffragio non ancora universale, ed il “male”, rappresentato dal militarismo che la numerosa casta degli Juncker esercitava in Prussia e col quale gli austro-ungheresi esercitavano la propria preminenza sulle nazionalità diverse dalla propria.

Tale affermazione, però, può eventualmente corrispondere solo ad una delle numerose sfaccettature che contrassegnarono il conflitto, ma non a tutti i suoi vari aspetti. A riprova di ciò basta considerare che dalla parte dei “buoni” si schierò sin dal primo momento (e fino alla pace di Brest –Litovsk) la Russia, entità statale arretrata che tanto democratica non era, visto che nonostante l’atto di abolizione della servitù della gleba da parte dello zar Alessandro II del 19 febbraio 1861, mirante ad emancipare i contadini dai proprietari terrieri grazie ai gravosi otrabotki [1] ed all’ obrok [2], questi ultimi riuscirono a mantenerli  vincolati ai villaggi d’origine.

Czytaj dalej „Buoni e cattivi nella Prima Guerra Mondiale”

CZECHY: Metodyka opracowania i opisu – części szczegółowe standardu ogólnego

W 2013 roku wydano w Pradze „Základní pravidla pro zpracování archiválií” – podręcznik zawierający ogólne standardy opracowania oraz opisu archiwaliów, a także obszerne kompletne przykłady opisu zespołów archiwalnych, inwentarze, hasła indeksowe i hasła wzorcowe opisu twórców. Przepisy były przygotowywane od końca XX wieku, a intensyfikacja i finalizacja prac nastąpiły od 2010 roku. Wtedy bowiem, na mocy porozumienia czeskich instytucji przechowujących dziedzictwo kulturalne – Archiwum Narodowego i Biblioteki Narodowej – oraz w ramach projektu INTERPI tworzony był system informatyczny, przeznaczony do stosowania w instytucjach pamięci. Dane sporządzone zgodnie z tym standardem i zgromadzone w systemie informatycznym można obecnie wyszukiwać na portalu badatelna.eu. W 2015 roku ukazało się drugie wydanie podręcznika „Základní pravidla…”, poprawione i uzupełnione.

Czytaj dalej „CZECHY: Metodyka opracowania i opisu – części szczegółowe standardu ogólnego”

Czechy: Wystawa fotograficzna na 100-lecie powstania Czechosłowacji

W salach wystawowych Archiwum Narodowego w Pradze (Narodni archiv Praha) od 8 sierpnia 2018 roku czynna jest bardzo interesująca wystawa pt. „100 lat oczami fotografów” (100 let očima fotografů). Będzie można ją zwiedzać do 10 października 2018 roku. Po tym czasie będzie prezentowana w innych miejscach w stolicy Czech.
Wystawę, której kuratorem została Věra Matěů, we współpracy z Archiwum Narodowym w Pradze, przygotowały: firma NIPOS i Związek Czeskich Fotografów. Zdecydowana większość prezentowanych prac pochodzi z archiwum tej ostatniej instytucji. Ekspozycja obejmuje prace 120 mistrzów obiektywu. Ich stare zdjęcia przypominają o przeszłości, ale przywołują też wydarzenia i obrazy lat ostatnich.
W ciągu całego już wieku, jaki upłynął od narodzin Czechosłowacji w 1918 roku, powstało ogromne bogactwo dokumentów, wspomnień i niekończące się serie zdjęć. Prezentowane fotografie łączą autentyczność faktów z indywidualnym podejściem autora ujęcia, jego doświadczeniem, oceną, emocjami, jakie udzieliły mu się podczas udziału w wydarzeniach historycznych, których obrazy przywołują ówczesne postaci, wygląd ulic, sklepów itd.

Czytaj dalej „Czechy: Wystawa fotograficzna na 100-lecie powstania Czechosłowacji”

Czechy: Międzynarodowa konferencja archiwalna z okazji 100-lecia powstania Czechosłowacji

Z okazji 100-lecia powstanie niepodległej Czechosłowacji Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Republiki Czeskiej przygotowuje międzynarodową konferencję naukową zatytułowaną „Państwowość czechosłowacka i czeska w dokumentach archiwalnych archiwów czeskich i zagranicznych”, która odbędzie się w dniach 24-26 października 2018 r. Miejscem obrad będzie sala kinowa Archiwum Narodowego w Pradze, a konferencja odbędzie się pod patronatem Ministra Spraw Wewnętrznych.
Komitet Organizacyjny postanowił oprzeć się nie tylko na głównych referatach przygotowanych przez czeskich archiwistów, ale oddać też inicjatywę czeskim i zagranicznym historykom, archiwistom, pracownikom wszystkich rodzajów i typów archiwów oraz wszystkim pokoleniom archiwistów.

Czytaj dalej „Czechy: Międzynarodowa konferencja archiwalna z okazji 100-lecia powstania Czechosłowacji”

CZECHY: Konferencja dotycząca partii komunistycznej

Czeski Instytut Studiów nad Totalitaryzmem (Ústav pro studium totalitních režimů), odpowiednik naszego Instytutu Pamięci Narodowej, będzie organizatorem naukowej konferencji historycznej na temat „Komunistyczna Partia Czechosłowacji w perspektywie regionalnej: struktura – elity – sprawowanie władzy” (KSČ v regionální perspektivě).
Komunistyczna Partia Czechosłowacji (Komunistická strana Československa, w skrócie KSČ) istniała w latach 1921-1992. Do 1938 r. brała udział w normalnej rywalizacji politycznej, wprowadzając swoich posłów do Parlamentu, ale nigdy nie uczestnicząc w rządach. W wyborach 1925 r. zdobyła aż 41 mandatów, będąc drugą siłą parlamentarną. Od tego momentu zaczął się w partii proces bolszewizacji i uzależnienia od Moskwy. W latach 1938-1939 (tzw. II Republika) została zdelegalizowana. W latach 1939-1941, w czasie obowiązywania pakty Hitlera ze Stalinem, nie występowała przeciw okupacji kraju przez Niemców. Dopiero po napaści wojsk hitlerowskich na ZSRR komuniści przystąpili do walki, przygotowując się jednocześnie do przejęcia władzy po wojnie oraz likwidacji demokracji w państwie. W 1945 r. stała się częścią Frontu Narodowego, mając w nim ponad 2/3 głosów, jednocześnie współrządząc państwem. Całkowitą władzę udało się przejąć komunistom dopiero w lutym 1948 r., po dokonaniu przewrotu. W latach 1948-1954 KSČ wprowadziła rządy terroru i represji wobec opozycji, umacniając swoją władzę, opartą w dużej mierze na służbach bezpieczeństwa. W latach 60. narastały w partii procesy częściowej demokratyzacji i liberalizacji, aż do „praskiej wiosny” 1968 r., która stała się przyczyną interwencji wojsk Układu Warszawskiego i przejęcia kierownictwa partii i państwa przez popieranego przez Moskwę Gustawa Husaka. Nastąpił okres tzw. „normalizacji” oraz dalszego wprowadzania standardów radzieckich. Jednak gospodarka stopniowo zwalniała, aż w 1989 r. doszło do „aksamitnej rewolucji”, w wyniku której zniesiono ustrój socjalistyczny. W 1992 r. doszło do samorozwiązania KSČ.

Czytaj dalej „CZECHY: Konferencja dotycząca partii komunistycznej”

CZECHY: Sympozjum z okazji 100-lecia powstania Czechosłowacji

W roku 2018 nasi południowi sąsiedzi, zarówno Słowacy jak i Czesi, obchodzić będą jedną z ważniejszych rocznic w swoich dziejach, a mianowicie 100-lecie powstania Czechosłowacji, w ramach której Czesi po blisko 400 latach, a Słowacy po raz pierwszy w swych dziejach, uzyskali niezależność państwową. Z tej okazji w obu krajach odbywać się będą rozmaite konferencje, sympozja, wystawy oraz uroczystości państwowe. Wiele z nich organizowanych jest przez archiwa, a jednym z takich wydarzeń stanie się kolejne, już XXXIV archiwalno-historyczne Sympozjum Mikulowskie, którego tegorocznym tematem będzie „Formowanie granic na Morawach po roku 1918”.
Odbywane od połowy lat 80. XX w. sympozja historyczne w Mikulovie, organizowane są niezmiennie przez Morawskie Ziemskie Archiwum w Brnie oraz Powiatowe Archiwum Państwowe w Brzecławiu z siedziba w Mikulowie (Moravský zemský archiv v Brně oraz Státní okresní archiv Břeclav se sídlem v Mikulově). Tym razem współorganizatorem jest też Muzealno-Krajoznawcze Stowarzyszenie w Brnie (Muzejní a vlastivědna společnost v Brně), Muzeum Regionalne w Mikulowie (Regionální muzeum v Mikulově) oraz Czechosłowacka Wspólnota Legionistów (Československá obec legionářská z.s.). XXXIV Sympozjum Mikulowskie odbędzie się w dniach 10-11 października 2018 r. na zamku w Mikulowie.

Czytaj dalej „CZECHY: Sympozjum z okazji 100-lecia powstania Czechosłowacji”

CZECHY: Konferencja o Czechosłowacji lat 1978-1985

Czeski odpowiednik polskiego Instytutu Pamięci Narodowej – Ústav pro studium totalitarnych režimů, we współpracy z Południowo-Czeskim Muzeum w Czeskich Budziejowicach (Jihčé muzeum w Českých Budéjovivich), Powiatowym Archiwum Państwowym w Czeskich Budziejowicach (Státní okresní archiv České Budějovice) oraz Województwem Południowoczeskim (Jihočeský kraj) organizują międzynarodową konferencję historyczną, noszącą tytuł „Czechosłowacja w latach 1978-1985” (Československo v letech 1978-1985), która odbędzie się w dniach 30-31 maja 2018 r. w siedzibie Powiatowego Archiwum Państwowego w Czeskich Budziejowicach, ul. Rudolfovská 40.
Ramy chronologiczne, w jakich „obracać się” będą prelegenci nie są przypadkowe. Rok 1978 jest pierwszym po powstaniu Katy’77 oraz rok wyboru papieża Polaka. Rok 1985, bogaty w różne wydarzenia społeczne, sportowe i polityczne (zdobycie w Pradze mistrzostwa świata przez Czechosłowacką drużynę hokejową, ostatnia ogólnokrajowa spartakiada, uruchomienie pierwszego bloku elektrowni jądrowej, wybór Husaka na prezydenta Czechosłowacji, zgromadzenie przeszło 100 tys. osób na religijnych obchodach 1100-lecia śmierci św. Metodego), a przede wszystkim pierwsze oznaki załamania gospodarczego. Dlatego też tematyka konferencji jest bardzo szeroka. Udział w niej wezmą przede wszystkim badacze z Czech i Słowacji, ale także z Polski. Z uwagi na duże zainteresowanie oraz znaczną liczbę zgłoszonych referatów, Konferencja obradować będzie w pięciu blokach tematycznych, których obrady będą często toczyć się równolegle, z następującymi tematami wystąpień:

Czytaj dalej „CZECHY: Konferencja o Czechosłowacji lat 1978-1985”

CZECHY: Międzynarodowa konferencja o rzemiośle wikliniarskim

W dniach 22-23 maja 2018 r. w sali kongresowej hotelu „Olimpionik” w czeskim Mielniku (Mělník) odbędzie się międzynarodowa konferencja historyczna, zorganizowana przez tamtejsze Powiatowe Archiwum Państwowe (Státní okresní archiv Mělník) oraz władze miasta Mielnik, przy współpracy z Okręgowym Archiwum Państwowym w Pradze ( Státní oblastní archivv Praze), na bardzo ciekawy, acz mało znany temat, a mianowicie „Kultura wiklinowa w kontekście czasu i przestrzeni” (Proutěná kultura v kontextu času a prostoru). Intencją organizatorów jest zaprezentowanie dziejów rzemiosła wikliniarskiego od czasów najdawniejszych po dzień dzisiejszy.

Czytaj dalej „CZECHY: Międzynarodowa konferencja o rzemiośle wikliniarskim”