FRANCJA: 1429 – Joanna d’Arc – pierwszy portret

W ramach czwartej części cyklu „Godne uwagi” (Les Remarquables) Archiwa Narodowe Francji przygotowały wystawę pt.: 1429 – Joanna d’Arc – pierwszy portret (1429 – Jeanne d’Arc, le premier portrait). Bohaterka narodowa Francji, która w krótkim czasie odwróciła przebieg wojny stuletniej na korzyść Francji w 1429 r., nie posiada, poza jednym, jej współczesnego wizerunku. Znane przedstawienia Joanny d’Arc powstały znacznie później, w czach na tyle odległych od życia bohaterki, że ich autorzy nie mieli szans jej widzieć. Wizerunki powstawały gdy legenda była już mocno ugruntowana wypaczając rzeczywisty kontekst zdarzeń, nadając bohaterce cech nadludzkich (np.: Joanna d’Arc przyjmowana przez Karola VII z 1490 r. gobelin przechowywany w Musées d’Orléans). Inne powstały jeszcze później, a spora ich część utrwalająca stereotyp wyobrażenia o bohaterskiej kobiecie jest wytworem XIX wiecznego romantyzmu, który w swej plastycznej formie nawiązywał do sztuki późnego średniowiecza. Od unieważnienia jej procesu z 1431 r.  legenda o Joannie d’Arc nieustanni rosła, aż w 16 maja 1920 r. papież Benedykt XV wyniósł Joannę do chwały świętych. Stała się patronką Francji.

Czytaj dalej „FRANCJA: 1429 – Joanna d’Arc – pierwszy portret”

BELGIA: Konteksty prawne archiwistyki cyfrowej- warsztaty

W pierwszą rocznicę istnienia belgijskiego projektu DigiL4Arch i DAMMAR Archiwa Państwowe w Belgii  (Archives de l’État en Belgique) organizują warsztaty pt: „Archiving in Times of Data” . O projekcie DigiL4Arch pisaliśmy równo rok temu na łamach ArchNetu (BELGIA: Prawne wyzwania archiwistyki cyfrowej). Projekt DigiL4Arch zajmuje się archiwistyką cyfrowa w kontekście prawnym. „Belgijski projekt o nazwie DigiL4Arch ma za zadanie wspierać belgijskie archiwa rządowe i instytucje archiwalne w ich inicjatywach w zakresie archiwizacji cyfrowej poprzez prowadzenie dogłębnych badań nad różnymi ograniczeniami prawnymi obowiązującymi na poziomie krajowym i europejskim. Celem, prowadzonych w ramach projektu badań, jest doprowadzenie do stworzenia centrum kompetencyjnego kumulującego i udostępniającego wiedzę na temat prawa regulującego postępowanie z cyfrowymi danymi i archiwaliami. Efektem końcowym mógłby być  Kodeks Cyfrowy”(ArchNet).
DAMMAR (Rzetelne Archiwum do Zarządzania (wrażliwymi) danymi – A Dependable Archive for Managing (Sensitive) Records). Platforma dostarczająca wiarygodnych informacji dla naukowców zajmujących się naukami społecznymi.

Czytaj dalej „BELGIA: Konteksty prawne archiwistyki cyfrowej- warsztaty”

AUSTRIA: Świat starych map – opracowanie i wydanie map józefińskich przez polskich naukowców

Na początku marca 2022 roku, polska delegacja naukowa przekazała Austriackiemu Archiwum Państwowemu (Österreichisches Staatsarchiv ÖStA), reprezentowanemu przez dyrektora generalnego ÖStA Helmuta Wohnouta i Roberta Rilla dyrektora austriackiego Krigsarchiv, 14- przedostatni tom obszernej edycji kartograficznej „Galicja na józefińskiej mapie topograficznej 1779–1783”.  Autorami opracowania są trzej polscy profesorowie; Waldemar Bukowski (Polska Akademia Nauk w Warszawie), Andrzej Janeczek (Instytut Archeologii i Etnologii w Warszawie) i Zdzisław Noga (Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie).  Początek tego roku przyniósł nam zakończenie prac  zainicjowanych w 2012 r. wydaniem ostatniego – 15 tomu.  Jest to wspaniałe źródło historyczne, którego oryginał przechowywany jest w Kriegsarchiv (stanowiącym dział  ÖStA),  pod sygnaturą BIXa 390.

Czytaj dalej „AUSTRIA: Świat starych map – opracowanie i wydanie map józefińskich przez polskich naukowców”

FRANCJA: Nowy dyrektor Międzyresortowego Wydziału Archiwów Francji

Od 1 lutego 2025 r. Bruno Ricard objął stanowisko dyrektora Międzyresortowego Wydziału Archiwów Francji. Zastąpił na tym stanowisku Françoise Banat-Berger, postać znaną w świecie archiwistyki, odchodzącą na emeryturę.

Czytaj dalej „FRANCJA: Nowy dyrektor Międzyresortowego Wydziału Archiwów Francji”

POLSKA: Wrocław – Jelenia Góra, Dyplomatyka i góry

„Wśród pergaminów i w górach. Księga ku pamięci dr. Romana Stelmacha”, Przed trzema laty żegnaliśmy Romana Stelmacha, któremu poświęcona została publikacja zorganizowana, zredagowana i wydana w górach przez naszego ArchNetowego kolegę – Ivo Łaborewicza, której treść przygotowali w dużej mierze koledzy z wrocławskiego archiwum. Tytuł charakteryzuje osobę Zmarłego – „Wśród pergaminów i w górach. Księga ku pamięci dr. Romana Stelmacha”, Jelenia Góra 2024.
Publikacja składa się z kilku części. We wstępie Janusz Gołaszewski, dyrektor Archiwum Państwowego we Wrocławiu, w którym Roman pracował wiele lat, omawia jego sylwetkę i przypomina fakty z życia, a Bożena Kumor-Gomułka zestawia bibliografię 247 publikacji dr. Stelmacha, wydanych w latach 1979-2018.

Czytaj dalej „POLSKA: Wrocław – Jelenia Góra, Dyplomatyka i góry”

CZECHY: Spotkanie archiwistów z ambasadorem Czech w Polsce

Dnia 6 lutego 2025 r. Ambasador Nadzwyczajny i Pełnomocny Republiki Czeskiej w Rzeczypospolitej Polskiej PhDr Břetislav Dančák, spotkał się z Janem Borisem Uhlířem przedstawicielem Archiwum Sił Bezpieczeństwa (Archivu bezpečnostních složek – w skrócie ABS) – odpowiednik polskiego Instytutu Pamięci Narodowej, oraz z Lubomírem Augustinem, dyrektorem Biura Szefa Służby. Jego Ekscelencja Ambasador został poinformowany o działalności i zbiorach archiwalnych podległych ABS oraz ich znaczeniu dla państwa czeskiego. Poinformowano go również o powstającym portalu ABS nt. „Obywatele Czechosłowacji straceni na Centralnym Polu Straceń III Rzeszy” (Občané Československa popravení na centrálních popravištích Třetí říše). W trakcie spotkania poproszono Pana Ambasadora o wsparcie badań nad centralnym miejscem straceń we Wrocławiu i współpracę Ambasady w tym projekcie. Ambasador obiecał wsparcie dla tych działań ABS w Polsce.

Czytaj dalej „CZECHY: Spotkanie archiwistów z ambasadorem Czech w Polsce”

CZECHY: Dokumenty dźwiękowe Karla Kryla udostępnione przez Archiwum Narodowe

Archiwum Narodowe w Pradze (Národní archiv Praha) opublikowało na swoich stronach internetowych dźwiękowy portret czeskiego barda, poety i grafika Karla Kryla, a jednocześnie wydał książkę pt. „Ahoj občani!“ Karel Kryl proti vnitřní nesvobodě, („Witajcie obywatele!” Karel Kryl przeciwko wewnętrznemu brakowi wolności), autorstwa Jakub Šlouf, Jiří Křesťan, Miroslav Šepták, Pavel Mücke.

Karel Kryl – czeski bard Praskiej Wiosny 1968 r., poeta, grafik, główny przedstawiciel czechosłowackiego antykomunistycznego protest songu lat 1963–1989, bard Praskiej Wiosny 1968 r., działacz emigracyjny, urodził się 12 kwietnia 1944 r. w Kromieryżu (Kroměříž). Wyemigrował do Niemiec w 1969 r., gdzie współpracował z Radiem Wolna Europa”. Po 1989 r. wrócił do kraju, ale ostatecznie w nim nie zamieszkał, pozostając w Monachium. W wywiadach dla mediów i w swojej twórczości bezkompromisowo krytykował wydarzenia aktualne społeczne. Pisał muzykę i teksty piosenek, a jego repertuar obejmował zarówno piosenki satyryczne i poważne, ukazujące społeczeństwo, jak i poetyckie oraz melancholijne ballady. Miał przydomek „poeta z gitarą”. Zmarł 3 marca 1994 r. w Monachium.

Czytaj dalej „CZECHY: Dokumenty dźwiękowe Karla Kryla udostępnione przez Archiwum Narodowe”

UKRAINA: skany poloników na stronie Państwowego Archiwum Obwodu Lwowskiego

W styczniu 2025 r. Państwowe Archiwum Obwodu Lwowskiego opublikowało na swojej stronie internetowej kolejne skany materiałów archiwalnych, m.in. spraw karnych z lat 1939-1950 z zespołu „Wydział Śledczy NKWD w obwodzie lwowskim” czy akt b. Urzędu Nadzoru Budowlanego Królewskiego Stołecznego Miasta Lwowa:Державний архів Львівської області.

Czytaj dalej „UKRAINA: skany poloników na stronie Państwowego Archiwum Obwodu Lwowskiego”

CZECHY: Popularny podcast na rozpoczęcie 20. Krajowej Konferencji Archiwalnej

Stowarzyszenie Czeskich Archiwistów (Česká archivní společnost) opublikowała pierwszy komunikat i zaproszenie na 20. Krajową Konferencję Archiwalną, która odbędzie się w dniach 27.–29. maja 2025 r. w Centrum Kongresowym „Aldis” w Hradcu Kralove. Wybór miejsca obrad nie jest przypadkowy. Hradec Králové obchodzi bowiem w 2025 r. 800-lecie swojego powstania.
Istniejąca od X w. osada zbiegu rzeki Łaby i Orlicy została w 1225 r. przez króla Czech Przemysława Ottokara I, podniesiona do rangi miasta królewskiego, obejmującego zamek wraz z osadą handlową i ośrodkiem rzemiosła. Hradec szybko stał się głównym ośrodkiem Czech wschodnich, pełniąc jednocześnie rolę wdowiego uposażenia czeskich królowych. Dziś miasto pełni funkcję jednego z dwóch głównych, obok Pardubic, ośrodków administracyjnych, ale i przemysłowo-handlowo-usługowych, jak i kulturalnych tego regiony, będąc jednocześnie ważnym czeskim ośrodkiem akademickim, m.in. Uniwersytet Hradec Králové (Univerzita Hradec Králové – UHK). Na początku 2024 r. liczył sobie prawie 94 tys. mieszkańców, będąc ósmym pod względem liczby ludności miastem w Czechach.

Czytaj dalej „CZECHY: Popularny podcast na rozpoczęcie 20. Krajowej Konferencji Archiwalnej”

WŁOCHY: Zasoby fotograficzne Alinari

Jednym z najstarszych na świecie przedsiębiorstw zajmujących się fotografią jest Archiwum Fotograficzne Alinari we Florencji. Firma została założona  w 1852 r. przez Leopolda Alinariego, który jako pierwszy we Florencji założył zakład fotograficzny. W 1863 r. dołączyli do niego bracia Giuseppe i Leonardo. We trzech utworzyli na ulicy Nazionele (dziś Largo Alinari) firmę F.lli. Alinari (Bracia Alinari). Firma od 1885 r. prowadziła także wydawnictwo. W 1920 r. stała się ona własnością toskańskich arystokratów, którym przewodził baron Ricasolio, a w 1957 r. przeszła w ręce Vittorio Ciniego, który wzbogacił jej zasoby fotograficzne o zbiory Brogiego, Andersona, Chauffier i Fiorentiego. W połowie lat siedemdziesiątych XX wieku majątek Alinari przejęła rodzina Zevi, która w 1977 r. zorganizowała dużą wystawę, prezentując szerokiej publiczności bogate zbiory. Wystawa odniosła sukces uświadamiając publiczności i naukowcom wartość historyczną fotografii, ale także spuścizny aktowej Alinari. Przejście majątku Alinari w 1982 r. do rodziny De Polo z Triestu otworzyło nowy rozdział w dziejach spuścizny fotograficznej. Nowi właściciele utworzyli Narodowe Muzeum Fotografii Alinari (Museo Nazionale Alinari della Fotografia) oraz zainicjowali nową strategię gromadzenia i wykorzystywania zasobu fotograficznego. Obecnie jest to utworzona w 2020 r. fundacja „Fondazione Alinari per la Fotografia”, której celem jest promowanie powszechnie kultury obrazów fotograficznych, zawartych w spuściźnie Alinari. Założycielem fundacji jest Region Toskania.

Czytaj dalej „WŁOCHY: Zasoby fotograficzne Alinari”