Mój Fryderyk – dwa nieznane listy Chopina w Archivum Helveto-Polonicum we Fryburgu

W trakcie pobytu w Fundacji Archiwum Helveto-Polonikum we Fryburgu  w 2024 roku, który miał na celu opracowanie spuścizny Henryka Opieńskiego i Lydii Opieńskiej-Barblan, odnaleziono dwa nieznane wcześniej listy Fryderyka Chopina pisane zParyża w 1837 r. do Juliana Fontany – pianisty, kompozytora, uczestnika powstania listopadowego, przyjaciela i kopisty Fryderyka Chopina. Cztery bezcenne kartki zapisane ręką Mistrza znajdowały się wśród licznej, nieskatalogowanej wcześniej korespondencji pozostawionej do identyfikacji nadawców. Listy te zwróciły moją uwagę ze względu na elementy, które wskazywały na ich autora, a mianowicie: czas -1837, miejsce – Paryż, charakterystyczny podpis „Twój Fryderyk”, charakter pisma oraz treść dotycząca Pani George Sand, przesyłania autografów koncertów i nokturnów oraz zakupu fortepianu, ulubionej marki Chopina Camille’a Pleyela. Julian Fontana, który po upadku powstania listopadowego podzielił los emigrantów polskich, spotkał się z Chopinem w Paryżu w 1832 roku i był przez pewien czas jego uczniem. Następnie osiadł w Londynie, a  1835 roku powrócił do Francji i zamieszkał wraz kompozytorem. Współpracował z nim jako kopista i osobisty sekretarz. Ten okres w życiu samego Mistrza  był szczególny – właśnie wówczas fiaskiem zakończyło się jego narzeczeństwo z Marią Wodzińską. Niedługo później, bo jeszcze w roku 1836 poznał Aurorę Dudevent,  ekscentryczną i intrygującą pisarkę, znaną jako George Sand. Po tym  jak stało się jasne, że małżeństwo z Marią Wodzińską nie dojdzie do skutku, jego sercem i umysłem zawładnęła  George Sand. Ta znajomość otworzyła nowy rozdział w życiu prywatnym i zawodowym 27-letniego wówczas kompozytora.

Czytaj dalej „Mój Fryderyk – dwa nieznane listy Chopina w Archivum Helveto-Polonicum we Fryburgu”

CZECHY: Prezentacja nowej publikacji o czeskiej archiwistyce

Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Jana Ewangelisty Purkyniego w Ústí nad Labem oraz Archiwum Narodowe w Pradze zorganizowały dnia 24 stycznia 2025 r. w Sali wykładowej tego ostatniego, prezentację nowej publikacji pt. „Zbiory archiwalne we współczesnej praktyce” (Archivní soubory v současné praxi).

Czytaj dalej „CZECHY: Prezentacja nowej publikacji o czeskiej archiwistyce”

FRANCJA: Portal FranceArchives. Opis funkcjonalny

Wraz z początkiem nowego 2025 roku, główny portal Archiwów Francji – FranceArchives, przypomniał użytkownikom o swoich szerokich możliwościach informacyjnych. Portal został uruchomiony w 2017 r. przez Międzyresortową Służbę Archiwów Francji (Service Interministériel des Archives de France (SIAF). Głównym jego celem jest kierowanie użytkowników sieci do interesujących ich zasobów archiwalnych, przechowywanych w różnych instytucjach, nade wszystko w archiwach historycznych i administracyjnych. Pomaga zidentyfikować i wskazać miejsce przechowywania szukanych informacji. W kroku drugim odsyła do stron internetowych, jeśli możliwe jest korzystanie ze zdigitalizowanego zasobu, lub odsyła do czytelni właściwego archiwum. Nie zapewnia zatem bezpośredniego dostępu do zasobów archiwalnych, ale oferuje linki do różnorodnych sposobów ich udostępniania. Oznacza to, że można poprzez portal odszukać informacje o zasobach administracyjnych czy prywatnych.

Czytaj dalej „FRANCJA: Portal FranceArchives. Opis funkcjonalny”

CZECHY. Kalendarium roku przełomu 1945 w Archiwum Narodowym

Osiemdziesięciolecie zakończenia II wojny światowej jest okazją dla wielu instytucji, w tym dla archiwów, dla przypomnienia wydarzeń z 1945 r., który był czasem przełomowym w dziejach Europy i całego świata. Po długich latach wojny i niezliczonych ofiarach ludzkich, cierpienia narodów dobiegły końca. Europejska cywilizacja dostała szansę tchnięcie w siebie nowego życia. Jednak droga do normalności nie była łatwa. Trauma niemieckich obozów koncentracyjnych, deportacji nazistowskich i sowieckich ciągnęła się za milionami ludzi. Setki tysięcy więźniów i robotników przymusowych zaczęło powracać do domów. Jak mawiał K. Lowe, Europa stała się „dzikim kontynentem”, a życie wielu społeczeństw było niepewne jeszcze przez wiele miesięcy, czasem lat, po zakończeniu wojny.

Czytaj dalej „CZECHY. Kalendarium roku przełomu 1945 w Archiwum Narodowym”

UKRAINA: Zacieśnienie współpracy z Austriackim Archiwum Państwowym

W dniach 14–15 stycznia 2025 r. pierwszy zastępca przewodniczącego Państwowej Służby Archiwalnej Ukrainy Tetiana Szewczenko gościła w Wiedniu, biorąc udział w inauguracyjnym posiedzeniu Komisji Mieszanej, powołanej na podstawie międzypaństwowej umowy o współpracy w zakresie edukacji, nauki i kultury między Rządem Republiki Austrii a Gabinetem Ministrów Ukrainy z dnia 14 marca 2018 r. Podczas spotkania poinformowała o zacieśnieniu współpracy z Austriackimi Archiwami Państwowymi i podpisaniu,13 marca 2024 r. w Wiedniu, protokołu o współpracy archiwalnej między Państwową Służbą Archiwalną Ukrainy a Rządem Federalnym Republiki Austrii, reprezentowanym przez Dyrektora Generalnego Austriackich Archiwów Państwowych. Dalszy rozwój współpracy obu stron w dziedzinie archiwów ma ułatwić „Program współpracy w dziedzinie edukacji, nauki i kultury między Gabinetem Ministrów Ukrainy a Rządem Republiki Austrii na lata 2025–2030”, podpisany w ramach pierwszego posiedzenia Komisji Mieszanej, którego odrębny artykuł przewiduje pogłębienie dwustronnej współpracy międzyresortowej archiwistów obu państw.

Czytaj dalej „UKRAINA: Zacieśnienie współpracy z Austriackim Archiwum Państwowym”

UKRAINA: Baza danych „Ukraińska Martyrologia XX w.”

„Ukraińska Martyrologia XX w.”– baza danych, dostępna na oficjalnym portalu internetowym Państwowej Służby Archiwalnej Ukrainy, w której znajdują się zwięzłe informacje o ofiarach represji z lat 20.–50. XX wieku: zdjęcia (jeśli są dostępne), imię i nazwisko danej osoby, krótki opis zawodu, daty życia, informacje o rehabilitacji, odnośniki do archiwów, w których przechowywane są materiały archiwalne, w tym akta śledcze. „Ukraińska Martyrologia XX w.” została zaprezentowana przez przewodniczącego Państwowej Służby Archiwalnej Ukrainy Anatolija Chromowa 6 listopada 2020 r.

Czytaj dalej „UKRAINA: Baza danych „Ukraińska Martyrologia XX w.””

UKRAINA: Rządowa strategia ochrony dziedzictwa dokumentalnego do 2027 r.

W dniu 24 grudnia 2024 r. Gabinet Ministrów Ukrainy zatwierdził „Strategię ochrony dziedzictwa dokumentalnego”, jako gwarancji zachowania tożsamości narodowej i państwowości na okres do 2027 r., oraz zatwierdził plan działania operacyjnego na rzecz jego wdrożenia w latach 2025–2027.

Czytaj dalej „UKRAINA: Rządowa strategia ochrony dziedzictwa dokumentalnego do 2027 r.”

BELGIA: Belgijska wyszukiwarka informacji archiwalnej AGATHA

Archiwa Państwowe Belgii (Archives de l’État en Belgique) poinformowały, że 23 grudnia 2024 r. w pełni uruchomiono motor wyszukiwawczy o nazwie „Inwentarze archiwalne” (Inventaires d’archives) w belgijskim systemie informacji archiwalnej o nazwie AGATHA. Pod akronimem AGATHA kryją się terminy dookreślające pojecie „badania” (archiwalne – genealogiczne – analityczne – tematyczne – historyczne – akademickie / Archivistique – Généalogique – Analytique – Thématique – Historique – Académique).

Czytaj dalej „BELGIA: Belgijska wyszukiwarka informacji archiwalnej AGATHA”

FRANCJA: Otwarcie katedry Notre-Dame

7 grudnia 2024 r., po blisko  pięciu i pół roku trwających pracach renowacyjnych, nastąpiło otwarcie paryskiej katedry Notre Dame. 15 kwietnia 2019 r. późnym popołudniem (około 18:20) zaczął się pożar słynnego obiektu. Doszczętnie spłonął dach, zniszczone zostało kamienne sklepienie nawy głównej i transept. Spłonęła część witraży. Udało się uratować najcenniejsze zabytki katedry wraz z koroną cierniową, kielichami i tuniką Ludwika IX Świętego.
Ponowne otwarcie zrekonstruowanej katedry stało się okazją do prezentacji zbiorów dotyczących katedry przechowywanych w Bibliotece Narodowej: obrazów katedry, książek i tekstów drukowanych, planów architektonicznych i wycinków prasowych. Odrębnym tematem jest postać pisarza Vitora  Hugo, którego starania doprowadziły ponownego jej odkrycia przez Paryżan w połowie XIX w. Wspomniane materiału udostępniane są online poprzez portal Gallica.
Także Archiwa Narodowe Francji włączyły się w świętowanie otwarcia zrekonstruowanej katedry.

Czytaj dalej „FRANCJA: Otwarcie katedry Notre-Dame”