Tag: austria

UKRAINA: Zacieśnienie współpracy z Austriackim Archiwum Państwowym

W dniach 14–15 stycznia 2025 r. pierwszy zastępca przewodniczącego Państwowej Służby Archiwalnej Ukrainy Tetiana Szewczenko gościła w Wiedniu, biorąc udział w inauguracyjnym posiedzeniu Komisji Mieszanej, powołanej na podstawie międzypaństwowej umowy o współpracy w zakresie edukacji, nauki i kultury między Rządem Republiki Austrii a Gabinetem Ministrów Ukrainy z dnia 14 marca 2018 r. Podczas spotkania poinformowała o zacieśnieniu współpracy z Austriackimi Archiwami Państwowymi i podpisaniu,13 marca 2024 r. w Wiedniu, protokołu o współpracy archiwalnej między Państwową Służbą Archiwalną Ukrainy a Rządem Federalnym Republiki Austrii, reprezentowanym przez Dyrektora Generalnego Austriackich Archiwów Państwowych. Dalszy rozwój współpracy obu stron w dziedzinie archiwów ma ułatwić „Program współpracy w dziedzinie edukacji, nauki i kultury między Gabinetem Ministrów Ukrainy a Rządem Republiki Austrii na lata 2025–2030”, podpisany w ramach pierwszego posiedzenia Komisji Mieszanej, którego odrębny artykuł przewiduje pogłębienie dwustronnej współpracy międzyresortowej archiwistów obu państw.

Czytaj dalej „UKRAINA: Zacieśnienie współpracy z Austriackim Archiwum Państwowym”

AUSTRIA: Swarovski Corporate Archiv – archiwum z blaskiem

Wattens to kilkutysięczna miejscowość w austriackim Tyrolu od ponad 120 lat jest siedzibą D. Swarovski KG jednej z najbardziej rozpoznawalnych na świecie firm produkującej ekskluzywne wyroby jubilerskie z kryształu ołowiowego, wyroby optyczne i szlifierskie. Jej założycielem był Daniel Swarovski, który dorastał w małej wiosce położonej w północnych Czechach w Górach Izerskich, w centrum regionu słynącego z produkcji szkła i sztucznej biżuterii. Był czeladnikiem u swego ojca, a także u innych miejscowych rzemieślników, gdzie nauczył się szlifowania szkła. W 1892 roku opatentował maszynę, która po raz pierwszy umożliwiła perfekcyjną obróbkę kryształu. W 1895 roku wraz z rodziną, przeniósł się do Wattens w austriackim Tyrolu, aby ochronić swój wynalazek przed konkurencją. Jego syn Wilhelm doskonalił produkty firmy dążąc do doskonałości  i ostatecznie uzyskał szkło pozbawione pęcherzyków powietrza i smug. Kolejne pokolenia rodziny Swarovskich rozwijały firmę i utwierdzały jej światową renomę. Rozpoznawalne jest również logo firmy, które ewoluowało od alpejskiej szarotki po łabędzia.

Czytaj dalej „AUSTRIA: Swarovski Corporate Archiv – archiwum z blaskiem”

AUSTRIA:O cudownym ocaleniu Jego Cesarskiej Wysokości Franciszka Józefa I i egipskich kamieniach. Memorandum wielkiej wagi

Kościół Wotywny w Wiedniu przy wiedeńskiej Ringstrasse, został zbudowany w latach 1856-1879 w stylu neogotyckim. Monumentalny (99 metrów wysokości), zbudowany z wapienia budynek kościoła zaprojektowany przez architekta Heinricha Ferstela stanowi jeden najważniejszych obiektów historycznych w reprezentacyjnej części stolicy Austrii.
Impulsem do budowy katedry było ocalenie życia młodego wówczas cesarza Franciszka Józefa I po nieudanym zamachu dokonanym przez węgierskiego anarchistę  János Libényi 18 lutego 1853 roku. Zabójca tylko zranił monarchę w szyję, po czym został obezwładniony.

Czytaj dalej „AUSTRIA:O cudownym ocaleniu Jego Cesarskiej Wysokości Franciszka Józefa I i egipskich kamieniach. Memorandum wielkiej wagi”

AUSTRIA: Świat starych map – opracowanie i wydanie map józefińskich przez polskich naukowców

Na początku marca tego roku, polska delegacja naukowa przekazała Austriackiemu Archiwum Państwowemu (Österreichischen Staatsarchiv ÖStA), reprezentowanemu przez dyrektora generalnego ÖStA Helmuta Wohnouta i Roberta Rilla dyrektora austriackiego Krigsarchiv,14 i przedostatni tom obszernej edycji kartograficznej „Galicja na józefińskiej mapie topograficznej 1779–1783”. Autorami opracowania są trzej profesorowie;Waldemar Bukowski (Polska Akademia Nauk w Warszawie), Andrzej Janeczek (Instytut Archeologii i Etnologii w Warszawie) i Zdzisław Noga (Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie). Edycja źródła trwa od 2012 roku.To wspaniałe źródło historyczne jest przechowywane w Archiwum Wojennym (Kriegsarchiv), które stanowi dział  ÖStA.

Czytaj dalej „AUSTRIA: Świat starych map – opracowanie i wydanie map józefińskich przez polskich naukowców”

CZECHY /AUSTRIA: Konferencja w 100 rocznicę czesko-austriackiej umowy archiwalnej

W dniach 18–19 maja 2020 r. w Wiedniu zorganizowana zostanie konferencja naukowa z okazji 100-rocznicy tzw. Konwencji Praskiej, zawartej pomiędzy Austrią a Czechosłowacją w sprawie wzajemnego przekazania archiwaliów. Organizatorami konferencji są: Archiwum Narodowe w Pradze oraz Austriackie Archiwum Państwowe w Wiedniu.
Po upadku, w wyniku I wojny światowej, wielonarodowego państwa Habsburgów – monarchii Austro-Węgier, niektóre państwa powstałe na jej gruzach, głównie Czechosłowacja i Rumunia, zażądały zwrotu materiałów archiwalnych dotyczących ich historii. Ramy tzw. „separacji archiwalnej” określone zostały już przez traktat pokojowy z Saint-Germain, podpisany przez przedstawicieli Austrii i zwycięskie mocarstwa 10 września 1919 r. Właściwa i szczegółowa umowa dwustronna, pomiędzy Czechosłowacją i Austrią, tzw. „konwencja praska”, podpisana została 18 maja 1920 r. w Pradze. Przekazywanie dokumentacji, którymi państwo czechosłowackie wyraziło zainteresowanie, rozpoczęło się natychmiast po zawarciu konwencji praskiej, a dokładnie 10 czerwca 1920 r. Zajmowała się tym grupa czeskich archiwistów pod kierunkiem Jaroslava Kursy, pracująca w Wiedniu do 1922 r. Czescy archiwiści byli zainteresowani głównie aktami działalności austriackiego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Z archiwów arystokratycznych przejmowano dokumentację byłej czeskiej kancelarii sądowej, a także rejestry herbowe (tzw. Saalbuchy).

Czytaj dalej „CZECHY /AUSTRIA: Konferencja w 100 rocznicę czesko-austriackiej umowy archiwalnej”

CZECHY: Dyrektor Archiwum Narodowego w Pradze uhonorowana austriackim medalem państwowym

W środę 16 stycznia 2019 roku, w rezydencji austriackiego ambasadora w Republice Czeskiej, odbyło się uroczyste wręczenie austriackiego Krzyża Honorowego Nauki i Sztuki Pierwszej Klasy (Österreichisches Ehrenkreuz für Wissenschaft und Kunst I. Klasse) dyrektorowi Archiwum Narodowego w Pradze PhDr. Evie Drašarovej CSc. To wysokie odznaczenie państwowe, przyznane zostało przez prezydenta Austrii na wniosek rządu federalnego. Aktu wręczenia dokonał osobiście jego ekscelencja Alexander Grubmayr, LL.M. Przypomniał on zasługi, jakie Dr. Drašarová osiągnęła w rozwoju stosunków czesko-austriackich w dziedzinie archiwalnej. W szczególności podkreślił pomyślne przekazanie do Wiednia dokumentacji dawnych austriackich i austro-węgierskich ministerstw z okresu sprzed 1918 r., należących pierwotnie do zasobu austriackich archiwów państwowych.
Serdecznie gratulujemy!

Czytaj dalej „CZECHY: Dyrektor Archiwum Narodowego w Pradze uhonorowana austriackim medalem państwowym”

AUSTRIA: Kongres wiedeński w nowej odsłonie

W czerwcu tego roku Wiedeń ponownie stał się świadkiem wydarzeń  sprzed 200 lat. W 1815 roku zakończył  obrady     kongres wiedeński wieńczący swoimi postanowieniami porządek europejski po burzliwej epoce wojen napoleońskich.
Z okazji tego jubileuszu do 31 października można oglądać wystawę „Idee Europa – 200 Jahre Wiener Kongress” zorganizowaną przez Bundeskanzleramtes wraz  z Österreichischen Staatsarchiv we współpracy z delegaturą Unii Europejskiej we Wiedniu.
Ta wystawa to  nie tylko prezentacja faktów historycznych, ale również próba zidentyfikowanie historycznych i  aktualnych odniesień i związków ze współczesną Europą, a także miejsca Austrii w jej dziejach. Miejscem ekspozycji  są te same  miejsca, w których odbywał się  kongres, czyli budynki na obszarze kompleksu Hofburg  głównie Amalientrakt, Reichskanzleitrakt i Hofburgkapelle.

Czytaj dalej „AUSTRIA: Kongres wiedeński w nowej odsłonie”

Austria/Czechy. Złota bulla Karola IV na liście światowego dziedzictwa UNESCO

Dnia 16 czerwca 2014 roku w Wiedniu, w sali kongresowej Urzędu Kanclerskiego, odbyła się uroczystości wręczenia świadectwa UNESCO o wpisaniu na światową listę dziedzictwa kulturowego Złotej Bulli cesarza Karola IV, co formalnie nastąpiło jeszcze w 2013 roku. Jest to dokument „światowej klasy i cieszę się, że to historyczne dziedzictwo zostało uwzględnione na liście UNESCO „Memory oft he World – Pamięć świata”, stwierdził federalny minister Austrii Josef Ostermayer.


Österreichisches Staatsarchiv

Złota Bulla wydana przez Karola IV Luksemburskiego, przyjęta w 1356 roku na sejmie w Norymberdze, była dokumentem reformujący ustrój świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego. Ustalała ona listę siedmiu elektorów mających wybierać cesarza. Elekt, wybrany większością głosów, stawał się jedynie królem rzymski, ale z prawem do koronacji na cesarza. Koronacja na króla odbywała się w Akwizgranie, zaś na cesarza w Rzymie. Bulla obowiązywała aż do XIX w. Dawała ogromne prawa elektorom w ich posiadłościach, czyniąc ich faktycznie niezależnymi. Ich godność była dziedziczna, podległe im terytorium stawało się niepodzielne, traktowano ich na równi z królami, posiadali najwyższe sądownictwo a razem tworzyli osobną kurię Sejmu Rzeszy, posiadającą prawo formułowania projektów ustaw na równi z cesarzem.
Karol IV Luksemburski niemal całe swoje życie złączył z Pragą. Tu się urodził 14 maja 1316 roku i tu zmarł 29 listopada 1378 roku, jako syn i następca króla czeskiego Jana Luksemburskiego. Na chrzcie otrzymał tradycyjne w dynastii Przemyślidów imię Wacław, jednak podczas bierzmowaniu przyjął imię Karol. W 1346 roku koronowany na króla rzymskiego oraz na króla Czech jako Karol I, w 1355 roku został cesarzem Świętego Cesarstwa Rzymskiego.

Czytaj dalej „Austria/Czechy. Złota bulla Karola IV na liście światowego dziedzictwa UNESCO”

Austria nie chce oddać czeskich dokumentów

„Macie pecha, nic wam nie zwrócimy”. Taka wiadomości nadeszła od austriackich władz karnych w odpowiedzi na wniosek Czech dotyczący współpracy policyjnej i zwrotu kilkudziesięciu rzadkich dokumentów królewskich, skradzionych przed laty z Archiwum Państwowego w Chebie, które obecnie pojawiają się w na aukcjach w Wiedniu. Austriacy twierdzą, że dokumenty te dostały się w ręce prywatnych kolekcjonerów legalnie. W austriackiej odpowiedzi czytamy: „Archiwum w Chebie było, za zgodą władz komunistycznych Czechosłowacji, ‘plądrowane’ i większość z tych dokumentów w latach 70. była sprzedawana przez państwowe Towarzystwo Filatelistyczne ‘Pofis Praha’ prywatnym kolekcjonerom”. Według przedstawicieli wiedeńskiej prokuratury dokumenty te mogą więc być przedmiotem swobodnego obrotu.
Czescy eksperci twierdzą, iż te tłumaczenia są absurdalne. „Pofis Praha” bardzo uważała, aby nie handlować rzeczami pochodzącymi ze sprzedaży, a ponadto wszystko było kontrolowane przez służbę bezpieczeństwa. Dyrektor Archiwum w Chebie Karel Halla uważa kradzież i sprzedaż dokumentów w czasach komunistycznych za niemożliwy. Jest bowiem przekonany, iż kradzieży dokonano w latach dziewięćdziesiątych. Gdyby jednak uznać, że do kradzieży doszło w latach s70., to wówczas cała sprawa z punktu widzenia prawa czeskiego, uległaby przedawnieniu. Problem ma więc teraz policja, która – po otrzymaniu stanowiska austriackiego – nie może podjąć żadnych dalszych działań prawnych
Przypomnijmy, że z Archiwum Państwowe w Chebie zginęło ponad 1000 dokumentów, w dużej mierze królewskich i cesarskich, a wśród nich najstarszy z 1354 r. Karola IV, w którym władca zwolnił miasto Cheb z płacenia cła. O kradzieży pisaliśmy na naszym portalu dnia 20 października 2010 r.

Na podstawie Novinky.cz

oprac. Ivo Łaborewicz
AP Jelenia Góra

AUSTRIA : Elekcja króla Augusta Mocnego w świetle dokumentów Österreichisches Staatsarchiv w Wiedniu.

Wśród nowości wydawniczych opublikowanych przez Österreichisches Staatsarchiv (ÖSTA) na szczególną uwagę polskich historyków zasługuje książka Marksa Milewskiego „Die Polnische  Königswahl von 1697” Publikacja ukazała się jako 10 tom serii wydawniczej austriackiego archiwum  „Mitteilungen des Österreichischen Staatsarchivs”, mającej popularyzować wyniki badań naukowych przeprowadzonych w oparciu o tamtejsze materiały źródłowe. Autor publikacji zawodowo związany jest z  Landeshauptarchiv Sachsen-Anhalt
w Magdeburgu. Czytaj dalej „AUSTRIA : Elekcja króla Augusta Mocnego w świetle dokumentów Österreichisches Staatsarchiv w Wiedniu.”