Kategoria: Nowości ze Wschodu

ROSJA: „Sobibór. Kronika buntu w obozie śmierci”

Dnia 16 maja 2018 r. w siedzibie Rosyjskiego Towarzystwa Historycznego w Moskwie odbyła się prezentacja książki pt. „Sobibór. Kronika buntu w obozie śmierci”. Podstawą książki, wychodzącej w 75. rocznicę jedynego zakończonego sukcesem powstania w niemieckim obozie koncentracyjnym, były unikatowe fotografie i dokumenty z archiwum jego lidera Aleksandra Pieczerskiego (1909-1990; oficer Armii Czerwonej, współorganizator powstania i masowej ucieczki z obozu zagłady w Sobiborze w 1943 r.).

Niemiecki obóz koncentracyjny w Sobiborze (obecnie woj. lubelskie, gmina Włodawa) działał na terytorium okupowanej Polski od maja 1942 r. do listopada 1943 r. W tym czasie zamordowano w nim, według różnych źródeł, od 150 do 250 tysięcy osób, głównie Żydów z całej Europy. 14 października 1943 roku miał miejsce zorganizowany bunt i zbiorowa ucieczka ok. 300 więźniów. Ucieczka udała się 49 osobom, reszta zginęła. Po stłumieniu buntu, Niemcy zrównali obóz z ziemią, niszcząc wszystkie dowody zbrodni.

Czytaj dalej „ROSJA: „Sobibór. Kronika buntu w obozie śmierci””

UKRAINA: Muzyka i sztuka w archiwum

16 maja 2018 r. o godzinie 17:00 w ramach projektu „Literatura i sztuka spotykają się w archiwum-muzeum” oraz Dnia Europy, na terenie Centralnego Państwowego Archiwum-Muzeum Literatury i Sztuki Ukrainy w Kijowie odbędzie się koncert pt. „Strony europejskiej opery”, w którym wezmą udział zwycięzcy międzynarodowych konkursów operowych – S. Korotenko (baryton), A. Burda (sopran), S. Makienko (baryton); w programie koncertu znajdą się dzieła m.in. Wolfganga Amadeusza  Mozarta, Charlesa Gounoda, Giacomo Pucciniego, Giuseppe Verdiego, Vincenzo Belliniego.
Impreza ta to kolejna edycja zapoczątkowanego w 2012 r. projektu, którego idea polega na połączeniu występów znanych ukraińskich i zagranicznych artystów-muzyków i pisarzy z prezentacjami tematycznie z nimi powiązanych materiałów archiwalnych z zasobu Centralnego Państwowego Archiwum-Muzeum Literatury i Sztuki Ukrainy. W tej wyjątkowej instytucji przechowywane są unikatowe dokumenty do historii ukraińskiej i światowej sztuki teatralnej i wokalnej, w szczególności dokumentacja Opery Narodowej Ukrainy, Narodowego Akademickiego Teatru Dramatycznego im. Iwana Franki w Kijowie czy Teatru Dramatycznego im. Tarasa Szewczenki w Charkowie. Szczególnie cenne są spuścizny wybitnych postaci scen ukraińskich, w tym Hnata Jury (reżysera teatralnego, aktora i pedagoga, laureata Nagrody Stalinowskiej z 1940 r.), śpiewaków operowych: Iwana Patorżyńskiego, Borysa Gmyrii, Dmytro Hnatiuka, gwiazdy kina niemego Wiery Chołodnoj, śpiewaczki operowej Oksany Petrusenko, i wiele innych.

Czytaj dalej „UKRAINA: Muzyka i sztuka w archiwum”

UKRAINA: Dzień pamięci o Czarnobylu – wystawa dokumentalna on-line „Czarny Ból Ukrainy”

Katastrofa z 26 kwietnia 1986 roku w czwartym reaktorze elektrowni atomowej w Czarnobylu wstrząsnęła całym światem. Reakcje ukraińskiej diaspory na to tragiczne wydarzenie i jego skutki znalazły odzwierciedlenie w dokumentach przechowywanych w Centralnym Archiwum Państwowym Zagranicznych Ukrainików w Kijowie (Центральний державний архів зарубіжної україніки). Materiały archiwalne uzupełnione materiałami prasowymi, z zasobu tegoż Archiwum, złożyły się na dokumentalną wystawę on-line pt. „ЧОРНИЙ БІЛЬ УКРАЇНИ” („Czarny ból Ukrainy”), poświęconą kolejnej rocznicy tragedii w Czarnobylu.

Czytaj dalej „UKRAINA: Dzień pamięci o Czarnobylu – wystawa dokumentalna on-line „Czarny Ból Ukrainy””

ROSJA: Wystawa o Indirze Gandhi w Moskwie

Dnia 10 kwietnia 2018 r. w sali wystawowej Archiwów Federalnych w Moskwie otwarto wystawę pt. „Indira. Światło i cień”, poświęconą postaci Indiry Gandhi. W listopadzie 2017 r. minęła setna rocznica jej urodzin – wybitnego polityka, znanej na całym świecie, dwukrotnej premier Indii (w latach 1966-1977 i 1980-1984). Wystawa opowiada o życiu Indiry Gandhi, jej poglądach, znaczącym wkładzie w budowanie współczesnych Indii i o niej samej, jako osobie „odważnej, charyzmatycznej i opiekuńczej”.Prezentowane na wystawie zdjęcia pochodzą z okresu całego życia Indiry Gandhi – od dzieciństwa spędzonego w rodzinnym domu Anand Bhavan („Klasztor szczęścia”) w Allahabadzie, gdzie się urodziła (była jedynym, po śmierci swego brata, dzieckiem Jawaharlala Nehru – pierwszego premiera niepodległych Indii w latach 1947-1964), aż do tragicznej śmierci w wyniku zamachu w dniu 31 października 1984 r. w Delhi.Zdjęcia pochodzą z Muzeum Indiry Gandhi w Delhi. Ekspozycję uzupełniają dokumenty dotyczące stosunków sowiecko-indyjskich z zasobu rosyjskich archiwów państwowych i film dokumentalny składający się z fragmentów kronik filmowych, m.in. z wizyty premier Gandhi w ZSRR, z wyjazdów delegacji sowieckich do Indii, odsłonięcia pomnika Indiry Gandhi i otwarcia szkoły jej imienia w Moskwie.

Wystawa będzie czynna do 27 maja 2018 r.

Więcej: Историко-документальная выставка «ИНДИРА: свет и тени»

oprec: E. Łaborewicz
AP we Wrocławiu O/Legnica

ROSJA: Wystawa „Romanowowie i Stolica Apostolska”

14 grudnia 2017 r. w Archiwum Państwowym Federacji Rosyjskiej w Moskwie odbędzie się wernisaż wystawy pt. „Romanowowie i Stolica Apostolska: 1613-1917. Rosja i Watykan”. Wystawa poświęcona jest historii stosunków między Rosją a Stolicą Apostolską głównie w erze panowania dynastii Romanowów, przy czym część ekspozycji dotyczyć będzie wcześniejszych kontaktów między państwem moskiewskim a Rzymem, takich jak małżeństwo zawarte w 1472 r. przez wielkiego księcia moskiewskiego Iwana III Srogiego z pochodzącą z bizantyjskiej dynastii cesarskiej, a wychowaną w papieskim Rzymie, Zofią Paleolog, czy też mediacji między Moskwą Iwana Groźnego a Rzeczypospolitą króla Stefana Batorego, prowadzonych przez legata papieskiego Antonio Possevino, które zakończyły (w 1582 r.) wojnę o Inflanty.
Wraz z dojściem do władzy dynastii Romanowów, więzy Rosji z Watykanem stają się trwalsze. Za panowania Piotra I budowane są w Rosji pierwsze kościoły katolickie, za Katarzyny II pojawiają się przepisy regulujące status Kościoła katolickiego; za Aleksandra I otwarto stałą reprezentację Rosji przy Stolicy Apostolskiej. Car Mikołaj I w 1847 r. zawarł z papiestwem konkordat, zerwany przez Rosję tuż po powstaniu styczniowym (stosunki dyplomatyczne wznowiono pod panowaniem cesarza Aleksandra III). Całkowite załamanie wzajemnych relacji nastąpiło w wyniku rewolucji w Rosji w 1917 r. i ustanowienia w tym kraju ateistycznego reżimu.

Czytaj dalej „ROSJA: Wystawa „Romanowowie i Stolica Apostolska””

ROSJA: „Dokumentacja w społeczeństwie informacyjnym” – konferencja

W dniach 21-22 listopada 2017 r. w Moskwie, w siedzibie Rosyjskiego Archiwum Państwowego Historii Społeczno-Politycznej (Российский государственный архив социально-политической истории), odbędzie się XXIV Międzynarodowa Konferencja Naukowo-Praktyczna na temat „Dokumentacja w społeczeństwie informacyjnym: aktualne problemy zarządzanie dokumentami elektronicznymi”.
Organizatorzy konferencji zaplanowali dyskusje na temat m.in.: dokumentów elektronicznych jako przedmiotu zarządzania dokumentacją i badań archiwalnych, problemów prawnych w zarządzaniu dokumentacją elektroniczną, kwestii bezpieczeństwa informacji w pracy z nimi, problemów ze szkoleniem specjalistów od zarządzania dokumentami elektronicznymi, metodologii i metodyki długoterminowego ich przechowywania, międzynarodowych standardów zarządzania dokumentami elektronicznymi, doświadczeń zagranicznych w zarządzaniu tego rodzaju dokumentacją w pracy bieżącej i w archiwach, czy wreszcie elektronicznych dokumentów audiowizualnych (problemów z kompletowaniem, przechowywaniem, ewidencją i użytkowaniem).

Więcej: XXIV Международная научно-практическая конференция «Документация в информационном обществе: актуальные проблемы управления электронными документами»

oprac. Edyta Łaborewicz
Archiwum Państwowe
we Wrocławiu Oddział w Legnicy

UKRAINA: Wystawa „Z historii Politechniki Lwowskiej”

Na stronie internetowej ukraińskiego Archiwum Państwowego Obwodu Lwowskiego (Державний архів Львівської області) – wystawa archiwalna on-line pt. „Z historii Politechniki Lwowskiej”.

W latach 1877-1918 we Lwowie istniała Szkoła Politechniczna – jedyna na ziemiach polskich pod zaborami wyższa uczelnia techniczna. Powstała na bazie wcześniej istniejących w ówczesnym zaborze austriackim, we Lwowie, szkół wyższych, m.in. założonej w 1844 r. Akademii Technicznej, i wcześniejszych placówek. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, w 1920 r. zmieniono nazwę uczelni na „Politechnika Lwowska”. Po II wojnie światowej cały majątek Politechniki pozostał we Lwowie, stanowiąc podstawę działalności ukraińskiego Lwowskiego Instytutu Politechnicznego.

Czytaj dalej „UKRAINA: Wystawa „Z historii Politechniki Lwowskiej””

ROSJA: „Nad ciepłym morzem”. Obóz Artek w fotografii

Na stronie www Rosyjskiego Państwowego Archiwum Kinofotodokumentów (Российский государственный архив кинофотодокументов – РГАКФД, Krasnogorsk pod Moskwą) opublikowano fotograficzną wystawę pt. „Nad ciepłym morzem”, poświęconą legendarnemu centralnemu obozowi pionierów w ZSRR – Artekowi nad Morzem Czarnym, na Półwyspie Krymskim (odebranym przez Rosję Ukrainie w 2014 r.).
Założycielem Arteku – w 1925 r. – był przewodniczący Rosyjskiego Czerwonego Krzyża, Zinowij Sołowiow, który postanowił utworzyć „medyczny obóz” dla dzieci chorych na gruźlicę, choroby układu nerwowego, przemęczenie i niedokrwistość. Od lat 30. XX w. obóz był placówką całoroczną. Rozkwit Arteku nastąpił po II wojnie – jego obszar został wówczas powiększony do dzisiejszych rozmiarów. Do 1969 r. w Aretku było już 150 budynków, trzy centra medyczne, trzy baseny, szkoła, stadion na 7 tysięcy miejsc, kino i place zabaw. W latach 50. i 60. XX w. do Arteku przyjeżdżali w nagrodę najlepsi pionierzy z terenu całego ZSRR, a także goście z krajów demokracji ludowej i państw rozwijających się. Jak napisano w omówieniu wystawy, „dostać się do Arteku było marzeniem wszystkich sowieckich dzieci, ale udawało się to nielicznym”.
Obecnie Artek może jednorazowo przyjąć na turnus 8 tysięcy dzieci, funkcjonuje w nim przystań do uprawiania sportów wodnych, stadion na 12 tysięcy widzów, kilkadziesiąt boisk sportowych oraz dwa muzea – morskie i kosmiczne.
Na wystawę składa się 70 fotografii, z lat 1922-1979, pochodzących z zasobu własnego archiwum.

Więcej: Виртуальная выставка «У теплого моря …»

Oficjana strona Артек

Wikipedia Artek

oprac. Edyta Łaborewicz,
AP O/Legnica

ROSJA: „Wyzwolenie Polski” – archiwalne filmy na stronie Archiwów Rosji

Na portalu Archiwa Rosji zamieszczony jest link do strony projektu pt. „Zwycięstwo 1941-1945” („Победа. 1941–1945”). Spośród wielu innych, dotyczących wydarzeń II wojny widzianych okiem „armijnych” kamer, można na niej obejrzeć archiwalne materiały filmowe pt. „Wyzwolenie Polski” („Освобождение Польши”). Trwający nieco ponad 32 minuty film, dobrej jakości, składa się z fragmentów filmów dokumentalnych z lat 1944 i 1945, kręconych wówczas na zajmowanych przez Armię Czerwoną ziemiach polskich operatorów filmowych 1 Frontu Ukraińskiego oraz 1 i 2 Frontu Białoruskiego. Udostępnione fragmenty dotyczą m.in. walk na Pomorzu (w Gdańsku, Gdyni, Sopocie, Koszalinie), wkroczenia do Warszawy, walk ulicznych w Poznaniu, bitew o Chełm, Lublin i Katowice, wjazdu sowieckich czołgów do Częstochowy.
Obecnie filmy znajdują się w zasobie Rosyjskiego Państwowego Archiwum Kinofotodokumentów (Российский государственный архив кинофотодокументов) w Krasnogorsku pod Moskwą.

Więcej: Освобождение Польши

oprac. Edyta Łaborewicz,

AP Wrocławiu O/Legnica

ROSJA: Film „Ostatnia cesarzowa”

26 kwietnia 2017 r. w sali wystawowej rosyjskich Archiwów Federalnym w Moskwie otwarto wystawę historyczno-dokumentalną „Ostatnia cesarzowa. Dokumenty i fotografie”, poświęconą rosyjskiej cesarzowej Aleksandrze Fiodorownie Romanow, z domu księżniczki Wiktorii Alicji Heleny Ludwiki Beatrycze Hessen-Darmstadt, żonie ostatniego cara Mikołaja II, zamordowanej wraz z mężem i dziećmi przez bolszewików w lipcu 1918 r. Wystawie towarzyszył film, który został obecnie udostępniony na stronie internetowej Państwowej Agencji Archiwów Rosji. Czterdziestominutowy obraz pt. „Ostatnia Cesarzowa” składa się z ośmiu krótkich części, z których każda poświęcona jest innym wydarzeniom z życia carycy, od jej urodzenia w 1872 r. aż do uroczystego pochowania odnalezionych, po wielu latach od śmierci, szczątków członków carskiej rodziny, w 1998 r. w Sankt-Petersburgu, w obecności Prezydenta Federacji Rosyjskiej Borysa Jelcyna.

Film: «Последняя императрица»

Więcej: Историко-документальная выставка «Последняя императрица. Документы и фотографии»

Edyta Łaborewicz
AP Wrocław O/Legnica