Kategoria: Nowości ze Wschodu

ROSJA: Polityka historyczna – wystawa o dziejach Krymu

Na 9 września 2015 r. w Centralnym Muzeum Taurydy w Symferopolu, na przyłączonym w 2014 r. do Rosji Krymie, zaplanowano otwarcie wielkiej wystawy historyczno-dokumentalnej pt. „Krym w historii Rosji”. Organizatorami wydarzenia są: Federalna Agencja Archiwów Rosji, Państwowa Służba Archiwalna Republiki Krymu, Archiwum Państwowe Federacji Rosyjskiej, przy współudziale: Rosyjskiego Państwowego Archiwum Akt Dawnych, Rosyjskiego Państwowego Archiwum Historycznego, Archiwum Państwowego Republiki Krymu, Wydziału Historyczno-Dokumentalnego Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rosji, Centralnego Muzeum Taurydy.
Wystawa jest poświęcona „roli Krymu w historii Rosji”, od czasów chrztu księcia Włodzimierza I w Chersonezie w 988 r., poprzez dzieje Chanatu Krymskiego, przyłączenie Krymu do Rosji pod koniec XVIII wieku, dobroczynną dla rozwoju cywilizacyjnego Krymu działalność państwowego aparatu Rosji w wieku XIX i na początku XX; dramatyczne losy półwyspu i jego mieszkańców w czasie II wojny (Wielkiej Wojny Ojczyźnianej), aż po wydarzenia 2014 r. („16 marca 2014 r. na Krymie odbyło się referendum, w którym udział wzięło około 82% głosujących, 96% z nich opowiedziało się za przystąpieniem do Federacji Rosyjskiej”), w wyniku których Krym oderwano od Ukrainy i ponownie przyłączono do Rosji.

Wystawa czynna będzie do 15 listopada 2015 r.

Więcej:

Выставка «Крым в истории России»

Archiwa Rosji

oprac. Edyta Łaborewicz,

AP Legnica

UKRAINA: „Represjonowani archiwiści” – wystawa

Wystawa internetowa przygotowana w Archiwum Państwowym Obwodu Charkowskiego w Charkowie, w ramach obchodów Dnia Pamięci Ofiar Represji Politycznych na Ukrainie, przedstawia 34 dokumenty archiwalne obrazujące sowieckie represje polityczne z lat 30.tych XX w. w ówczesnej Ukraińskiej Socjalistycznej Republice Radzieckiej, których ofiarą byli archiwiści.
Wiktor Aleksandrowicz Barwiński (ur. 1885), starszy badacz w Archiwum Głównym Dawnych Akt, w 1937 r. został oskarżony o udział w kontrrewolucyjnej organizacji nacjonalistycznej, za co wymierzono mu karę 10 lat pobytu w łagrze. Postępowanie w jego sprawie zostało przez NKWD zakończone w 1941 r. z powodu śmierci oskarżonego.

Czytaj dalej „UKRAINA: „Represjonowani archiwiści” – wystawa”

ROSJA: Wydawnictwo źródłowe pt. „Jak polskie podziemie zbrojne „pomagało” Armii Czerwonej zniszczyć nazistowskie Niemcy. 1944/45”

„Stosownie” do ogólnej sytuacji międzynarodowej, Federalna Agencja Archiwów Rosji pracuje nad przygotowaniem wielotomowego wydania dokumentów pt.: „ZSRR i polskie podziemie wojskowo-polityczne. Kwiecień 1943 – grudzień 1945”. Kolekcja ma zawierać unikatowe – jak wynika z zapowiedzi – dokumenty dotyczące historii stosunków sowiecko-polskich, odzwierciedlające ogólną sytuację wojskową i polityczną na zajmowanych przez Armię Czerwoną terenach Polski, Zachodniej Ukrainy, Zachodniej Białorusi i Litwy.
Dobór zaprezentowanych archiwaliów i wynikający z nich obraz polskiego podziemia niepodległościowego wywołały zdecydowaną reakcję polskich historyków łącznie z oficjalnym oświadczeniem Instytutu Pamięci Narodowej.

Czytaj dalej „ROSJA: Wydawnictwo źródłowe pt. „Jak polskie podziemie zbrojne „pomagało” Armii Czerwonej zniszczyć nazistowskie Niemcy. 1944/45””

UKRAINA: Nie ma już w Doniecku archiwum państwowego

Archiwum Państwowe Obwodu Donieckiego informuje na swojej stronie internetowej, że z dniem 1 grudnia 2014 r. „zaprzestało działalności pod adresem w Doniecku” i mieści się obecnie w mieście Konstantynówka (ukr. Костянти́нівка), ok. 65 kilometrów na północ od Doniecka (mniej więcej w połowie drogi między Donieckiem a Sławiańskiem).
Konstantynowka od kwietnia do lipca 2014 r. była zajęta przez separatystów z „Donieckiej Republiki Ludowej” (ros. „Донецкая Народная Республика”); we wrześniu 2014 r. w mieście obalono pomnik Lenina.
Bliższych informacji, czy i w jaki sposób przeniesiono zasób Archiwum, nie udało się uzyskać.

Государственный архив Донецкой области

oprac. Edyta Łaborewicz
AP Legnica

UKRAINA: 70. rocznica wyzwolenia niemieckiego hitlerowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz i Międzynarodowy Dzień Pamięci o Holokauście.

Narodowe Muzeum Wielkiej Wojny Ojczyźnianej 1941-1945, Ministerstwo Kultury Ukrainy, Ukraiński Instytut Pamięci Narodowej, Centralne Państwowe Kino- foto- fono- Archiwum Ukrainy im. G. S. Pszenicznego (Центральний державний кінофотофоноархів України ім. Г. С. Пшеничного) zapraszają do odwiedzenia wystawy poświęconej pamięci ukraińskich więźniów największego obozu koncentracyjnego hitlerowskich Niemiec i tych, którzy go wyzwolili, otwartej uroczyście 26 stycznia 2015 r. na terenie kompleksu Narodowego Muzeum Wielkiej Wojny Ojczyźnianej w Kijowie. Auschwitz – jeden z największych obozów zagłady hitlerowskich Niemiec, który utworzono na terytorium okupowanej Polski – stał się dla świata symbolem Holokaustu, ludobójstwa i terroru. Przez obóz mogło przejść co najmniej 1,3 mln osób, z czego 1,1 mln zostało zamordowanych. Oprócz Żydów i Polaków, których – spośród przedstawicieli różnych narodowości – w Auschwitz zginęło najwięcej, były też tysiące innych, w tym Ukraińcy, których przez Auschwitz przeszło około 15 tysięcy osób.

W dniach 17-21 stycznia 1945 roku hitlerowcy zbrodniarze zarządzili ewakuację w głąb Trzeciej Rzeszy ok. 60 tysięcy więźniów, którzy jeszcze byli zdolni do wyjścia. „Marsz śmierci”, do stacji kolejowej w Wodzisławiu Śląskim, pochłonął ok. 15 tysięcy ofiar, zmarłych i zamordowanych.

Jako pierwsi, obozowe bramy, 27 stycznia 1945 roku, otworzyli żołnierze 60 Armii 1 Frontu Ukraińskiego, 100 Lwowskiej Dywizji Strzeleckiej, z batalionu majora Anatolija Szapiro, znajdując około 7 tysięcy ocalałych więźniów.
Eksponaty wystawy pochodzą ze zbiorów Narodowego Muzeum Wielkiej Wojny Ojczyźnianej 1941-1945, a także z Museum Pamięci Narodu Żydowskiego i Holokaustu na Ukrainie (w Dniepropietrowsku).
Wśród eksponatów – obrazy, rysunki i grafiki autorstwa artysty-malarza, żołnierza Armii Czerwonej, Zinowija Tołkaczewa, który jako jeden z pierwszych ujrzał Auschwitz po wyzwoleniu. Wstrząśnięty tym, co zobaczył, stworzył serię rysunków pt. „Auschwitz” i „Kwiaty Oświęcimia”.
Zwiedzający mogą obejrzeć także materiały dokumentalne z wyzwolenia Auschwitz i jego więźniów, jeńców wojennych, członków ukraińskiego ruchu wyzwoleńczego, „Ostarbeiteren”, Żydów z Ukrainy.

Więcej:

Narodowe Muzeum Wielkiej Wojny Ojczyźnianej

Archiwa Ukrainy

Центральний державний кінофотофоноархів України імені Г. С. Пшеничного

oprac. Edyta Łaborewicz
AP Legnica

ROSJA: Rezultat archiwalnej współpracy Rosja-Ukraina

Wydawnictwo „Encyklopedia Polityczna” (ROSSPEN) opublikowało zbiór dokumentów pt. „Hetman P. P. Skoropadski. Ukraina na przełomie. 1918 „(Moskwa 2014). Książka została przygotowana przez pracowników Archiwum Państwowego Federacji Rosyjskiej (Государственного архива Российской Федерации) i Centralnego Archiwum Państwowego Naczelnych Organów Władzy i Administracji Ukrainy (Центрального государственного архива высших органов власти и управления Украины), i jest wynikiem współpracy pomiędzy Federalną Agencją Archiwów Rosji a Państwową Służbą Archiwalną Ukrainy, zaplanowanej na lata 2011-2013.
Zbiór dokumentów przeznaczony jest dla historyków i specjalistów, a także dla wszystkich zainteresowanych stosunkami rosyjsko-ukraińskimi.

Więcej: Федеральное архивное агентство сообщает

oprac. Edyta Łaborewicz
AP Legnica

Ukraina: w 10. rocznicę Pomarańczowej Rewolucji i 1. rocznicę Rewolucji Godności

26 listopada 2014 r. minęła 10. rocznica Pomarańczowej Rewolucji i pierwsza – Rewolucji Godności. Wydarzenia te stworzyły nowe zjawisko społeczne – „Majdan” jako obszar protestu przeciwko arbitralnej władzy i formę samoorganizacji obywateli. Na Majdanie naród ukraiński wybrał prawo do godnego życia w społeczeństwie europejskim. W dążeniu do tego celu Ukraińcy zademonstrowali jedność, determinację i odwagę.
W rocznicę wydarzeń, w Centralnym Archiwum Państwowym Organizacji Społecznych Ukrainy uroczyście otwarto wystawę dokumentalną pt. „Majdan. Przestrzeni godności, wolności i jedności.”


fot. Archiwa Ukrainy– Фоторепортаж

Więcej:
Fotoreportaż z otwarcia wystawy
Wystawa on-line: “Майдан. Простір гідності, свободи і єднання” До 10-ї річниці Помаранчевої революції та річниці Революції гідності

oprac. Edyta Łaborewicz
AP Legnica

BIAŁORUŚ: nowa siedziba Narodowego Archiwum Historycznego Białorusi w Grodnie

Z końcem października 2014 r., Narodowe Archiwum Historyczne Białorusi w Grodnie przeniosło swoją siedzibę z XVIII-wiecznego budynku, w którym mieściło się od lat 80-tych XIX w., do nowej siedziby w zbudowanym od podstaw dla potrzeb archiwalnych, w trzykondygnacyjnym budynku, o łącznej powierzchni 3,5 tys. metrów kwadratowych, spełniającym wymogi przechowalnicze stawiane współczesnym budynkom archiwalnym, wyposażonym w nowoczesny system wentylacyjny, sygnalizacji przeciwpożarowe (budynek posiada system automatycznego gaszenia gazem), w sprzęt do konserwacji i digitalizacji dokumentów archiwalnych itd.


fot. Гродзенская праўда

Czytaj dalej „BIAŁORUŚ: nowa siedziba Narodowego Archiwum Historycznego Białorusi w Grodnie”

UKRAINA: Ludobójstwo na Ukrainie – Wielki Głód 1932-1933

W 81 rocznicę niewyobrażalnej tragedii narodowej, dwadzieścia państwowych archiwów obwodowych Ukrainy opublikowało na swoich stronach internetowych wstrząsające dokumenty archiwalne z okresu Wielkiego Głodu (ukr. Голодоморa) w latach 1932-1933, w ówczesnej Ukraińskiej Socjalistycznej Republice Sowieckiej – klęski wywołanej prowadzoną przez władze państwowe Związku Sowieckiego polityką przymusowej kolektywizacji rolnictwa i bezwzględnej egzekucji narzuconych chłopom obowiązkowych kontyngentów dostaw produktów rolnych w wymiarze przekraczającym możliwości produkcyjne wsi.
Według różnych szacunków, Wielki Głód spowodował śmierć od co najmniej 3,3 do 6-7 milionów ludzi.
Głód wywołany kolektywizacją spowodował również wiele ofiar poza Ukrainą, jednak to tutaj miał największe rozmiary i pochłonął najwięcej ofiar. Niektóre represje (jak zakaz wyjazdu poza granice republiki w ucieczce przed głodem) dotyczyły wyłącznie chłopów z Ukrainy.
Nie ma obecnie wątpliwości, że głód z lat 1932-1933 na Ukrainie był sztuczny, istnieje natomiast różnica zdań na temat tego, czy była to przede wszystkim zaplanowana antyukraińska akcja, czy też głód był konsekwencją bolszewickiej zbrodniczej polityki, bez podłoża o charakterze narodowościowym.

Czytaj dalej „UKRAINA: Ludobójstwo na Ukrainie – Wielki Głód 1932-1933”

ROSJA: międzynarodowa konferencja – „100. rocznica wybuchu pierwszej wojny światowej. Bilans roku”

W dniach 26-27 listopada 2014 r. w Moskwie odbędzie się międzynarodowa konferencja naukowo-praktyczna pt. „100. rocznica wybuchu pierwszej wojny światowej. Bilans roku”, której organizatorami są: administracja miasta Moskwy, Rosyjskie Towarzystwo Historyczne, Główny Zarząd Archiwów Miasta Moskwy, Centralne Archiwum Państwowe Miasta Moskwy.
Konferencja kończy główne jubileuszowe imprezy 2014 roku, poświęcone stuleciu wybuchu I wojny światowej. Odbędzie się w formie dyskusji panelowych pt.: „Wojna, które została „zapomniana”. Nowe pytania do historyków” i „Drogami wojny do rewolucji i pokoju brzeskiego: aktualne problemy pamięci historycznej”, oraz dwóch „okrągłych stołów”, przy których będą dyskutować czołowi historycy, archiwiści i politolodzy.

Czytaj dalej „ROSJA: międzynarodowa konferencja – „100. rocznica wybuchu pierwszej wojny światowej. Bilans roku””