Kategoria: Nowości z Francji

FRANCJA: Obchody 150 rocznicy urodzin Colette

W 2023 r. przypadła 150 rocznica urodzin francuskiej pisarki i feministki Colette (Sidonie Gabrielle Colette). Z tej okazji archiwa narodowe zaprezentowały w ramach cyklu „Archiwa z bliska” wystawę internetową dokumentów związanych jej życiem. Dokumenty podzielone są na grupy tematyczne ułożone wedle chronologii życia. Każdy prezentowany dokument osadzony jest w kontekście życiorysu Colette.W części poświęconej dzieciństwu zatytułowanej zaprezentowano akt urodzenia stwierdzający, że 28 stycznia 1873 r. w Saint-Sauveur-en-Puisaye (departament Yonne regionu Burgundia-Franche-Comté) urodziła się Sidonie Gabrielle Colette. Z domu wyniosła znajomość literatury klasycznej i francuskiej. Zarówno matka Sidonie Ladoy, jak i ojciec, kawaler Legii Honorowej (1897) mieli wpływ na wychowane córki. Drugim dokumentem zaprezentowanym jest wyciąg z dossier Legii Honorowej ojca. Po różnych perypetiach życiowych związanych problemami finansowymi rodziny i przeprowadzką do Châtillon-sur-Loing, Colette wyszła za mąż za czternaście lat starszego od siebie Henry’ego Gauthier-Villars dit Willy. Był o właścicielem wydawnictwa, pisarzem, publicystą i krytykiem muzycznym. Z tego okresy zaprezentowano kontrakt małżeński z 15 maja 1893r. zawartego w Châtillon-sur-Loing.

Czytaj dalej „FRANCJA: Obchody 150 rocznicy urodzin Colette”

FRANCJA: Publiczna zbiórka na restaurację dawnej siedziby archiwów narodowych w Paryżu

Archiwa Narodowe Francji I Fundacja Dziedzictwa (Fondation du Patrimoine) ogłosiły subskrypcję publiczną na restaurację pałacu Rohan (hôtel de Rohan), dawnej siedziby Dyrekcji Archiwów Francji w Paryżu. Sponsorujący mogą stać się mecenasami Archiwów Narodowych Francji. Mecenat jest przyjętą we Francji formą wspierania kultury. Rozumiany jest jako akt filantropijny polegający na wsparci materialnym bez rekompensaty ze strony beneficjenta. Archiwa Narodowe Francji i Fundacja Dziedzictwa potrzebują wsparcia aby odrestaurować Hôtel de Rohan, jeden z najbardziej prestiżowych osiemnastowiecznych pałaców Paryża, będących siedzibą książąt – kardynałów  Rohan i Kancelarii Orańskiej. Projekt realizowany ma być w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa, przewidziany koszt inwestycji to 196604 EUR.
Hôtel de Rohan zaczęto budować w 1705 r. na zlecenie na zlecenie Armanda Gastona de Rohan, którego rodzice, księżna i książę Soubisse, rezydowali w sąsiednim pałacu (Soubisse). Armand Gaston de Rohan był księciem – biskupem Strazburga, a potem kardynalem i kapelanem Francji.

Czytaj dalej „FRANCJA: Publiczna zbiórka na restaurację dawnej siedziby archiwów narodowych w Paryżu”

FRANCJA: Kłopoty z naszym kalendarzem

FranceArchives  Portal Narodowych Archiwów Francji opublikował u schyłku 2022 r. trzy krótkie publikacje poświęcone kalendarzowi, a może raczej kalendarzom w dziejach. „Kłopoty z naszym kalendarzem” (Les tribulations de notre calendrier) pióra prof. Olivier Guyotjeannin, pofesora słynnej paryskiej l’École nationale des chartes, opowiada o historii kalendarza w Europie i na świecie z naciskiem na pierwsze dni nowego roku.  To opowieść o tym jak to się stało, że czas liczymy od 1 stycznia pomimo iż powinien być liczony od 25 grudnia, od dnia narodzin Chrystusa i od kiedy rok narodzin Chrystusa jest początkiem współczesnego kalendarza.  To także opowieść o funkcjach religijnych (często kalendarz lunarny) i cywilnych (słoneczny), o problemach z wyznaczaniem Wielkanocy. Interesująca jest także historia wprowadzania na świecie kalendarza Juliańskiego, co jak się okazuje zajęło kilka wieków (w Europie ostatnia przyjęła go Grecja w 1923 r.).

Czytaj dalej „FRANCJA: Kłopoty z naszym kalendarzem”

FRANCJA: Raport z działalności archiwów za 2021 rok

Międzyresortowy Wydział Archiwów Francji 2 listopada 2022 r. opublikowała raport z rocznej działalności sieci archiwów francuskich za 2021 r. W roku sprawozdawczym sieć ta obejmowała: 3 służby o kompetencjach krajowych, 100 archiwów departamentalnych, 17 archiwów regionalnych, prawie 600 archiwów miejskich i międzygminnych oraz około 100 krajowych i lokalnych instytucjach publicznych z zasobem archiwalnym.
Sprawozdanie powstaje rokrocznie na odstawie Art. R.212-56 R212 Kodeksu dziedzictwa kultury.

Czytaj dalej „FRANCJA: Raport z działalności archiwów za 2021 rok”

FRANCJA: Socface – sztuczna inteligencja w służbie archiwów

Socface to projekt badawczy uruchomiony we wrześniu 2021 r., którego realizacja zakończy się w marcu 2025 r. Projekt ma na celu zbadanie zmian zachodzących w społeczeństwie francuskim w okresie stulecia 1836 – 1936 w oparciu o zachowane i zdigitalizowane spisy ludności, przechowywane w archiwach miejskich i departamentalnych. W ramach projektu, zdigitalizowane spisy ludności, za pomocą sztucznej inteligencji, będą automatycznie transkrybowane i przenoszone do bazy danych. Baza ma zawierać docelowo 700 milionów rekordów opisujących żyjących we wskazanym czasie ludzi. Ta olbrzymia ilość rekordów znajduje się obecnie na 15 milionach skanów rozproszonych w ponad stu archiwach. Wykorzystując fakt powtarzalności źródła stworzone zostaną modele automatycznego przetwarzania obrazu w taki sposób, aby wyodrębniać w obrazie źródłowym tabele, kolumny i wiersze, a wreszcie rozpoznać tekst w tak aby identyfikować jego znaczenie logiczne (nazwa, wiek, miejscowość, zawód itd.) Tak pozyskane informacje będą przechodziły walidację w oparciu o testy przygotowane przez archiwistów, historyków i demografów. Baza ma pozwolić nie tylko na badania nominatywne, genealogiczne, ale ma umożliwić także prace z zakresu demografii, historii gospodarczej i społecznej (np.: zmiany na rynku pracy, mobilność społeczną, różnice społeczne itp.).

Czytaj dalej „FRANCJA: Socface – sztuczna inteligencja w służbie archiwów”

FRANCJA: Publikacja źródeł archiwalnych dotyczących ludobójstwa na ludności Tutsi w Rwandzie 1990 – 1994

We francuskim dzienniku urzędowym z 7 kwietnia 2021 r. opublikowano międzyresortowe zarządzenie otwierające francuskie archiwa posiadające zasoby dotyczące wydarzeń w Rwandzie z lat 1990 – 1994. Dekret pozwolił otworzyć (upublicznić) pełną wersję raportu sporządzonego przez komisję pod przewodnictwem Vincent Duclert : „Francja, Rwanda i ludobójstwo Tutsi  (1990 – 1994) przedłożoną 21 marca 2021 r. Prezydentowi Republiki Francuskiej. Udostępniono wszystkie dokumenty archiwalne Prezydenta Francois Mitteranda i  premiera Eduadra Balldura dotyczące Rwandy w latach 1990 – 1994, uzupełnione przez przekazane do Archiwum Narodowego kopie wszystkich cytowanych przez Komisję Badawczą dokumentów cytowanych w sprawozdaniu. Dokumentacja ta pochodzi z różnych ministerstw z tamtego okresu. Komisja przygotowała ponadto obszerny dokument zatytułowany „Stan źródeł w zasobach archiwów francuskich do badań nad Francją w Rwandzie i ludobójstwem Tutsi (1990 – 1994)” (État des sources dans les fonds d’archives français pour la recherche sur la France au Rwanda et le génocide des Tutsi (1990-1994). Dokument stanowi niezwykle interesujący przykład profesjonalnego inwentarza tematycznego. Całość dokumentacji, to znaczy raport Komisji, wraz z wszystkimi załącznikami oraz archiwalnym inwentarzem tematycznym, został udostępniony na rządowym portalu  www.vie-publique.fr (Życie publiczne- portal, portalu gromadzący informację z obszaru różnych funkcji państwa (od nauki i kultury po gospodarkę) dla obywateli.
Sam raport:  La France, le Rwanda et le génocide des Tutsi (1990-1994) Rapport remis au Président de la République le 26 mars 2021 (Francja, Rwanda i ludobójstwo Titsi (1990-1994) Raport przedłożony Prezydentowi Republiki 26 marca 2021 r.) jest obszernym, liczącym 992 strony dokumentem. Oprócz części wstępnej oraz konkluzji składa się z trzech zasadniczych części podzielonych na rozdziały.

Czytaj dalej „FRANCJA: Publikacja źródeł archiwalnych dotyczących ludobójstwa na ludności Tutsi w Rwandzie 1990 – 1994”

FRANCJA: „Okresy przechowywania. Przewodnik praktyczny” – nowa publikacja SIAF

W lipcu 2020 r. Międzyministerialny Wydział Archiwów Francji (Service interministériel des archives de France – SIAF) oraz Narodowa Komisja Informatyki i Wolności (Commission nationale Informatique et Libertés) opublikowały broszurę poświęconą okresom przechowywania danych osobowych  oraz sposobom określania metod ograniczania czasu ich przechowywania, a także postępowania z nimi.
Dokument składa się z trzech części:
1. Podstawy ograniczania okresu przechowywania,
2. Definicje i zastosowania okresu przechowywania,
3. Normy okresu przechowywania.
Uzupełnieniem są: użyteczne linki, normy prawne oraz słownik.

Omawiana publikacja jest przeznaczona dla podmiotów publicznych i prywatnych które zbierają i przetwarzają dane osobowe, postępowanie z którymi musi być zgodne z regulacjami RODO (Rozporządzenie o ochronie danych osobowych – General Data Protection Regulation – (EU) 2016/679). Art. 5 RODO zobowiązał każdego administratora danych osobowych do ustalenia okresu przechowywania danych osobowych w sposób spójny i uzasadniony ze względu na cel ich przechowywania. Oznacza to, że żadna organizacja nie może przechowywać danych osobowych w nieskończoność, z wyjątkiem określonych przypadków.
Czytaj dalej „FRANCJA: „Okresy przechowywania. Przewodnik praktyczny” – nowa publikacja SIAF”

FRANCJA: Nauka w pogoni za zbrodnią – wystawa w Archives National w Pierrefitte-sur-Seine

W dniu 13 września 2019 r., pod Paryżem w Pierrefitte-sur-Seine, gdzie znajduje się siedziba Artchives de France zostanie otwarta wystawa; „Nauka w pościgu za zbrodnią” (La science à la poursuite du crime). Komisarzem wystawy jest wykładowca nauk politycznych na uniwersytecie w Cergy-Pontoise. Wystawa poświęcona jest pionierowi ekspertyzy kryminalistycznej, Alfonsowi Bertillion (1853 – 1914). Bertillon od 1878 r. odpowiadał w paryskiej nprefekturze policji za kopiowanie i przechowywanie kartotek oskarżonych. Opracował nowy system klasyfikacji kart poszczególnych osób w oparciu o antropometrię (pomiary kości wykonywane na ludzkim ciele). Antropometria była pierwszym systemem naukowym wykorzystywanym przez policję, zastąpiona  została przez znacznie skuteczniejszą daktyloskopię. Do tego czasu identyfikacja przestępców odbywała się na podstawie nazwiska i fotografii (fotografowanie przestępców rozpoczęło sie już w latach czterdziestych XIX w.) Na przełomie XIX i XX w. znacznie poszerzył badania nad  identyfikacja śladów odnajdowanych w miejscach zbrodni, a w 1888 r. zestandaryzował fotografowanie przestępców. Bertillon wdrożył nowatorskie techniki w wielu dziedzinach kryminalistyki począwszy od wspomnianej normalizacji fotografii sądowej, przez daktyloskopię po nowatorską systematyzację akt. W tym ostatnim zakresie opracował systematykę i sposób zarządzania zbiorami ekspertyz kryminalnych opisujących różnorakie ślady po narzędziach wykorzystywanych do włamań oraz metodę śledzenia w przestrzeni publicznej osób poszukiwanych przez policję opartą na analizie grafologicznej.

Czytaj dalej „FRANCJA: Nauka w pogoni za zbrodnią – wystawa w Archives National w Pierrefitte-sur-Seine”

FRANCJA: Paryż, Katedra Notre-Dame w archiwaliach

Tegoroczny majowy elektroniczny biuletyn informacyjny archiwów francuskich (Lettre nr 49) tradycyjnie zawiera nowości z działalności archiwów. Przedstawiono w nim m.in. nowy budynek archiwum w aglomeracji Compiègne, plan działań edukacyjnych zaplanowanych na 2019 rok przez Archiwum Narodowe, wystawę dotyczącą architektury, przygotowaną przez Archiwum Departamentalne Loir-et-Cher z okazji 500-lecia śmierci Leonarda da Vinci, sprawozdanie z kolejnego etapu remontu budynków Archiwum Narodowego w Paryżu i przeprowadzki pracowników do tymczasowych lokali w kontenerach oraz planów świętowania już nie dnia, ale Międzynarodowego tygodnia archiwów w dniach 3-9 czerwca pod hasłem „Zaprojektować archiwa w XXI wieku”.
Tematem wiodącym majowego biuletynu jest „Co archiwalia mówią o Notre-Dame w Paryżu”. Nawiązuje on do pożaru katedry, który miał miejsce 15 kwietnia 2019 r. Poruszeni byli nim nie tylko mieszkańcy Paryża czy Francji, ale wielu krajów na świecie. Francuscy archiwiści przeprowadzili w tych okolicznościach kwerendę i opublikowali jej wyniki. Zaprezentowali źródła, które pozwalają poznać historię i życie budynku katedry w ciągu kilku stuleci. Powstał w ten sposób przewodnik tematyczny, dostępny on-line na portalu archiwów Francji.
Czytaj dalej „FRANCJA: Paryż, Katedra Notre-Dame w archiwaliach”

Françoise Banat-Berger nowym dyrektorem archiwów we Francji

W dniu 11 lutego 2019 r. Françoise Banat-Berger, dotychczasowa dyrektor Archiwum Narodowego, została powołana na stanowisko dyrektora międzyministerialnej służby archiwów Francji. Funkcję tę pełnić będzie przez 3-letnią kadencję. Nominacja ta jest tym istotniejsza, że stanowisko to wakowało od stycznia 2018 roku, po przejściu Hervé Lemoine’na do innego resortu. Nazajutrz po objęciu stanowiska F. Banat-Berger wysłała do środowiska archiwalnego Francji e-mail, w którym podsumowała osiągnięcia archiwów w ostatnich latach, dziękowała osobom, które nimi kierowały w długim okresie przejściowym oraz zapowiedziała główne kierunki działań na przyszłość.

Czytaj dalej „Françoise Banat-Berger nowym dyrektorem archiwów we Francji”