Nowości z Czech i Słowacji – Strona 14

Czechy: Nowe archiwalia na liście Archiwalnych Pomników Kultury

Dnia 14 lipca 2017 r. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Republiki Czeskiej zdecydowało o uznaniu pięciu zbiorów najcenniejszych materiałów archiwalnych z Archiwum Miasta Pilzna za Archiwalne Pomniki Kultury, zgodnie z art. 21 ust. 4 ustawy nr 499/2004 o archiwistyce i zarządzaniu dokumentacją z późniejszymi zmianami. Decyzję w tej sprawie podjęto na wniosek Archiwum Miasta Pilzna, zatwierdzony przez Radę Miasta Pilzna 6 kwietnia 2017 r. (uchwała nr 73).
Materiały archiwalne można uznać za Archiwalny Pomnik Kultury (AKP), jeśli ze względu na swoje pochodzenie, zawartość, formę, twórcę lub cechy zewnętrzne, lub z uwagi na unikalności albo oryginalności, mają znaczenie dla historii ogólnej, narodowej lub regionalnej. Materiały takie mogą być przechowywane w archiwach państwowych lub innych instytucjach kulturalno-naukowych (muzeach, galeriach, instytutach naukowych i uczelniach), które składają w ich sprawie specjalne wnioski o wpisanie na listę AKP. Lista ta jest ważnym narzędziem w zakresie ochrony i promocji narodowego dziedzictwa archiwalnego. Posiadanie na niej swoich zbiorów to przede wszystkim wielki prestiż, noszący jednak ze sobą i pewne ograniczenia oraz specjalne regulacje w odniesieniu do przechowywania tychże materiałów.

Czytaj dalej „Czechy: Nowe archiwalia na liście Archiwalnych Pomników Kultury”

CZECHY: Mormoni digitalizują akta metrykalne

Problem kopiowania i udostępniania źródeł archiwalnych stał się w ostatnim czasie przedmiotem zainteresowania czeskich mediów, czemu dały wyraz m.in. „Lidovky” na swojej stronie internetowej, odnosząc się zwłaszcza do cyfryzacji akt metrykalnych. Pod tym względem Czechy są bowiem wiodącym krajem w Europie. Jednak nie jest to zasługą władz państwowych, lecz amerykańskiego Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich, czyli Mormonów. Zbierają oni informacje na temat wszystkich osób, które kiedykolwiek żyły na ziemi. Znając datę urodzenia i śmierci danego człowieka, są w stanie dokonać tak zwanego chrztu za zmarłych. W ich oczach jedynie chrzest mormoński stanowi drogę do zbawienia. Dlatego dokonują tych ceremonii wobec katolików, Żydów i niewierzących. Uważają bowiem, że umarli nadal mają prawo do decydowania o przyjęciu lub odrzuceniu ich chrztu.
Cyfryzacja archiwaliów w Czechach przebiega już od dziesięciu lat głównie na zlecenie Mormonów. „Do tej pory koszt tych działań wyniósł około sześć milionów euro, czyli 160 milionów koron”, powiedziała Inna A. Koňušinová, menadżer Mormon FamilySearch International dla Europy Wschodniej, Azji Środkowej i Bałkanów. „Mamy w Czechach 11 pracowni, w których dokonuje się digitalizacji archiwaliów. Na całym świecie mamy w archiwach, muzeach i bibliotekach, ponad 300 takich placówek”, dodała. Za tę pracę Mormoni chcą jednie otrzymać kopię zdigitalizowanych źródeł.

Czytaj dalej „CZECHY: Mormoni digitalizują akta metrykalne”

CZECHY: Kryminalna historia sprzed lat odkryta w Archiwum w Zlinie

W Archiwum Państwowym w Zlinie odkryto dokumenty dotyczące zdarzenia, o którym znana rodzina producentów obuwia Bata – nigdy nie wspomniała. Materiały te są m.in. świadectwem, jak sprawnie i szybko działała policja i sądy w Republice Czeskiej przed II wojną światową. Być może była to tylko młodzieńcza nieostrożność? Szalony pomysł, jak zdobyć duże pieniądze? Jednak próba porwania lekarz Rudolf Gerbeca, teścia producenta obuwia Jana Antonína Bati, była także zwykłym przestępstwem.
Chociaż historia ta wstrząsnęła całą słynną rodziną przemysłowców, to w Zlínie o tym zdarzeniu w ogóle się nie mówiło. Dopiero w czerwcu 2017 r., w czasie przygotowań do obchodów Międzynarodowego Dnia Archiwów, który postanowiono poświęcić dziejom miejscowej policji, pracownicy tutejszego Archiwum Państwowego trafili na unikatowe dokumenty.

Czytaj dalej „CZECHY: Kryminalna historia sprzed lat odkryta w Archiwum w Zlinie”

Czechy: XVII Ogólnokrajowa Konferencja Archiwalna

W dniach 25-27 kwietnia 2017 r. odbyła się w Libercu 17. Ogólnokrajowa Konferencja Archiwalna (17. celostátní archivní konference), organizowana co dwa latach przez Stowarzyszenie Czeskich Archiwstów (Česka archivni společnost – ČAS). Przybyło nań ponad 350 archiwistów, zakwaterowanych i obradujących w kompleksie rekreacyjno-hotelowym „Babylon”.
Obrady 25 kwietnia o godz. 13 otworzył Petr Kolin z libereckiego archiwum państwowego, przywitawszy wszystkich gości, w tym honorowych, wśród których znalazł się – i zabrał głos – wiceminister Spraw Wewnętrznych Petr Mlsna. Stwierdził on m.in., iż w kierowanym przez niego resorcie archiwiści stanowią aż 1/3 urzędników. Po nim wystąpili przedstawiciele kolejnych instytucji mających patronat nad imprezą, a mianowicie władz krajowych (wojewódzkich), nadburmistrza Liberca, a także rektor miejscowego Uniwersytetu Technicznego Zdének Kuse, który oświadczył, iż zależało mu bardzo na spotkaniu z archiwistami, bo często korzysta z ich pracy w swoich poszukiwaniach genealogicznych, ale wyłącznie za pośrednictwem Internetu, w którym dziś można znaleźć niemal wszystkie dawne metryki. Życzył zebranym, aby w swojej pracy sprostali współczesnym wyzwaniom, a zwłaszcza dokumentowi elektronicznemu, gdyż on – człowiek przywiązany do tradycyjnej formy dokumentu papierowego – obawia się, iż po erze cyfrowej nie pozostanie żadne ślad. Głos zabrał też Prezes ČAS David Valušek, zaś w imieniu gości zagranicznych wystąpiła Prezes Stowarzyszenia Archiwistów Słowackich Mária Grófová, dziękując za zaproszenie i życząc owocnych obrad, wyrażając przy tym żal, że z powodu bardzo bogatego programu, nie będzie możliwości uczestniczenia w obradach wszystkich sekcji.

Czytaj dalej „Czechy: XVII Ogólnokrajowa Konferencja Archiwalna”

Czechy: XVIII konferencja „Archiwa, biblioteki, muzea w cyfrowym świecie 2017”

Mające już blisko 20 letnią tradycję spotkania archiwistów, bibliotekarzy oraz muzealników, w corocznej debacie o nowoczesnych technikach zapisu cyfrowego, zwłaszcza digitalizacji zbiorów, jakie odbywają się w Pradze, będą kontynuowane także w tym roku w ramach dorocznej konferencji, którą organizują: Związek Bibliotekarzy i Pracowników Informacji Naukowej Republiki Czeskiej (Svaz knihovníků a informačních pracovníků ČR),, Archiwum Narodowe (Národní archiv) oraz Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej (Národní knihovna ČR).
Tym razem konferencja odbędzie się w dniach 29-30 listopada 2017, tradycyjnie już w sali konferencyjnej Archiwum Narodowego w Pradze (Národní archiv v Praze, Archivní 4, Praha 4 – Chodovec). Jej obrady będą poświęcone problematyce współpracy archiwów, bibliotek, muzeów i galerii oraz wszystkich innych instytucji gromadzących zabytki kultury i przeszłości, przy wykorzystywaniu technologii informatycznych i komunikacyjnych dla ochrony i udostępniania dziedzictwa kulturowego.

Czytaj dalej „Czechy: XVIII konferencja „Archiwa, biblioteki, muzea w cyfrowym świecie 2017””

CZECHY: Kromierzyżskie Archiwum świętuje jubileusze

Powiatowe Archiwum Państwowe w Kromierzyżu (Státní okresní archiv Kroměříž) obchodzi w tym roku dwa jubileusze: 70. rocznicę swego powstania oraz 20. rocznicę przeprowadzki do nowej siedziby. Obie rocznice postanowiło uczcić m.in. wystawą, którą zorganizowało w zaprzyjaźnionej instytucji, a mianowicie w miejscowej Bibliotece Publicznej.

Wystawę otwarto 15 maja 2017 r., a czynna będzie do 13 czerwca 2017 r. Zaprezentowano na niej zdjęcia i dokumenty obrazujące zasób, ale przede wszystkim losy Archiwum. Jest to znakomita okazja, aby pokrótce przypomnieć te dzieje, tak charakterystyczne dla wielu tego typu placówek w państwach socjalistycznych.

Czytaj dalej „CZECHY: Kromierzyżskie Archiwum świętuje jubileusze”

Czechy. Konferencja młodych nowożytników w Hradcu Kralove

Instytut Historii Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu w Hradcu Kralove, organizuje w dniach 8-9 listopada 2017 konferencję, pt. „Trzy wieki w sercu Europy (Czech i społeczeństwa europejskie w XVI-XVIII wieku)”. Konferencja przeznaczona jest przede wszystkim dla doktorantów, ale chętnie widziane są też referaty przyszłych magistrantów i licencjatów. Czas jednego wystąpienia nie powinien przekroczyć 10-15 minut. Wybrane referaty (maksymalnie 15-20 stron) zostaną opublikowane w periodyku „Východočeské listy historické”. Mile widziani są również uczestnicy bez referatów, którzy swoją wiedzą wzbogacą dyskusję i pomogą stworzyć prawdziwie przyjacielska atmosferę.
Epoka nowożytna w Europe była okresem wielowymiarowych przewartościowań i konfliktów, które diametralnie zmieniły obowiązujące dotąd poglądy w kwestiach wiary, gospodarki, kultury i polityki. Okres ten rozpoczęła wielka niestabilność polityczna i religijna, które pod koniec doprowadziły do powstania silnych monarchii autokratycznych. Rozwój nowożytnej Europy przebył długą drogę, w czasie której wykształciły się nowoczesne społeczeństwa w postaci, jaką znamy dzisiaj.

Czytaj dalej „Czechy. Konferencja młodych nowożytników w Hradcu Kralove”

Czechy: Konferencja o Czechosłowacji z lat siedemdziesiątych XX w.

Czeski Instytut Studiów Totalitarnych Reżimów (Ústav pro studium totalitních režimů), czyli odpowiednik polskiego IPN wraz z Południowoczeskim Muzeum w Czeskich Budziejowicach oraz tamtejszym Powiatowym Archiwum Państwowym organizują w dniach 17-18 maja 2017 r. międzynarodową konferencję naukową pt. „Czechosłowacja w latach 1972-1977” (Československo v letech 1972–1977), która będzie się odbywać w siedzibie archiwum państwowego: Státní okresní archiv v Českých Budějovicích, ul. Rudolfovská 40.
W poprzednich latach w ramach tego typu konferencji tematycznych zajmowano się wcześniejszymi dziejami Czechosłowacji, a mianowicie latami 1953-1971. Po każdym z sympozjów ukazywały się również zbiory teksty wygłoszonych na nich referatów. Pierwszy z ich, opublikowany w 2014 r., nosił tytuł „Osm let po válce: Rok 1953 v Československu” (Osiem lat po wojnie: rok 1953 w Czechosłowacji); kolejny, opublikowany w 2015 r., zatytułowano „Československo 1954–1962” (Czechosłowacja 1953-1967); następny „Przedwiośnie. Czechosłowacja 1963-1967” (Předjaří. Československo 1963–1967), wydany został w 2016 r. Zbiór referatów z ubiegłorocznej konferencji, zajmującej się dziejami Czechosłowacji w latach 1968–1971, zostanie wydany w ciągu bieżącego roku.

Czytaj dalej „Czechy: Konferencja o Czechosłowacji z lat siedemdziesiątych XX w.”

CZECHY: Zmarł kardynał Miloslav Vlk – członek honorowy Stowarzyszenia Czeskich Archiwistów

Dnia 18 marca 2017 r. w Pradze, w wieku 85 lat, zmarł najdostojniejszy członek honorowy Stowarzyszenia Czeskich Archiwistów, kardynał Miloslav Vlk. W ostatnich miesiącach życia zmagał się z nowotworem płuc z przerzutami do kości. Ten bezkompromisowy duchowny był dobrze znany nie tylko w swoim rodzinnym kraju, ale także w Polsce. Tu jednak mało osób wie, iż w swoją dorosłą drogę życiową rozpoczął jako archiwista.
Dr. h. c. Miloslav kardynał Vlk urodził się 17 maja 1932 r. w Líšnice. W latach 1955-1960 studiował archiwistykę na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Karola w Pradze. Już jako magister rozpoczął pracę w archiwach państwowych, najpierw jako archiwista w Powiatowym Archiwum (Okresní archiv) v Třeboni w 1960 r., potem w takim samym archiwum w Jindřichově Hradci w latach 1960-1961, a wreszcie w Powiatowym i Miejskim Archiwum (Okresní a městski archiv) w Czeskich Budziejowicach, gdzie w latach 1961-1964 był dyrektorem. Dopiero w 1964 r. rozpoczął studia teologiczne w Litomierzycach. Po ich ukończeniu w 1968 r. przyjął święcenia kapłańskie, a następnie został sekretarzem czeskobudziejowickiego biskupa Józefa Hloucha. Jego postawa i nieprzejednany stosunek wobec ówczesnej rzeczywistości spowodowały, że władze komunistyczne zmusiły go do opuszczenia tego stanowiska i przez kolejne lata był wikarym i proboszczem w małych, wiejskich parafiach.

Komunikat arcybiskupa Dominika Duka

Czytaj dalej „CZECHY: Zmarł kardynał Miloslav Vlk – członek honorowy Stowarzyszenia Czeskich Archiwistów”

CZECHY: Prezentacja książki o Polyxeni z Lobkovic

Dnia 29 marca o godz. 16, nie byle gdzie, bo w pałacu Lobkowiczów (jedynym prywatnym obiekcie na Hradczanach w Pradze, ul. Juřská 3), odbędzie się promocja najnowszej książki autorstwa Marii Ryantovej o Polyxenie z Lobkovic, postaci mało znanej w Polsce, która jednak odcisnęła swe piętno na dziejach Czech. Spotkanie z autorką połączone będzie oczywiście z promocyjną sprzedażą samej książki, jak również ze zwiedzaniem bogatych zbiorów Lobkowiczów.
Doc. PhDr. Marie Ryantová, CSc. znana jest polskim archiwistom jako długoletnia przewodnicząca (2008-2014) Stowarzyszenia Czeskich Archiwistów, w którego Zarządzie zasiada od 1996 r., pełniąc też tam w latach 2002-2008 odpowiedzialną funkcję skarbnika. Pracowała wiele lat w archiwum Muzeum Narodowego w Pradze, a od 2006 r. jest kierownikiem Instytutu Archiwistyki i Nauk Pomocniczych Historii na Wydziale Filozoficznym Południowoczeskiego Uniwersytetu w Czeskich Budziejowicach. Od kilkunastu lat zajmuje się badaniem życia bohaterki swojej najnowszej książki, noszącej znamienny tytuł „Polyxena z Lobkovic. Obdivovaná i nenáviděná první dáma království” (Polyxeba z Lobkowic. Podziwiana i znienawidzona pierwsza dama królestwa).

Pozvanka / Zaproszenie

Czytaj dalej „CZECHY: Prezentacja książki o Polyxeni z Lobkovic”